آشنایی با اختلال پرخوری عصبی

اگه شما هم جزو افرادی هستید که دغدغه کنترل وزن دارید ولی از طرفی نمیتونید جلوی خوردنتونو بگیرید؟ آیا به رژیم های خیلی سخت روی آوردید و از هر دارویی برای کاهش ورزنتون استفاده میکنید؟ آیا مایلید که خوراکی هایی رو قایم کنید تا بعدا سراغشون برید و بخوریدشون؟ گاها شده حاضر باشید غذایی رو بخورید ولی بعدش بالا بیارید؟ اگه پاسختون به هر یک از این موارد مثبته توصیه میشه با این مقاله از جوونه همراه باشیدچون میخواییم درباره پرخوری عصبی و راه هایی برای درمانش صحبت کنیم.

پرخوری عصبی چیست؟

اختلال پرخوری عصبی در دسته اختلالات خوردن قرار داره. فردی که پرخوری عصبی یاbulimia nervosa داره، ممکنه که حتی وعده های غذایی فراتر از حد نیازش رو در طول روز مصرف بکنه و انگار نمیتونه کنترلی بر روی خوردنش داشته باشه. این افراد ممکنه علیرغم اینکه از نظر جسمانی سیر شده باشن ولی همچنان به خوردنشون ادامه میدن و مقدار کالری بسیاری رو فراتر از نیاز بدنشون به بدن میرسونن. ولی بعد از خوردن بدلیل احساس بدی که دارن، دست به روشهایی برای کاهش وزن میزنن. مثل ورزش کردن، بالا آوردن، مصرف ملین و حتی روزه گرفتن و… .

تفاوت پرخوری عصبی و کم خوری عصبی

افرادی که پرخوری عصبی دارن به نسبت افرادی که درگیر کم خوری عصبی هستن وزن ایده آل تری دارن و درحالت نرمالتری قرار دارن. ولی افرادی که درگیر کم خوری عصبی هستن علیرغم اینکه ممکنه اندامشون عادی باشه ولی تصویر اغراق آمیز غیر واقعی از بدن خودشون دارن و فکر میکنن بسیار چاق هستن و شروع به رژیم های سخت میکنن تا خودشونو لاغر کنن. برحسب گزارش ها میزان ابتلا به اختلالات خوردن در زنان بیشتر از مردان هست.

تفاوت پرخوری عصبی و پرخوری

هر دو این اختلالات در دسته اختلالات خوردن قرار دارن با این تفاوت که در پرخوری عصبی فرد بعد اینکه حجم زیادی از غذا رو فراتر از نیازش مصرف کرد، شروع به کارهایی برای کاهش ورزن میکنه اما در پرخوری این اتفاق رخ نمیده و به همین دلیل شاهد این هستیم که افرادی که مبتلا به پرخوری هستن اضافه وزن دارند.

شیوع پرخوری عصبی

برحسب پژوهشهایی که انجام شده شیوع این اختلال در زنان و همچنین در سنین پاییینتر رایج تر هست.اما به این معنی نیست که مردان یا سایر افراد به این اختلال مبتلا نمیشن. همه افراد از هر رنج سنی و با هر نژاد و شکل جسمانی ای ممکنه که به این اختلال مبتلا بشن. به عنوان مثال ممکنه که فرد لاغر باشه ولی درگیر پرخوری عصبی باشه.

انواع روشهای دفع و کاهش وزن

افرادی که درگیر پرخوری عصبی هستن بعد از خوردن غذا به روشهایی برای جذب نشدن مواد غذایی یا لاغر شدن متوسل میشن. این روشها به دو نوع «پاکسازی» و «غیر پاکسازی» نام گذاری شدن. در پاکسازی فرد به روشهایی مثل استفراغ عمدی، تنقیه، استفاده از داروهای ملین یا داروهای ادرار آور روی میاره. در غیر پاکسازی فردتلاش میکنه با روزه گرفتن، ورزش افراطی و سایر روشها وزنش رو بکاهه.

هر دو این روشها مضر هستن و معایب بسیاری به همراه دارن. این افراد ممکنه که در ادامه درگیر مشکلات پزشکی بسیاری بشن. ضمن اینکه باید به این نکته توجه داشته باشید که این افراد احساس میکنن کنترلی بر روی خوردنشان ندارن و نمیتونن خوردنشون رو کنترل کنن. همچنینی وقتهایی که دچار استرس میشن یا در شرایط بحرانی قرار میگیرن میزان بیشتری از غذا رو مصرف میکنن. انگار خوردن رو راهی برای کاهش احساسات منفیشون میبینن و مواجهه صحیح با اون احساسات رو بلد نیستن.

علائم پرخوری عصبی

برخی از علائم اختلال پرخوری عصبی به اختصار به شرح زیر هست:

• احساس عدم کنترل بر روی وعده غذایی مصرفی و بیش از حد ظرفیت خوردن
• احساس شرم و گناه بعد از مصرف غذا و روی آوردن به روشهایی برای پاکسازی( در متن این روشها ذکرشده)
• برای آرام کردن خود در شرایط استرس زا و بحرانی سراغ غذا رفتن
• رژیم های سخت و پرفشار رو تحمل کردن
• استفاده از قرصهای ادرارآور، ملین، ورزش سخت، روزه و.. برای لاغرکردن خود طوری که منجر به نقص در عملکرد زندگیشون بشه و دغدغه و دلمشغولی کاهش وزن داشته باشن
• حمام رفتن یا دستشویی رفتن مدام بعد از غذا

خوبه که به این نکته توجه داشته باشیم که چاق شدن این افراد بدلیل مصرف غذا بیش از حده و نه بخاطر مصرف دارو یا قرصهای اعصاب و… . همچنین این علائم ذکر شده باید حداقل دو روز در هفته برای ماه هایی ادامه داشته باشه تا تشخیص اختلال پرخوری عصبی داده بشه و منجر به نقص در عملکرد فرد شده باشه یعنی در حیطه های متفاوت مثل زناشویی، اجتماعی و سایر ابهعاد عملکرد فرد رو تحت تاثیر قرار داده باشه.

علل پرخوری عصبی

در بررسی علل پرخوری عصبی میتونیم به موارد زیر اشاره کنیم

شرطی سازی و ژنتیک

ممکنه که فرد از کودکی زمینه ژنتیکی چاق شدن یا اشتها زیاد یا فراتر از حد ایده آل بودن جامعه رو در خودش داشته باشه و گاها دست خودش هم نباشه اما بواسطه بازخوردهایی که از دیگران دریافت کرده انگار شرم رو در خودش نهادینه کرده و عزت نفسش به شدت کاهش پیدا کرده و حالش با خودش خوب نباشه و درگیر سیکل معیوبی بیفته که در بالاتر توضیح دادیم. یعنی برای سرکوب کردن احساسات متوسل به خوردن میشه. و از این طریق شرطی میشه که برای لحظه ای حال بهتر باید به سمت غذا بره.

همچنین ممکنه که فرد از دوره کودکی شاهد این الگوها از سمت والدینش بود و این الگوهای والد رو در خودش درونی کرده باشه. و در بزرگسالی هم این الگوها دیگه تقویت شده و فرد همچنان به رفتارش ادامه میده.

شرایط جامعه

یکی از مواردی که بسیار نقش پررنگی در پرخوری عصبی داره اینه که جامعه استاندارهایی رو به افراد تحمیل میکنه و افرادی که در اون استاندار نگنجن احساس شرم زیادی رو تجربه میکنن و درگیر پرخوری عصبی میشن. این شرایط بویژه بر روی خانم ها و دختران فشار زیادی رو تحمیل میکنه و منجربه کاهش عزت نفسشون میشه.

پیامدهای پرخوری عصبی

در اینجا بطور اختصار به برخی از پیامدهای پرخوری عصبی و دفع مواد غذایی پس از اون اشاره میکنیم. این موارد آسیبهایی رو در زمینه های مختلف فیزیکی، روانی و رفتاری شامل میشن:

• افسردگی
• اختلالات اضطرابی
• کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس
• آسیب به قلب
• فرسوده شدن مینای دندون و حساس شدن دندونها و زرد شدنشون
• مشکل در معده، روده و مری
• یبوست و رفلاکس
• قرمز شدن چشم ها
• مشکل در سیکل قاعدگی
• دهیدراته یا کم آبی بدن
• درماندگی
• فرسودگی
• کاهش میل جنسی
• ترس مفرط و غیر منطقی از اضافه وزن
• منزوی شدن
• احساس طرد و تنهایی
• دوری از جمع ها و جامعه
• مصرف قرصهای ملین و ادرار آور
• آسیب به کلیه
• پنهان کردن یا دزدیدن غذا
• تحمیل رژیم غذایی سخت به خود
• خودسرزنشگری
• اختلال دوقطبی
• خودکشی
• اختلال وسواس
• نیاز به دریافت تایید از دیگران
• روی آوردن به خودآرام بخش های منفک شده و اعتیاد به الکل و سیگار و…

شرم و پرخوری عصبی

بسیاری از افراد که درگیر پرخوری عصبی هستن، درگیر احساس شرم هم هستن. جامعه در دوران کنونی تصویر مطلوبی از بدن ایده آل به نمایش میگذاره و افراد ممکنه اینطور بیندیشن که وقتی مورد پسند هستن و ارزشمندن که در این چهارچوب قرار بگیرن.

همچنین با گسترش رسانه ها و فضای مجازی این تصویر بیشتر در ذهن افراد حک شده و پررنگتر شده . درنتیجه این افراد وقتی بدن خودشون رو با تصویر ایده آل مقایسه میکنن احساس شرمی رو تجربه میکنن و بعد برای سرکوب کردن این حس شرم بیشتر میخورن اما بعد از اینکه خوردنشون تموم میشه احساس شرم و عذاب وجدان دوباره پدیدار میشه و این افراد مجبورن دست به روشهایی برای پاکسازی و کاهش وزن بزنن.

درمان پرخوری عصبی

در درمان پرخوری عصبی میتوان به روشهای زیر اشاره کرد. همچنین لازم به ذکره که پرخوری عصبی و سایر اختلالات خوردن اگه هرچه زودتر درمان بشن بهتر و موثر تره هست چون در بعضی مواقع با گذر زمان تشدید پیدا میکنه و باعث مرگ فرد میشه.

مراجعه به درمانگر

در قدم اول بعد از اینکه فکر کردید ممکنه که دچار پرخوری عصبی باشید بهتره حتما به درمانگر مراجعه بکنید. یکی از روشهای بسیار مفید که در فرایند تراپی میشه بکار برد، درمان شناختی- رفتاری هست. در این روش درمانی علاوه بر اینکه با کمک درمانگر تلاش میشه رفتارهای غیرمفید شناسایی بشه و با رفتارهای مفید جایگزین بشه، بر روی خطاهای شناختی افراد هم کار میشه و میبینن چه خطاهای شناختی ای منجر به این شده که فرد احساس های بدی رو تجربه کنه و خودشو با افکارش یکی بدونه و در دام پرخوری عصبی بیفته.

رویکرد DBTهم به این افراد کمک میکنه ضمن تجربه احساس منفی چطور بتونن کار و تصمیم درست رو پیش ببرن. همچنین به این افراد طریقه مواجهه صحیح با احساسات منفیشون آموزش داده میشه تا بتونن کمتر به سمت خوردن روی بیارن.

گروه درمانی

در گروه درمانی افراد ضمن اینکه احساس تعلق میکنن و از افراد مثل خودشون حمایت دریافت میکنن، میتونن ایده هایی از افراد حاضر در جمع بگیرن و اون راه حلها برای مواجهه با پرخوری عصبیشون رو تو زندگی شخصی خودشون پیاده کنن و اینگونه فرایند درمانشون هم تسهیل پیدا میکنه.همچنین هزینه های درمان این افراد هم کاهش پیدا میکنه.

مراجعه به متخصص تغذیه

این افراد نیازه که درکنار فرایند درمان به متخصص تغذیه هم مراجعه کنن تا با کمک این اشخاص رژیم غذایی مناسبی رو برای خودشون داشته باشن و بتونن جلوی پرخوری عصبیشون رو بگیرن. همچنین ممکنه که متخصص تغذیه مکمل هایی بهشون بده که ویتامینهای مورد نیاز بدنشون تامین بشه ( چون از طریق روشهای مختلف پاکسازی و غیر پاکسازی اقدام به لاغری میکنن ممکنه که بدنشون بسیار ضعیف بشه و ویتامینهای لازم رو نداشته باشه).

دارو درمانی

در بعضی مواقع نیازه که افراد در کنار مراجعه به درمانگر و متخصص تغذیه از داروهایی هم استفاده کنن و به روانپزشک مراجعه کنن. به عنوان مثال اگه میزان اضطرابی ک تجربه میکنن اونقدر زیاده که منجر به پرخوری عصبی بیشتر شده بهتره که از داروهای ضد اضطراب با تجویز روانپزشک استفاده کنن.

کلام آخر

در این مقاله از جوونه دررابطه با پرخوری عصبی و وجه افتراق اون با سایر اختلالهای خوردن رو بیان کردیم، به علل پرخوری عصبی و پیامدهای اون پرداختیم و راه هایی رو برای درمان بیان کردیم.

برای اطلاعات بیشتر درباره اختلال پرخوری عصبی میتونید منابع زیر رو مطالعه کنید:

Bulimia Nervosa

Bulimia nervosa