آشنایی با روشهای هدف گذاری سالم
نویسنده: جوونه
تاریخ: 12 فروردین 1403
مریم و سارا با هم روی نیمکت پارک نشستهاند. بستنی ای در دست دارند و هنگام خوردنش، به هم لبخند میزنن. اونها خوشحالن از اینکه تونستن در راستای رسالتشون حرکت بکنن. اونها بهم قول داده بودند تا جایی که میتونن هر جمعه کنار هم باشند و با هم به یک سری از افراد، کمک بکنند.این، یکی از هدفهای سارا برای اینکه دنیا را به جای بهتری برای زیستن تبدیل بکنه، هست.
اما چطور شد که این، هدف سارا شد؟ ارزشهای سارا چه چیزایی هستن؟سارا از کجا تونست بفهمه که این یکی از هدفهاشه؟ آیا هدف درستی را انتخاب کرده یا نه؟ اگه این سوال ها هم، سوالهاییه که ذهن شما را درگیر کرده و به دنبال پاسخش در زندگی خودتون هستین، با این مقاله از جوونه همراه باشید چون میخوایم درباره هدف گذاری و روش هدف گذاری سالم صحبت کنیم.
چرا باید هدف داشته باشیم؟
سارا این را به خوبی میداند که اگه کسی هدف نداشته باشد، مانند کشتی ای است که در دریا شناور است اما مقصدی برای خود تعیین نکرده. اگر باد موافق و مخالف بیاید، برای کشتیای که هدفی مشخص نکرده، دیگر باد موافق و مخالف معنایی نخواهد داشت.
اگر کسی در زندگی هدفی هم مشخص نکرده باشد، به این معنا است که نمیداند فرصتهای زندگی چه هستند و آنها را نمیبیند. هیچ اتفاقی را نه به سود و نه به زیانش ارزیابی میکند. او سرگردان جلو خواهد رفت و از توانایی دارایی و انرژیاش به نحو شایسته استفاده نمیکند و آنها را هدر میدهد.
همچنین اگر آب جایی راکت باشد، میگندد. در نتیجه ماهیت زندگی دارد به این نکته اشاره میکند که انسان با هدف گذاری و حرکت به سمت آنها باید در حال رشد و حرکت باشد.
داشتن هدف در زندگی به دلایل مختلفی اهمیت داره. در اینجا بطور مختصر میخواییم اشاره کنیم که چرا باید هدف داشته باشیم:
ایجاد انگیزه
هدفگذاری به عنوان محرک عمل میکنه و باعث میشه که شما برای رسیدن به آن تلاش کنید. انگیزه شما برای مواجهه با چالشها و ادامه مسیر، حتی در شرایط دشواروقتی هدف داشته باشید، افزایش پیدا میکنه.
جهتدهی به زندگی
اهداف به زندگی شما جهت و معنا میدن و مشخص میکنن که انرژی و زمان خود رو در چه مسیری صرف کنید. بدون هدف، ممکن هست سردرگم بشید و نتونید اولویتها رو تعیین کنید.
ایجاد تمرکز
هدفها به شما کمک میکنن تا تمرکز خود رو روی کارهای مهم و مرتبط حفظ کنید. این تمرکز باعث میشه از اتلاف وقت و حواسپرتیهای بیمورد جلوگیری کنید.
ارزیابی پیشرفت
هدفگذاری، به شما این امکان رو میده که پیشرفت خودتونو بسنجید و ببینید چقدر به نتیجه مطلوب نزدیک شدید. این ارزیابی به شما بازخورد میده و شما رو در مسیر درست نگه میداره.
افزایش رضایت از زندگی
وقتی اهدافی رو برای خود تعیین میکنید و به اونها میرسید، حس موفقیت و رضایت بیشتری از زندگی خواهید داشت. این احساس مثبت به افزایش عزتنفس و خودباوری شما کمک میکنه.
بهبود برنامهریزی
هدفگذاری به شما کمک میکنند برنامهریزی دقیقتری داشته باشید و منابع خود (مثل زمان، انرژی، پول) رو بهینهتر مدیریت کنید.
کاهش اضطراب و سردرگمی
وقتی میدونید که چه چیزی میخواید و چه مسیری رو باید طی کنید، اضطراب و استرس شما کاهش پیدا میکنه. داشتن هدف مثل نقشهای هست که در سفر زندگی شما رو راهنمایی میکنه.
ایجاد حس تعهد
هدف داشتن به شما حس تعهد میده و باعث میشه به خودتان و برنامههایی که برای زندگی دارید پایبند بمونید.
چگونه میتوانیم هدفمان را مشخص کنیم؟
قبل از هر چیزی برای اینکه بتوانید هدفتان را مشخص بکنید و در راستای آن برنامهریزی بکنید، ابتدا باید بدانید که ارزشهای شما چیست؟ رسالتتان چیست؟ و میخواهید به چه شخصی تبدیل شوید؟
سارا اینگونه برای خود مینویسه که میخواد انسانی باشه که جهان را به جای بهتری برای زندگی تبدیل بکنه و در حد توانش میخواد که این رسالتش را انجام بده. یکی از ارزشهای سارا مهربانی و کمک به دیگرانه. در نتیجه سارا برای رسیدن به این هدفش در طول روز یا در هفته برنامه میریزه که به یک نفر حداقل کمک بکنه و حال دلش رو خوب کنه.
هدف گذاری سالم یعنی چه؟
لازم است به این توجه بکنیم که هدف گذاری سالم به چه معناست؟ هدف گذاری سالم یعنی اینکه ما اهدافی انتخاب بکنیم که ما را به سمت ارزشها و آن شخص ایده آلی که میخواهیم تبدیل شویم، هدایت کند و روند پیشرفت ما را تسریع کند. در واقع این نوع از اهداف مثل باد موافق هستند.
روش های هدف گذاری سالم کدام اند؟
برای رسیدن به این موقعیت و هدف گذاری سالم، نیاز است که چند نکته را در نظر داشته باشیم و به روشهای زیر عمل کنیم:
هدف هایتان را مکتوب کنید و تا جای ممکن برای خودتان شفاف کنید
سارا به جای اینکه اهدافش رو در ذهنش نگه داره اونها رو روی برگه پیاده سازی میکنه و بعد شروع میکنه به اولویت بندی اونها و تا جای ممکن تلاش میکنه که بازه زمانی یا مکانی برای هر کدوم از اهدافش مشخص بکنه و اهدافش رو تا جای ممکن شفاف بکنه.
سارا میدونه که وقتی فکر کنه که جای اهدافش توی سرش هستش و روی برگ پیاده نکنه، ممکنه که اینها و افکار مهمش بین هزاران فکر دیگه گم بشن و بهشون به اندازه کافی بها داده نشه و متعهد بهش نباشه. به خاطر همینه که اون رو روی برگه پیاده سازی میکنه و بیشتر در جاهایی که در دست در نقطه دیدش هستش، قرار میده تا هر روز بهشون نگاه بکنه و به یاد بسپاره که اهدافش چیان تا بر مبنای اونها برنامهریزی داشته باشه و هر روز با گام برداشتن به سمت اهدافش نزدیکتر بشه.
مشخص کردن موانع برای رسیدن به هدف
وقتی اهداف را مکتوب بکنید، ذهن فضای بیشتری دارد تا به موانع رسیدن به هدف بپردازد. سپس پس از آنکه موانع نوشته شد میتوان با پرسیدن نظر دیگران، مشورت گرفتن از آنها یا مطالعه و یاد گرفتن مهارت مورد نیاز، در راستای حذف مانع اقدامی انجام داد. نکتهای که حائز اهمیت است این است که باید از الان خود را برای مواجهه و از بین بردن آن مانع آماده کنید، نه بر مبنای این پیش بروید که حالا پیش بروید، سپس آن موقع که با مانع روبرو شدید در راستای حل آن اقدام کنید.
سارا بعد از اینکه اهدافش رو مینویسه، در راستای حذف موانع هم میاد اونها رو فهرست میکنه. به عنوان مثال یکی از انواع کمکهایی که سارا میتونه بکنه کمک مالی هستش؛ اما سارا منبع درآمدی نداره در نتیجه از الان شروع میکنه به دنبال کار مناسب با شرایط و سنش گشتن و با پدر و مادرش صحبت کردن تا بتونه خودش رو آماده بکنه.
مشخص کردن منابع مورد نیاز
در راستای رسیدن به هدف گذاری سالم، ما منابع گوناگونی داریم و میتوانیم از آنها برای رسیدن به هدف استفاده بکنیم. این منابع میتواند دانش، اطلاعات، مهارتها یا همکاری و کمک دیگران باشد. این منابع میتوانند به ما کمک کنند که هم موانع را به خوبی از قبل شناسایی کنیم، هم فرایند رشد ما را تسهیل میکنند.
سارا با خانوادهاش درباره بحث مالی صحبت میکند و اونها علاوه بر اینکه به سارا کمک میکنند که بخشی از درآمد خودشون رو به سارا بدن برای اینکه بتونه صرف امور خیر بکنه، بلکه کارهایی هم به سارا پیشنهاد میدن که متناسب با سنش بتونه از اون پول دربیاره.
تقویت تعهد در خود
ممکن است بسیاری از ما هدف گذاری بکنیم ولی چند روز برنامهها را اجرا بکنیم و بعد، آنها را به حال خود رها بکنیم یا صرفاً به علت اینکه دو سه روز نتوانستیم طبق برنامه عمل بکنیم، به کلی منصرف بشویم و آن را کنار بگذاریم.
یکی از عواملی که باید در خود تقویت بکنیم تا بتوانیم در راستای هدف گذاری سالم موثر عمل بکنیم، تقویت تعهد است. برای تقویت تعهد، میتوانیم با خودمان قراردادی بنویسیم یا فرد دیگری را در جریان بگذاریم و او ما را ارزیابی کند و پیگیریهای لازم را انجام دهد. همچنین شرکت در جلسات گروهی و داشتن اهداف مشترک نیز میتواند این تعهد را در ما افزایش دهد.
سارا با مریم قرار میذارن که هر جمعه همو ببینن و برن به جاهایی که مردم به کمکشون نیاز دارند و در حین رفت و آمد هم، هر کدوم از تاثیر مثبتی که تونستن روی جهان بذارن و یا کمکی که به دیگران کردن با همدیگه صحبت میکنند و از هم الگو میگیرن. این باعث شده که سارا انگیزه بیشتری داشته باشه برای اینکه بیشتر در این مسیر (هدف گذاری سالمحرکت کنه.
اولویت بندی و کنار گذاشتن اهمال کاری
یکی از عواملی که به نوعی مانع هدف گذاری سالم و اجرای برنامه ما میشود، عدم اولویت بندی و اهمال کاری میباشد. وقتی ما نتوانیم کارهایمان را بر اساس ارزشهایمان و اهدافمان اولویت بندی بکنیم، هر کاری میتواند سر و کلهاش در زندگی ما پیدا شود و وقت و انرژی و توانایی مان را به آن اختصاص دهیم؛ طوری که دیگر توانایی کافی برای انجام دادن کار اصلی را نداشته باشیم.
در نتیجه اولویت بندی در اینجا بسیار حائز اهمیت است. اهمال کاری نیز یکی از مواردی است که باعث میشود ما کندتر به سمت اهدافمان حرکت بکنیم. شخصی که اهمال کار است،کار را به تعویق میاندازد و در نتیجه ممکن است سراغ کار اصلی نرود و از عمرش به درستی استفاده نکند
سارا در روزهای اول کارهای مختلفی را انجام میداد ولی کار اصلی که باید انجام میداد و در راستای رسالتش بود رو میذاشت آخرین کار؛ چون میترسید و نگران بود که به اندازه کافی توانایی اینو نداشته باشه که بخواد در راستای اون گام برداره وکار رو پشت گوش میانداخت، به جای اینکه اون کارهارو انجام بده و به مرور مهارت کسب بکنه تا بتونه در راستای رسالتش اقدام بکنه. تو این فرآیند مریم بود که بهش انگیزه داد و کمکش کرد اولویت بندی بکنه و اول کار اصلیش را انجام بده.
تشویق خود و افسوس نخوردن
یکی از کارهای اشتباهی که ما در راستای رسیدن به هدف گذاری سالم، انجام میدهیم این است که فکر میکنیم هر چه بیشتر به خودمان سخت بگیریم و اگر اشتباهی در طول مسیر رشد مرتکب شدیم بیشتر خودمان را سرزنش بکنیم، کمتر در آینده مرتکب خطا میشویم و با سرعت بیشتری در راه رسیدن به هدف گام برمیداریم. در حالی که این امر اشتباه است.
ما باید با خودمان مهربان باشیم، حسرت گذشته را نخوریم و بدانیم که ربات نیستیم که قرار باشد همیشه کار بکنیم. انسانیم و ممکن است اشتباه بکنیم. ممکن است نیاز به استراحت داشته باشیم. باید به خودمان توجه بکنیم. علاوه بر آن اگر کارهای مهم را خوب انجام میدهیم و رشدی را میبینیم، خودمان را تشویق بکنیم و به خود پاداش دهیم.
سارا و مریم هر موقع که هر جمعه با همدیگه کار خوبی را انجام میدن، تو راه برگشت برای خودشون خوراکی مورد علاقهشونو میگیرن و به خودشون اینجوری پاداش میدن.
لذت بردن از مسیر و بودن در لحظه حال
برای بسیاری از ما ممکن است این فکر اشتباه به سراغمان آید که وقت و انرژی و توانایی مان را بگذاریم تا به هدف برسیم و میگوییم: «بعد از آنکه به هدف رسیدیم، لذت میبریم و استراحت میکنیم و کارهای مختلفی که دوست داریم را انجام میدهیم» به نوعی تمام ابعاد دیگر زندگیمان را در حالت استوپ نگه میداریم.
اما ممکن است به نتیجه برسیم و عمرمان تمام شود یا به اندازه کافی توانایی و انرژی نداشته باشیم که بخواهیم آن موقع به تفریح و لذت بپردازیم. تصور کنید فردی را که چندین سال برای رسیدن به پول و مقام، تمام سلامتی و عمرش و انرژیاش را گذاشته و سفر نرفته و از فرایند لذت نبرده. در حالی که اکنون وقتی به پول زیاد رسیده، دیگر سلامتیاش را از دست داده و توانایی سفر رفتن هم ندارد و تمام آن پول را خرج داروی خود میکند. آیا رسیدن به هدف با از دست دادن این چیزهای گرانبها و لذت نبردن از مسیر ارزش دارد!؟
باید توجه داشته باشیم که علاوه بر اینکه به اهداف میپردازیم و بخشی از وقتمان را صرف تلاش در راستای اهداف میکنیم، باید تعادل را در زندگی ایجاد کنیم و به ابعاد دیگر هم بپردازیم و از مسیر لذت ببریم
گاهی برای سارا و دوستش پیش میاد که نمیتونن روز جمعه همو ببینن و وقتشون رو با خانواده یا سفر رفتن و غیره میگذرونن و این به معنای این نیست که اونها در راستای رسالتشون حرکت نمیکنند یا از اون دور شدن.
کلام آخر
ما در این مقاله از جوونه به این پرداختیم که هدف گذاری چرا مهم است و چه اهمیتی دارد، پیش نیازهای هدف گذاری سالم چیست؟ هدف گذاری سالم چه چیزی است؟همچنین نکته ها و روش هایی را برای رسیدن به هدف گذاری سالم بیان کردیم. شما همچنبن می توانید برای مطالعه بیشتر در مورد هدف گذاری سالم نیز به منابع زیر (انگلیسی زبان) مراجعه کنید: