شاخه:
آشنایی باویژگی های HSP (شخصیت فوق حساس)
شاخه:
این روزها خیلی اصطلاح (شخصیت فوق حساس)HSP رو میشنویم اما شاید خیلی دقیق دربارش ندونیم. آیا شما چنین شخصی هستید یا فردی رو میشناسید که شخصیت حساسی داشته باشه؟ میدونید ویژگی و نشانه های فرد بسیار حساس(HSP)چیه؟ آیا کسی که HSP هست نیاز به مراجعه نزد مشاور یا روانشناس آنلاین داره؟ چی میشه که فرد بسیار حساس میشه؟ آیا ژنتیکی هست این ویژگی؟ اگه مایلید جواب هرکدوم از این سوالها رو بدونید بهتره با ادامه این مقاله از جوونه همراه باشید.
آشنایی با HSP یا فرد بسیار حساس
اصطلاح فرد بسیار حساس برای اولین بار توسط روانشناسان الین آرون و آرتور آرون در اواسط دهه 1990 ابداع شد. الین آرون کتاب خود را با عنوان “شخص بسیار حساس” در سال 1996 منتشر کرد و علاقه به این مفهوم از آن زمان به بعد افزایش یافت.افرادی که به عنوان HSP (Highly Sensitive Person) شناخته میشوند، افرادی اند که سیستم عصبی حساسی دارند که باعث میشود به محرک‌های محیطی، احساسی و اجتماعی بیشتر واکنش نشان دهند.
افراد با شخصیت فوق حساس تمایل دارند همه چیز را به دقت و با جزئیات بررسی کنند. این ویژگی باعث میشود که این افراد بیشتر از دیگران به تحلیل و تفکر عمیق در مورد مسائل مختلف بپردازند. آنها به احساسات خود و دیگران واکنش شدیدتری نشان میدهند. برای مثال، دیدن یک فیلم غم‌انگیز یا شنیدن یک خبر بد میتواند تأثیر عاطفی زیادی بر آنها بگذارد. این حساسیت احساسی باعث میشود که افراد بسیار حساس اغلب توانایی همدلی بالایی با دیگران داشته باشند و به راحتی احساسات اطرافیانشان را درک کنند.
آنها به صداهای بلند، نور زیاد، جمعیت یا تغییرات کوچک در محیط بیش از دیگران واکنش نشان میدهند و ممکن است سریع‌تر از دیگران احساس خستگی یا ناراحتی کنند. مثلا بوی نامطبوع میتواند تاثیر بیشتری روی آنها بگذارد و بیشتر آنها را اذیت کند.فرد بسیار حساس همچنین آگاهی بیشتری از جزئیات محیط دارد. این افراد می‌توانند تغییرات کوچک در چهره‌ها، صداها و حتی محیط اطرافشان را سریع‌تر از دیگران تشخیص دهند. این ویژگی باعث میشود که آنها در بسیاری از موقعیتها، از جمله روابط بین فردی یا در محیط‌های کاری که نیاز به دقت و توجه به جزئیات دارند، موفق‌تر باشند.
افراد بسیار حساس به هنر و زیبایی توجه زیادی دارند. بسیاری از آنها از موسیقی، هنر و طبیعت لذت بیشتری می‌برند و ممکن است این موضوع برای آنها منبع آرامش و الهام باشد. این توانایی در ارتباط عمیق با زیبایی‌های محیطی باعث میشود که افراد با شخصیت فوق حساس در زمینه‌های هنری یا خلاقانه عملکرد برجسته‌ای داشته باشند.
باید گفت که HSP یک اختلال نیست، بلکه یک ویژگی شخصیتی است که در حدود 15 تا 20 درصد از جمعیت مشاهده میشود. این ویژگی ممکن است در هر دو جنسیت به یک اندازه وجود داشته باشد. اگرچه این ویژگی ممکن است در برخی موارد چالش‌هایی ایجاد کند، اما نقاط قوت زیادی هم دارد که در ادامه به آن میپردازیم.
برای آشنایی بیشتر با این افراد بیایید نگاهی به طرز تفکر آنها بیندازیم. نمونه ای از طرز فکرهای این افراد به صورت زیر است:
- آیا والدینم از من ناراضی هستند چون به‌اندازه کافی به آنها سر نمی‌زنم؟
- آیا شریکم هنوز از من خوشش می‌آید؟ او دیروز کمی بی‌حوصله بود. شاید کاری کردم که ناراحت شده باشد
- آیا وقتی دیروز دوستم حرف من را قطع کرد، از دستم ناراحت بود؟ شاید باید بیشتر توضیح می‌دادم.”
- آیا حرفی که زدم باعث شد دیگران فکر کنند که آدم بدی هستم؟”.
- آیا وقتی به آن شخص گفتم نمی‌توانم کمک کنم، فکر کرد که من خودخواه هستم؟”
- اگر این تصمیم را بگیرم، ممکن است باعث ناراحتی کسی شود. شاید بهتر است بیشتر فکر کنم.”
افراد با شخصیت فوق حساس به دلیل حساسیت بالای خود، در زندگی روزمره و ارتباطات اجتماعی رفتارها و افکاری دارند که نشان‌دهنده عمق احساسات، توجه به جزئیات، و تمایل به همدلی است. اگرچه این ویژگی‌ها می‌توانند چالش‌هایی مثل اضطراب یا تحلیل بیش‌ازحد ایجاد کنند، اما در عین حال به آنها کمک میکنند تا روابطی عمیق و معنادار با دیگران ایجاد کنند. آگاهی از این الگوها میتواند به بهبود ارتباط با این افراد کمک کند.
تفاوت HSP و نشخوار فکری
HSP (Highly Sensitive Person) و نشخوار فکری (Rumination) دو مفهوم متفاوت هستند، اما ممکن است در برخی افراد هم‌پوشانی داشته باشند. در ادامه، تفاوت این دو مفهوم را بررسی می‌کنیم تا تمایز آنها را بهتر درک کنید:
HSP یک ویژگی شخصیتی است، نه یک اختلال. فرد بسیار حساس دارای سیستم عصبی حساسی هست که باعث میشود اطلاعات و محرک‌های محیطی را عمیقتر و دقیق‌تر پردازش کند. این حساسیت شامل واکنش شدید به صدا، نور، احساسات دیگران، و جزئیات محیط میشود.
اما نشخوار فکری یک الگوی فکری ناسالم است که در آن فرد به صورت مداوم و غیرقابل‌کنترل به ظاهر به قصد حل مسئله به یک موضوع یا مشکل فکر میکند، و درنهایت آنقدر درگیر افکار میشود که به راه حلی که ختم نمیشود هیچ، بلکه خودش هم کلافه شده و حالش بدتر است.
همچنین ماهیت HSP مثبت یا منفی نیست؛ بلکه نشان‌دهنده یک شیوه پردازش عمیق اطلاعات است. این ویژگی به افراد اجازه می‌دهد عواطف، روابط، و محیط را بهتر درک کنند. درحالی که ماهیت نشخوار فکری منفی است، زیرا فرد در چرخه‌ای بی‌پایان از افکار گرفتار میشود که معمولاً استرس‌زا یا ناراحت‌کننده‌اند. نشخوار فکری اغلب هیچ نتیجه عملی یا پیشرفتی به دنبال ندارد.
HSP نیازی به درمان خاصی ندارد. زیرا همانطور که گفتیم اختلال محسوب نمیشود. اما افراد با شخصیت حساس می‌توانند با مدیریت محیط و تقویت مهارت‌های مقابله‌ای، کیفیت زندگی خود را بهبود بخشند. درحالی که نشخوار فکری منجر به آسیب به سلامت روان میشود و نیازمند مداخله درمانی است.
نکته:
افرادی که HSP هستند، ممکن است بیشتر در معرض نشخوار فکری باشند، زیرا حساسیت بالای آنها به احساسات و تجربیات باعث میشود به مسائل عاطفی و اجتماعی با عمق بیشتری فکر کنند.
با این حال، همه افراد بسیار حساس دچار نشخوار فکری نمی‌شوند. اگر فردی که HSP دارد، مهارت‌های تنظیم هیجانی خوبی داشته باشد، میتواند از چرخه افکار منفی اجتناب کند.
HSPو سایر اصطلاحات مشابه
افراد اغلب حساسیت بالا را با سایر ویژگی های شخصیتی یا شرایط سلامت روان ممکن است اشتباه بگیرند. در اینجا به اختصار برخی از آنها را بررسی خواهیم کرد.
درونگرایی
هم افراد بسیار حساس و هم درونگراها می توانند در مواجهه با محرک های زیاد درگیر شوند. اما درونگراها به طور خاص تحت تأثیر محرک های اجتماعی قرار می گیرند، مانند جمعیت های بزرگ یا مهمانی ها. HSP ها نیز می توانند تحت تأثیر محرک های اجتماعی قرار گیرند. با این حال، HSP ها به انواع مختلف محرک های حسی، مانند نورهای روشن و موسیقی با صدای بلند هم حساس هستند.
اختلال پردازش حسی (SPD)
این درست است که فرد مبتلا به SPD و فردی بسیار حساس می توانند از ورودی حسی بیزار باشند. تفاوت این است که SPD می تواند باعث کاهش عملکرد حرکتی شود، که مشخصه HSP ها نیست. علاوه بر این، SPDمیتواند باعث عدم پاسخ‌دهی به محرک‌های حسی شود، در حالی که ویژگی HSPها این است که بیش از حد پاسخ دهند.
اوتیسم
لازم به ذکر است که حساسیت بالا نوعی اوتیسم نیست. در حالی که HSP ها تحت تأثیر اطلاعات حسی قرار می گیرند، افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است حساسیت بیش از حد یا کم حساسیت (کم پاسخگویی) به اطلاعات حسی را تجربه کنند.
ADHD (بیش فعالی و نقص توجه)
در حالی که HSP ها و افراد مبتلا به ADHD بیش از حد به محرک ها پاسخ می دهند، افراد مبتلا به ADHD نیز علائم شناختی مانند مشکل در تمرکز یا توجه را نشان می دهند که HSP ها این نشانه ها را ندارند و در این حیطه نقص ندارند.
در حالی که حساسیت بالا اغلب با سایر شرایط سلامت روان اشتباه گرفته می شود، مهم است که به یاد داشته باشید که حساسیت بالا می تواند در کنار سایر شرایط سلامت روان رخ دهد. به عنوان مثال، یک فرد می تواند ADHD داشته باشد و HSP باشد، یا SPD داشته باشد و همچنین HSP باشد. یک پزشک می تواند به شما کمک کند تا در این تفاوت ها پیمایش کنید.
نشانه هایHSP
افراد با شخصیت فوق حساس (Highly Sensitive Person) ویژگی‌های خاصی دارند که نشان‌دهنده حساسیت بالای آنها به محرک‌های محیطی، اجتماعی و عاطفی است. این ویژگی‌ها بخشی از شخصیت آن‌هاست و میتواند در ابعاد مختلف زندگی تأثیر بگذارد. در زیر، نشانه‌های اصلی فردی که HSP دارد را بررسی می‌کنیم:
- پردازش عمیق اطلاعات
این افراد تمایل دارند درباره موضوعات، تصمیمات، یا تجربیات عمیقتر از دیگران فکر کنند. ممکن است پس از یک گفتگوی ساده، ساعت‌ها به آن فکر کنند و پیامدهای آن را ارزیابی کنند.
- حساسیت به محرک‌های محیطی
در محیط‌های پرتنش یا شلوغ به سرعت احساس خستگی یا تحریک‌پذیری میکنند. فرد بسیار حساس به صداهای بلند، نور شدید، بوهای قوی یا محیط‌های شلوغ حساسیت دارد. مثال: حضور در یک مهمانی شلوغ یا کنسرت ممکن است برای آنها خسته‌کننده یا استرس‌زا باشد.
- همدلی و درک عمیق احساسات دیگران
این افراد به راحتی احساسات و حالات روحی دیگران را تشخیص میدهند. ممکن است احساسات دیگران را مانند احساسات خودشان تجربه کنند. مثال: وقتی دوستشان ناراحت است، فرد بسیار حساس ممکن است خودش هم دچار استرس یا ناراحتی شود.
- تأثیرپذیری از انتقاد
فرد بسیار حساس به شدت به انتقاد یا سرزنش حساس‌است. حتی انتقادهای کوچک ممکن است باعث اضطراب یا کاهش اعتمادبه‌نفس آنها شود. مثال: اگر کسی از نحوه انجام کاری توسط آنها انتقاد کند، ممکن است ساعت‌ها یا روزها درباره آن فکر کنند.
- نیاز به تنهایی برای بازیابی انرژی
این افراد به زمان‌های تنهایی برای استراحت و پردازش تجربه‌های خود نیاز دارند. پس از مواجهه با محیط‌های پرتحرک یا اجتماعی، ممکن است به زمانی برای بازگشت به آرامش نیاز داشته باشند.مثال: بعد از یک روز شلوغ در محل کار، ممکن است ترجیح دهند مدتی در یک اتاق ساکت استراحت کنند.
- واکنش شدید به تغییرات ناگهانی یا فشار زمانی
تغییرات غیرمنتظره یا ضرب‌العجل‌های کاری میتواند باعث اضطراب یا آشفتگی در آنها شود. افراد با شخصیت حساس نیاز به زمان کافی برای آماده شدن و تنظیم خود دارند. مثال: اگر مجبور شوند یک تصمیم مهم را سریعاً بگیرند، ممکن است دچار استرس شدید شوند.
- حساسیت به هنر، زیبایی و طبیعت
افراد با شخصیت حساس اغلب از زیبایی هنر، موسیقی یا طبیعت عمیقاً لذت می‌برند. ممکن است از جزئیات کوچک مانند رنگ‌های خاص در طبیعت یا یک قطعه موسیقی به شدت تحت تأثیر قرار بگیرند. مثال: یک منظره زیبا یا یک قطعه موسیقی ممکن است باعث گریه یا حس عمیق آرامش در آنها شود.
- توانایی پیش‌بینی احساسات و واکنش‌های دیگران
فرد بسیار حساس معمولاً قادراست رفتارها یا احساسات دیگران را پیش‌بینی کند. این توانایی میتواند در ایجاد روابط اجتماعی عمیق و معنادار کمک کند.مثال: قبل از اینکه کسی درباره ناراحتی‌اش صحبت کند، فرد HSP ممکن است متوجه شود که او حال خوبی ندارد.
- احساس عمیق نسبت به عدالت و اخلاق
افراد با شخصیت فوق حساس معمولاً ارزش‌های اخلاقی قوی دارند و به انصاف و عدالت اهمیت زیادی میدهند. ممکن است وقتی بی‌عدالتی را ببینند، عمیقاً ناراحت شوند. مثال: دیدن رفتار ناعادلانه با کسی در محیط کار ممکن است آنها را برای مدت طولانی آزار دهد.
- واکنش‌های جسمانی به استرس
سیستم عصبی افراد با شخصیت فوق حساس، حساس‌تر است، بنابراین فشار روانی میتواند به علائم جسمی منجر شود. مثال: در یک موقعیت استرس‌زا مانند ارائه در یک جلسه، ممکن است دچار تعریق زیاد یا تپش قلب شوند.
- تمایل به کمال‌گرایی
افراد با شخصیت حساس اغلب از خود توقعات بالایی دارند و تلاش میکنند در همه جنبه‌های زندگی بهترین عملکرد را داشته باشند.ممکن است نگران باشند که اشتباهاتشان چگونه دیده میشود. مثال: قبل از ارسال یک ایمیل کاری، ممکن است بارها آن را بررسی کنند تا مطمئن شوند هیچ اشتباهی در آن وجود ندارد.
آیا افرادHSPسبک دلبستگی یا طرحواره خاصی دارند؟
افراد با شخصیت فوق حساس (HSP) به طور خاص سبک دلبستگی یا طرحواره خاصی ندارند، اما به دلیل ویژگی‌های ذاتی خود، ممکن است بیشتر مستعد شکل‌گیری سبک‌های دلبستگی یا طرحواره‌هایی خاص باشند. حساسیت بالای آنها به محیط، احساسات، و تجربیات میتواند بر نحوه پردازش عاطفی و شکل‌گیری باورهای عمیق آنها تأثیر بگذارد.
سبک دلبستگی افراد به مرور زمان و از دوران نوزادی شروع به شکل گیری میکند و مراقب اولیه در تعیین آن نقش بسزایی دارد. افراد با شخصیت حساس اگر در محیطی پرورش پیدا کنند که به خوبی سبک دلبستگیشان شکل نگرفته باشد ممکن است درگیر دلبستگی اضطرابی شوند و نشانه ها و علائمی که از خود نشان میدهند با شدت بیشتری همراه باشد. در این شرایط آنها از درون اضطراب بیشتری را هم متحمل میشوند و گوش به زنگیشان افزایش پیدا میکند.
همچنین اگر HSP با طرحواره رهاشدگی، اطاعت یا طرحواره ایثار ادغام بشود فرد اوضاع خوبی را تجربه نخواهد کرد و شرایط بد تر میشود. به عبارتی HSP بودن علیرغم اینکه میتواند مزایایی داشته باشد و فردی که HSPهست توانایی همدلی بالایی دارد اما اگر او این طرحواره ها را هم داشته باشد، سلامت روانش و سایر ابعاد زندگیش دچار فروپاشی خواهد شد. به عنوان مثال شخصی که طرحواره ایثار دارد خود را در اولویت قرار نمیدهد و همه چیز را فدای دیگران میکند.
حال تصور کنید شخصی که توانایی همدلی بیشتری با دیگران دارد(ویژگی HSP) بیشتر ممکن هست با دیگران همدلی بیش از اندازه بکند و آنها را اولویت قرار دهد و کارهایی را بکند که از توانش است و هدفش این است که دیگری شاد بشود. در این شرایط هدف او منطقی نیست و او نمیتواند حال همه افراد را خوب کند و چون این امکان پذیر نیست حال خودش هم خوب نیست.
با افراد داری شخصیت بسیار حساس چطور تعامل کنیم؟
همانطور که گفتیم، افراد با شخصیت حساس (HSP: Highly Sensitive Person) افرادی هستند که سیستم عصبی آنها به شدت حساس است و به محرک‌های بیرونی (مانند صدا، نور، یا احساسات دیگران) واکنش بیشتری نشان میدهند. تعامل با این افراد نیازمند توجه به برخی نکات خاص است تا بتوان ارتباط مؤثری برقرار کرد و از سوءتفاهم جلوگیری نمود. در ادامه نکاتی برای تعامل بهتر با افراد با شخصیت حساس آورده شده است که خوب است مدنظر قرار داده و براساس این نکات با افراد بسیار حساس تعامل کنیم:
- محیط آرام و بدون تنش ایجاد کنید
افراد با شخصیت فوق حساس به محرک‌های شدید (مثل صدای بلند یا شلوغی) حساس هستند. تلاش کنید محیطی آرام، منظم و بدون تنش ایجاد کنید. زیرا در محیط‌های شلوغ و پراسترس، این افراد ممکن است دچار اضطراب یا خستگی شوند.
- به احساسات آنها احترام بگذارید
افراد بسیار حساس عواطف را عمیقتر از آنچه دیگران تجربه میکنند، تجربه میکنند. پس اگر دیدید نسبت به امری واکنشی احساسی نشان دادند و از نظر شما حجم احساسشان قابل درک نبود، سعی کنید بجای تمسخر و.. احساسات آنها را بی‌اهمیت جلوه ندهید و با دقت به آنها گوش دهید.
- مراقب لحن و شیوه بیان باشید
این افراد به لحن تند یا انتقادی حساس‌اند. بهتر است با افراد با شخصیت حساس با صدای ملایم و کلمات مثبت صحبت کنید. همچنین ممکن است شما جملاتی را بیان کنید که منظور خاصی نداشته باشید، اما آنها ممکن است موشکافی و تحلیل کنند و هزاران سناریو را در ذهن خود شکل بدهند تا ببینند دقیقا منظورتان چه بوده و از این بابت اذیت میشوند. پس بهتر است با آنها شفاف و صادقانه برخورد کنید و از گفتن عباراتی که ممکن است به آنها احساس قضاوت شدن بدهد، خودداری کنید.
- به حریم شخصی و زمان استراحت آنها احترام بگذارید
فرد بسیار حساس به زمان‌هایی برای تنهایی و استراحت نیاز دارد. این افراد به استراحت کافی نیاز دارند، پس از آنها انتظار نداشته باشید که همیشه در فعالیت‌های گروهی مشارکت کنند.
- از تحریک بیش از حد آنها خودداری کنید
نور شدید، صداهای بلند، یا بحث‌های پرتنش میتواند برای فردی که HSP هست، طاقت‌فرسا باشد. تلاش کنید محرک‌های محیطی را به حداقل برسانید.
- از شتاب‌زدگی در تصمیم‌گیری خودداری کنید
افراد HSP نیاز دارند مسائل را به دقت بررسی کنند. هیچ وقت بهتر است آنها را وادار به عجله کردن نکنید یا در موقعیتی قرارشان ندهید که مجبور باشند تصمیم های آنی بگیرند. تلاش کنید فرصتی برای فکر کردن به آنها بدهید و از قبل امور را باهم برنامه ریزی کنید. آنها از اینکه در موقعیت انجام شده قرار بگیرند، بیزار هستند.
- حساسیت آنها را به عنوان یک ویژگی مثبت ببینید
خوب است که گاهی اوقات به افراد با شخصیت حساس نشان دهید که حساسیتشان یک نقطه قوت است. مثلاً میتوانید بگویید: “قدرت همدلی و دقت فوق‌العاده است. این افراد معمولاً خلاق، مهربان و جزئی‌نگر هستند. این ویژگی‌ها را تحسین کنید و آنها را تشویق کنید که از این توانایی‌ها در راستا درست و درموقعیتهای بیشتری استفاده کنند.
- انعطاف پذیری
گاهی این افراد ممکن است به زمان بیشتری برای سازگاری با شرایط جدید یا تغییرات نیاز داشته باشند. بهتر است شما در این موقعیتها صبور باشید و آنها را تحت فشار قرار ندهید و همچنین تلاش کنید که تکیه گاه باشید تا او بتواند در شرایط اضطراب آور کنونی به شما تکیه کند. خوب است بدانید که حساسیت بالا بخشی از شخصیت آن‌هاست و نمی‌توان آن را تغییر داد و بهتر است راه های سازگاری با یکدیگر را یاد بگیرید و دست از تلاش برای تغییر دادن یکدیگر بردارید.
درمان HSPچطور است؟
HSP (فرد با حساسیت بالا) یک ویژگی شخصیتی است و نه یک اختلال، بنابراین نیاز به “درمان” به معنای کلاسیک ندارد. با این حال، افرادی با حساسیت بالا ممکن است به دلیل چالش‌هایی که در مدیریت استرس، اضطراب یا واکنش به محیط‌های تحریک‌کننده تجربه میکنند، در این عرصه ها به کمک و راهنمایی نیاز داشته باشند. هدف از مداخلات یا “درمان” در این افراد، مدیریت حساسیت، افزایش انعطاف‌پذیری روانی و بهبود کیفیت زندگی است نه اینکه بنیان شخصیتی آنها دگرگون شود و تبدیل به انسان دیگری شوند.
مدیریت اضطراب و تصمیم گیری در HSP
چالشهای افراد با شخصیت فوق حساس ممکن است شامل احساس خستگی یا اضطراب ناشی از محرک‌های زیاد، حساسیت بالا به انتقاد، و نیاز به زمان بیشتر برای استراحت و پردازش تجربیات باشد. اما با ایجاد محیطی آرام و پذیرش این ویژگی، این افراد می‌توانند به‌خوبی از توانایی‌های خود بهره‌برداری کنند و در زندگی شخصی و حرفه‌ای خود موفق باشند.
این ویژگی‌ها می‌توانند در صورت درک و حمایت مناسب، تبدیل به یک مزیت شوند. پذیرش این ویژگی و توجه به نیازهای خاص افراد با شخصیت حساس میتواند به بهبود کیفیت زندگی آنها کمک کند.
مدیریت اضطراب و تصمیم‌گیری در افراد با حساسیت بالا (HSP) میتواند چالش‌برانگیز باشد، زیرا این افراد به دلیل حساسیت بیشتر به جزئیات و احساسات، ممکن است دچار تحلیل بیش از حد، ترس از اشتباه یا اضطراب تصمیم‌گیری شوند. با این حال، با استفاده از تکنیک‌های مناسب می‌توان به این افراد کمک کرد تا اضطراب خود را مدیریت کنند و توانایی تصمیم‌گیری خود را تقویت نمایند. در ادامه، راهکارهایی برای مدیریت این چالش‌ها ارائه میشود:
یادگیری تکنیک‌های تنفس عمیق
یکی از بهترین روش‌ها برای کاهش اضطراب در HSP، استفاده از تنفس عمیق است. این تکنیک به فرد کمک میکند که در مواقع استرس‌زا، آرامش بیشتری پیدا کرده و سیستم عصبی خود را تنظیم کند. تنفس عمیق به ویژه زمانی که احساس میکنند دچار بیش‌تحلیلی یا اضطراب میشوند، میتواند به کاهش فشارهای ذهنی کمک کند.
مدیریت محیط و محرک‌ها
افراد بسیار حساس ممکن است به دلیل حساسیت بالا به محرک‌های محیطی (مانند سر و صدا، نور زیاد، یا محیط‌های شلوغ) دچار اضطراب شوند. برای این افراد، ایجاد محیطی آرام و بی‌دغدغه میتواند به کاهش اضطراب کمک کند. مثلاً استفاده از مکان‌های ساکت، تنظیم نور و استفاده از موسیقی آرام‌بخش میتواند فضای روانی مساعدتری برای تصمیم‌گیری و تفکر ایجاد کند.
تقسیم‌بندی تصمیمات به گام‌های کوچک
افراد بسیار حساس معمولاً تمایل دارند که به شدت به تمام جزئیات توجه کنند، که این ممکن است باعث سردرگمی و اضطراب بیشتر در فرایند تصمیم‌گیری شود. یکی از راهکارها این است که تصمیمات را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنند. به جای اینکه به تمام ابعاد تصمیم فکر کنند، فقط به یکی از جوانب آن توجه کرده و قدم به قدم پیش بروند.
تعیین زمان برای استراحت و پردازش اطلاعات
برای افراد با شخصیت حساس، زمان‌هایی برای استراحت و بازبینی اطلاعات ضروری است. این افراد ممکن است نیاز به زمان بیشتری برای پردازش اطلاعات و احساسات خود داشته باشند. بنابراین، تعیین زمان‌های مشخص برای استراحت و بازاندیشی در مورد تصمیمات میتواند از بروز اضطراب بیشتر جلوگیری کند و به آنها کمک کند که با وضوح ذهنی بیشتر تصمیم‌گیری کنند.
تمرین ذهن‌آگاهی (Mindfulness)
تمرینات ذهن‌آگاهی به افراد حساس کمک میکند که در لحظه حاضر باقی بمانند و کمتر به افکار منفی و نگران‌کننده اجازه دهند که کنترل ذهنشان را در دست بگیرند. با تمرین ذهن‌آگاهی، افراد می‌توانند تمرکز خود را بر روی لحظه حال حفظ کرده و به جای نگرانی از آینده، به تصمیم‌گیری‌های خود توجه کنند.
تقویت خودآگاهی و شناخت افکار منفی
این افراد معمولاً به شدت تحت تأثیر افکار منفی و خودانتقادی قرار می‌گیرند. تقویت خودآگاهی و شناسایی این افکار منفی میتواند به آنها کمک کند تا به طور آگاهانه از آنها عبور کنند و به جای تمرکز بر روی مسائل منفی، به راه‌حل‌ها و امکانات مثبت فکر کنند.
مراجعه به مشاور یا درمانگر
در صورتی که اضطراب و چالشهای تصمیم‌گیری برای فرد بسیار حساس شدید باشد و کنترل آنها به تنهایی دشوار باشد، مراجعه به مشاور یا درمانگر میتواند بسیار مفید باشد. درمانگر میتواند با استفاده از تکنیک‌های مختلف مانند CBT (درمان شناختی رفتاری) یا درمان‌های دیگر، فرد را در مدیریت اضطراب و بهبود فرایند تصمیم‌گیری یاری کند.
استفاده از یادداشت‌برداری و اولویت‌بندی
برای کسانی که تمایل دارند به همه چیز فکر کنند، یادداشت‌برداری و اولویت‌بندی تصمیمات میتواند کمک‌کننده باشد. نوشتن مسائل در یک دفترچه یا برنامه‌ریز میتواند ذهن را از بار اضافی خالی کند و فرد را قادر سازد تا به وضوح اولویت‌ها و تصمیمات خود را مشاهده و پیگیری کند.
کلام آخر
ما در این مقاله از جوونه درباره HSP صحبت کردیم و به ویژگی ها و دغدغه ها و چالشهای این افراد پرداختیم. همچنین اشاره کردیم که بهتره دیگران در برخورد با این افراد چه نکاتی رو رعایت کنند.
همچنین برای اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانید منابع زیر را مطالعه کنید:
تازه ترین برگ های جوونه
تازه ترین برگ های جوونه
استرس یکی از واکنش‌های طبیعی بدن به تغییرات و چالش‌ها در زندگی است. در حالت عادی، وقتی با شرایط استرس‌زا روبه‌رو می‌شویم، بدن ما به‌طور موقت وارد حالت آماده‌باش میشود و این احساس میتواند به ما کمک کند که
همه ما انسانها ممکن است نقاط کوری داشته باشیم و به این موارد اگاه نباشیم. به عنوان مثال ممکن است برای همه شما پیش آمده باشد که ناگهان بازخوردی از دیگران دریافت میکنید یا خودتان به نکته ای درون خودتان
تا حالا شده صبح از خواب بیدار بشی و حس کنی از کل روزت می‌ترسی؟ به نظرت چرا بعضی از ما صبح‌ها اضطراب داریم، حتی وقتی دلیلی براش نیست؟ وقتی صبح‌ها مضطرب بیدار میشی، اولین کاری که می‌کنی چیه؟
بلوار میرداماد، خیابان شاه نظری، کوچه ابن سینا، پلاک ۲، فضای کار اشتراکی ماجرا
