اختلالات خوردن و خوابیدن

در این مطلب از جوونه به دو گروه از اختلالات روان‌شناختی نسبتا رایج یعنی اختلالات خوردن و خوابیدن خواهیم پرداخت.

اختلالات خوردن و خوابیدن

اختلالات خوردن و خوابیدن

گاهی اوقات تعارضات و مسائل درونی ما در قالب رفتارهای تغذیه‌ای ناسالم و نابهنجار خود را نشان می‌دهد. اختلالات خوردن دسته‌ای از اختلالات روانی هستند که رفتارهای تغذیه‌ای افراد را به اشکال مختلف تحت تاثیر قرار می‌دهند. اغلب مبتلایان به این گروه از اختلالات افراد جوان و نوجوانان هستند و در بسیاری از موارد این اختلالات با نگرانی‌هایی درباره ظاهر خود و مشکلاتی پیرامون تصویر بدنی خود، همراه می‌شوند.

نشانه‌های اختلالات خوردن

انواع مختلف اختلالات خوردن، نشانه‌های متفاوتی دارند اما همه آن‌ها شامل تمرکز شدید روی مسائل مربوط به غذا خوردن و برخی از آن‌ها شامل درگیری ذهنی با وزن هستند. برخی از نشانه‌های ذهنی و رفتاری این گروه از اختلالات عبارت هستند از:

• کاهش شدید وزن
• نگرانی‌های شدید درباره وزن خود، کالری غذاها و رژیم غذایی
• مشکلات گوارشی مداوم
• بهانه‌تراشی برای اجتناب از غذا خوردن
• ترس شدید از چاق شدن
• پوشیدن چندین لایه لباس برای پوشاندن چاقی خیالی خود
• انکار احساس گرسنگی
• تلاش برای برگرداندن غذاهای خورده شده از طریق خوردن داروهای مسهل و یا استفراغ عمدی
• وزن کردن مکرر خود
• الگوهای تکراری خوردن عصبی
• ورزش کردن به شکلی شدید برای سوزاندن کالری

اختلالات خوردن و خوابیدن

اختلالات خوردن چگونه ایجاد می‌شوند؟

برای اختلالات خوردن دلایل گوناگونی ذکر شده است. یکی از مواردی که در ایجاد اختلالات خوردن نقش دارد، ژنتیک است. یافته‌های برخی از مطالعات نشان می‌دهند که افرادی که بستگان درجه اول آن‌ها مبتلا به اختلالات خوردن هستند، بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به این اختلال قرار دارند.

عامل دیگری که بنا بر مطالعات انجام شده، در شکل‌گیری اختلالات خوردن موثر است، ویژگی‌های شخصیتی افراد است. در یک مطالعه تحقیقاتی در سال 2015 مشخص شد که سه ویژگی شخصیتی روان‌رنجورخویی، کمال‌گرایی و تکانشگری وی‌ژگی‌هایی هستند که بیش از همه با اختلالات خوردن ارتباط دارند. این به این معناست که افرادی که به دلیل ساختار شخصیت خود هیجانات منفی بیشتری را تجربه می‌کنند، همیشه به دنبال بی عیب و نقص بودن هستند و کنترل کمتری روی رفتارهای خود دارند، بیش از بقیه ممکن است به این اختلالات مبتلا شوند.

فرض دیدگاه‌های روانکاوانه این است که این دسته از اختلالات، جلوه‌ای بیرونی از تعارض‌ها و مشکلات درونی افراد هستند. به عنوان مثال یک دختر نوجوان ممکن است با انگیزه سرپیچی از دستورات مادر کنترل‌گر خود، دست از غذا خوردن بکشد.

برخی دیگر از مطالعات اختلالات خوردن را به ناتوانی فرد در تنظیم هیجانات خود مرتبط می‌دانند. زمانی که فرد با احساسات خود و نحوه برخورد با آن‌ها آشنایی کافی ندارد ممکن است به عنوان مثال سعی کند ناراحتی و غم خود را با غذا خوردن تسکین دهد.

انواع اختلالات خوردن

اختلالات خوردن انواع مختلفی دارد. وجه مشترک همه این اختلالات، اشتغال ذهنی فرد با مسائل مربوط به غذا خوردن است. در ادامه به دو مورد از رایج‌ترین انواع اختلالات خوردن می‌پردازیم.

اختلال بی‌اشتهایی عصبی

افراد مبتلا به اختلال بی‌اشتهایی عصبی خود را چاق و دارای اضافه وزن می‌دانند. این باور تحریف شده حتی در صورتی که فرد به شکلی خطرناک لاغر و دارای سوء تغذیه باشد نیز وجود دارد. این افراد از خوردن غذا تا جای ممکن اجتناب می‌کنند و رژیم‌های غذایی بسیار سخت‌گیرانه‌ای را در پیش می‌گیرند. در میان این افراد معمولا نشانه‌های وسواس نیز دیده می‌شود. به این صورت که افکار مرتبط با چاقی و اضافه وزن به شکل افکار وسواسی به ذهن فرد هجوم می‌آورند و فرد برای رهایی از این افکار، دست به رفتارهای خاصی مانند محدود کردن تغذیه خود می‌زند.

اختلال پرخوری عصبی

افراد مبتلا به پرخوری عصبی در یک دوره زمانی خاص، مقادیر زیادی غذا می‌خورند. پرخوری معمولا تا زمانی ادامه می‌یابد که فرد به طور دردناکی سیر شود. در طی پرخوری معمولا فرد احساس می‌کند که نمی‌تواند دست از غذا خوردن بکشد. افراد مبتلا به این اختلال برای جبران کالری مصرفی و تسکین ناراحتی‌های گوارشی خود پس از هربار پرخوری، اقدام به پاکسازی می‌کنند. رفتارهای پاکسازی شامل استفراغ عمدی، روزه گرفتن، مصرف ملین‌ها، تنقیه و ورزش شدید است.

راه‌های درمان اختلالات خوردن

درمان اختلالات خوردن معمولا به همکاری گروهی از متخصصان در حوزه‌های مختلف نیازمند است. متخصصانی که برای درمان این اختلالات باید به آن‌ها مراجعه کنید عبارت هستند از:

پزشک عمومی

اگر میزان سوء تغذیه و لاغری در فرد به گونه‌ای باشد که سلامتی و زندگی او را به خطر بیندازد، مراجعه به پزشک عمومی و گاهی از اوقات حتی بستری شدن در بیمارستان، اولویت دارد.

متخصص سلامت روان

پس از اقدامات فوری و حیاتی برای حفظ سلامتی فرد، در گام دوم مراجعه به یک روان‌درمانگر ضرورت دارد. روان‌درمانگر از طریق گفت‌و‌گو با فرد بر مبنای رویکرد درمانی خود می‌تواند تعارض‌های زیربنایی ایجاد کننده اختلال را پیدا کرده و برای درمان آن‌ها با کمک فرد اقدام کند. در صورتی که نیاز به مراجعه به روان‌درمانگر دارید اما نمی‌توانید درمانگر مناسب خود را پیدا کنید، پس از برقراری ارتباط با جوونه و پر کردن فرم ارزیابی، ما می‌توانیم درمانگری مناسب را به شما معرفی کنیم.

متخصص تغذیه

فرد همزمان با دریافت روان‌درمانی و مداخله پزشکی، به راهنمایی‌های یک متخصص تغذیه نیاز دارد تا او را برای بازگرداندن وزن از دست رفته خود به گونه‌ای که خطرناک نباشد، راهنمایی کند.

جمع‌بندی؛ با اختلال خوردن چه کنیم؟

اختلالات خوردن از این جهت که ممکن است سلامتی و جان شما را به خطر بیندازد، باید فورا مورد توجه قرار بگیرد. این دسته از اختلالات معمولا با وسواس‌های فکری، کمال‌گرایی و ناتوانی در تنظیم هیجانات همراه هستند بنابراین برای درمان اختلالات خوردن، لازم است بر روی این مشکلات روان‌شناختی کار کنید. روان‌شناس‌های تیم جوونه می‌توانند در این زمینه به شما کمک کنند.

 

اختلالات خوردن و خوابیدن

اختلالات خواب

اغلب افراد معمولا به دلایل مختلفی مانند استرس‌های روزمره، مشکلات خواب را تجربه می‌کنند. زمانی می‌توان اسم این مشکلات را اختلال خواب گذاشت که به طور منظم ادامه پیدا کند و با کارکردهای زندگی روزمره فرد تداخل پیدا کند.

نشانه‌های اختلالات خواب

انواع مختلف اختلالات خواب، نشانه‌های مختلفی دارند. با این حال، نشانه‌های کلی این دسته از اختلالات عبارت هستند از:

• مشکل در به خواب رفتن
• خستگی در طی روز
• میل شدید به چرت زدن در میان روز
• الگوهای غیر عادی تنفس
• حرکات بدنی ناخوشایند در حین خواب
• بی‌قراری و اضطراب
• عملکرد ضعیف در محل کار یا درس
• عدم تمرکز

دلایل شکل‌گیری اختلالات خواب

برای مشکلات و اختلالات خواب، دلایل گوناگونی از سوی محققان ذکر شده است. در بسیاری از موارد مشکلات خواب، نمودی از مشکلات مربوط به سلامت هستند. برخی از دلایل احتمالی اختلالات خواب شامل موارد زیر است:

آلرژی و مشکلات تنفسی

آلرژی، سرماخوردگی و عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی می‌توانند تنفس را در هنگام خواب برای فرد دشوار کرده و از این طریق خواب فرد را مختل کنند.

تکرر ادرار

تکرر ادرار و یا شب‌ادراری مواردی هستند که ممکن است خواب شما را مختل کنند. استرس، عدم تعادل هورمونی و بیماری‌های دستگاه ادراری ممکن است در ایجاد این وضعیت نقش داشته باشند. برای تشخیص این موضوع بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.

استرس و اضطراب

اضطراب بر کیفیت خواب افراد اثری منفی می‌گذارد.  اضطراب باعث می‌شود فرد هنگام خواب بی‌قرار شود و یا پس از به خواب رفتن کابوس ببیند.

انواع اختلالات خواب

برخی از انواع اختلالات خواب عبارت هستند از:

بی‌خوابی

بی‌خواب به ناتوانی در به خواب رفتن یا باقی ماندن در خواب گفته می‌شود. بی‌خوابی می‌تواند ناشی از مشکلات مختلفی مانند جت لگ، استرس و اضطراب، مشکلات هورمونی و یا مشکلات گوارشی باشد. برخی از پیامدهای نامطلوب بی‌خوابی شامل عدم تمرکز در طی روز، احساس خواب‌آلودگی در طی روز و افت عملکردهای زدنگی روزمره است.

آپنه خواب

آپنه خواب با وقفه در تنفس در هنگام خواب مشخص می شود. این یک وضعیت پزشکی جدی است که باعث می شود بدن اکسیژن کمتری دریافت کند. همچنین می تواند باعث بیدار شدن شما در طول شب شود.

سندروم پای بی‌قرار

سندرم پای بیقرار نیاز شدید به حرکت دادن پاها است. این میل گاهی با احساس سوزن سوزن شدن در پاها همراه است. در حالی که این علائم ممکن است در طول روز بروز کنند، اما در شب بیشتر شایع هستند.

راه‌های درمان و بهبود مشکلات خواب

در گام اول، برای درمان مشکلات خواب باید علت زمینه‌ای ایجادکننده این مشکلات پیدا شوند. فرد می‌تواند با مراجعه به یک روان‌پزشک و از طریق انجام آزمایش‌ها و تست‌های مربوطه، علت مشکل خواب خود را پیدا کند. پس از مشخص شدن دلیل اختلال، می‌توان برای درمان آن اقدام کرد.

علاوه بر راه‌های درمانی، برخی از تغییرات در سبک زندگی فرد نیز می‌تواند برای بهبود مشکلات خواب، کمک‌کننده باشد؛ برخی از این تغییرات به شرح زیر است:

• انجام حرکات کششی و ورزش بیشتر در طول روز
• ایجاد و پایبندی به یک برنامه خواب منظم
• نوشیدن آب کمتر قبل از خواب
• محدود کردن مصرف کافئین، به خصوص در اواخر بعد از ظهر یا عصر
• خوردن وعده های غذایی کم کربوهیدرات قبل از خواب

 

جمع‌بندی؛ با اختلالات خوردن و خوابیدن چه کنیم؟

در بسیاری از موارد، عامل ایجاد کننده اختلالات خواب، یک عامل روان‌شناختی مانند استرس و اضطراب است. برای بهبود مشکلات خواب خود بهتر است پس از رد شدن احتمال‌های پزشکی، بر روی استرس خود کار کنید و در صورت لزوم از یک روان‌درمانگر در این زمینه کمک بگیرید.

اختلالات خوردن و خوابیدن

اختلالات خوردن و خوابیدن

 

 

منابع:

1. healthline.com
2. healthline.com
3. healthline.com