کمال‌گرایی در ازدواج

آیا معمولاً سعی می‌کنید به استانداردهای کاملاً بدون نقص و عیب در اغلب امور دست پیدا کنین؟ آیا تابه‌حال شده نیم ساعت زمان صرف نوشتن و بازنویسی یک ایمیل دوخطی بکنید؟ باور دارید که اگر در یک آزمون نمره کامل را نگیرید به معنی شکست و عدم موفقیت شماست؟ از بازی یا یک فعالیت جدید اجتناب کنید؛ زیرا نگران هستید که در چشم دوستان خود به اندازه‌ای که می‌خواهید بی‌نقص و باهوش دیده نشوید؟

معمولا همه ی ما برای یکی از مهم ترین انتخاب های خود یعنی موضوع ازدواج معیارهایی برای خود داریم. در این مقاله از جوونه قصد داریم با هم به این موضوع بپردازیم که کمالگرایی در ازدواج چگونه است؟ نشانه های کمال گرایی در ازدواج چیست و چگونه می توان آن را کنترل و درمان کرد. همچنین به برخی سوالات در رابطه با کمال گرایی در ازدواج پاسخ داده خواهد شد. با ادامه این مقاله همراه باشید!

کمال گرایی چیست؟

قبل از بررسی کمال گرایی در ازدواج بهتر است به معنا و مفهوم کمال‌گرایی بپردازیم؛

شخص کمال‌گرا کسی است که نمی‌تواند استانداردهای کمتر از کمال مطلق را بپذیرد. کمال‌گرایی در روان شناسی ویژگی شخصیتی است که خصوصیات آن با تلاش فرد برای بی عیب و نقص بودن و تنظیم استانداردها در بالاترین سطح عملکرد توصیف می‌شود؛ و البته خود ارزیابی انتقادی و نگرانی در مورد ارزیابی دیگران را نیز به همراه دارد .

در تعریف کمال‌گرایی می‌توان گفت؛ یک نوع ویژگی چند بعدی است که اغلب روان‌شناسان بر این موضوع توافق دارند که دارای ویژگی‌های مثبت و منفی است.

انواع کمال گرایی

در حالت کلی سه نوع کمال‌گرایی وجود دارد که قبل از بررسی کمال گرایی در ازدواج نیاز است که آن ها را بشناسیم:

1. خود محور
2. دگر محور
3. کمال گرایی القا شده توسط جامعه

کمال‌گرایی خودمحور

کمال‌گرایی خود محور یعنی داشتن انتظارات و استانداردهای غیر واقع‌گرایانه برای خود که به انگیزه‌های کمال‌گرایانه منجر بشود. به عنوان مثال، می‌توان به میل دائمی برای رسیدن به ظاهر فیزیکی ایده ال اشاره کرد که از روی غرور به وجود آمده باشد. کمال گرایی خودمحور میتواند یکی از انواع کمال گرایی در ازدواج باشد.

کمال‌گرایی دگرمحور

در این نوع شما از دیگران انتظار دارید که بی‌نقص باشند و همین باعث می‌شود قضاوت‌گر و سرزنش‌گر شوید. اگر از کسی درخواست کاری را بکنید، انتظار دارید که کار دقیقاً به همان شکل مورد نظرتان و بدون هیچ عیبی انجام شود و تحمل اشتباه دیگران را ندارید. این نوع کمال‌گرایی باعث می‌شود در روابط و به خصوص کار به دیگران سخت بگیرید و به دیگران آسیب برسانید و آن‌ها را تحت‌فشار قرار دهید

کمال گرایی دگرمحور نیز  یکی دیگر از شکل های انواع کمال گرایی در ازدواج باشد.

کمال‌گرایی القا شده توسط جامعه

در این نوع نیز فشار زیادی در راستای بی‌نقص بودن بر شما وجود دارد. اما این استانداردها و چارچوب‌ها از طرف جامعه و دیگران به شما القا شده و سعی می‌کنید خود را به انتظاراتی که جامعه از شما دارد، نزدیک کنید. احتمالاً نگران هستید که اگر بهترین خود نباشید، جامعه و اطرافیانتان شما را نپذیرد. این استاندارهای خارجی ممکن است به واسطه خانواده، محیط کار، فرهنگ و یا جامعه شکل گرفته باشند.

این نوع نیز می تواند از انواع کمال گرایی در ازدواج ها باشد.

نشانه‌های یک فرد کمال‌گرا چیست؟

افراد کمال گرا نشانه ها و ویژگی های مختلفی دارند. برخی از رایج ترین نشانه های افراد کمال گرا عبارت اند از:

• معیارهای سطح بالا
• کمتر کسی به حد مطلوب آن‌ها می‌رسد
• جذب کسانی می‌شوند که بالقوه کمال‌گرا هستند
• گرایش به ناراحتی و افسردگی دارند
• فکر کردن به همه یا هیچ چیز
• تحت‌فشار بودن به واسطه ترس
• تمرکزداشتن برروی نتایج
• اهمال‌کاری
• حالت تدافعی
• عزت‌نفس پایین

امروزه با افزایش آمار جدایی و طلاق، روان‌شناسان توصیه می‌کنند تا دختران و پسران در انتخاب همسر عجله نکنند و قبل از ازدواج به شناخت درست و کافی دست یابند. به توصیه مشاوران یکی از مسائل مهمی که در امر ازدواج باید موردتوجه قرار بگیرد، تشخیص میزان کمال‌گرایی در طرف مقابل است؛ چراکه پژوهش‌ها نشان می‌دهد که مدت دوام ازدواج با افراد کمال‌گرا، ۴۷ درصد کمتر از افرادی است که نگاه ایده ال به رابطه ندارند.

از طرفی، آمار طلاق بین افراد کمال‌گرا بالا است و شانس ازدواج آن‌ها تقریباً نصف افرادی است که نگاه ایده‌آل‌گرایانه ندارند و سخت‌گیر نیستند. به همین دلیل موضوع کمال گرایی در ازدواج یکی از مباحص مهم می باشد که افراد قبل از ازدواج باید در امورد آن اطلاعات کافی را کسب کنند.

قاعده اولیه در روابط این است که زوجین همدیگر را همان گونه که هستند، بپذیرند؛ اما متأسفانه افراد کمال‌گرا این‌گونه نیستند و اغلب نمی‌توانند طرف مقابل را همان گونه که هست، بپذیرد؛ چون طرف مقابل کامل نیست و فرد کمال‌گرا به دنبال همسری کامل و بی‌نقص است.

زیاد انتقادکردن، زود ناامیدشدن، نظم وسواسی و ریزبینی بیش از اندازه از رایج‌ترین مشخصه‌های رابطه با افراد کمال‌گرا و کمال گرایی در ازدواج است. این رفتارها باعث می‌شود ازدواج با این افراد دشوار و بیش از ازدواج افراد عادی در معرض شکست باشد.

کمال گرایی در ازدواج چیست؟

کمال‌گرایی در در ازدواج به معنای جواب‌گویی به انتظارات و تصورات کامل‌ترین شرایط ازدواج و زندگی مشترک است. این مفهوم بر ایده‌آل‌گرایی و تمایل به داشتن یک زندگی ایده ال و کامل با همسر متمرکز است. افرادی که ازدواج را به عنوان یک مسیر برای دستیابی به کمال و ارضای همه نیازها و خواسته‌های فردی می‌بینند، به عنوان کمال‌گرایان شناخته می‌شوند.

کمال گرایی در زادواج باعث می شود افراد انتظارات بسیار بالایی از همسر، روابط فردی، زندگی اقتصادی و اجتماعی داشته باشند و به دنبال یک تطبیق کامل با این تصورات باشند. این می‌تواند به فشار زیادی بر روی خود و همسر، و در نتیجه، بر روی زندگی زناشویی منجر شود.

نشانه‌های کمال‌گرایی در ازدواج

به دنبال فردی کامل و بی‌نقص برای ازدواج هستید. هر خواستگاری که می‌آید حتماً رویش یک عیب می‌گذارید و او را رد می‌کنید. احساس می‌کنید انگار هیچ‌کس باب میل شما نیست و نمی‌توانید قبولشان کنید. احساس می‌کنید هر کسی را که برای ازدواج انتخاب کنید، در آخر قرار است رابطه‌تان به طلاق و جدایی منجر شود.

وقتی کوچک‌ترین بحث یا اختلاف‌نظری در رابطه‌تان پیش می‌آید، احساس می‌کنید دیگر این رابطه با شکست مواجه شده است. در رابطه کنترل‌گر هستید چون می‌خواهید همه چیز تحت کنترل شما باشد تا بتوانید بی‌نقص و عالی پیش بروید. شما هر چیزی را به‌صورت ریز، دقیق و وسواسی بررسی می‌کنید. مثلاً هر کدام از رفتارها و حرف‌های شریک عاطفی‌تان را ساعت‌ها در ذهنتان تحلیل و بررسی می‌کنید.

معیارهایی که دارید، معیارهای جزئی و غیرواقع‌بینانه است. مثلاً می‌خواهید حتماً همسر آینده‌تان چشمان سبز، موهای مشکی، با تناسب‌اندام، وکیل و… باشد. هر کسی به‌غیراز این ویژگی‌ها باشد، مورد قبول شما واقع نمی‌شود. یا مثلاً در رابطه این معیار را دارید که هر روز صبح باید به یکدیگر صبح به خیر بگویید. اگر حتی یک‌بار به دلیل منطقی این اتفاق نیفتد، احساس می‌کنید شکست خورده‌اید و این رابطه دیگر ارزشی ندارد.

نشانه های مذکور برخی از نشانه های رایج کمال گرایی در ازدواج هستند که منجر به ایجاد برخی مشکلات در ازدواج و قبل از آن می شوند.

بهترین روش مقابله با کمال گرایی در ازدواج

مفیدترین روش مقابله با کمال گرایی در ازدواج عوض‌کردن باورهای شناختی اشتباه و ناکارآمد با باورهای شناختی درست و کارآمد و برابر با واقعیت است. تلاش کنیم که فرد کمال‌گرا را با کسی مقایسه نکنید و تحت هیچ شرایطی او را تحت‌فشار برای تغییر قرار ندهید.

راهکارهای ساده و عملی برای درمان کمال‌گرایی در ازدواج

به طور کلی مراجعه به تراپیست برای درمان کمال گرایی در ازدواج قابل اطمینان ترین راه برای درمان می باشد اما در این قسمت برخی از روش های ساده و عملی را برای درمان کمال گرایی در ازدواج ذکر می کنیم:

از افکار و احساسات کمال‌گرایانه خودآگاهی پیدا کنید

یک‌قلم و کاغذ بردارید، وقت بگذارید و این تمرین را انجام بدهید. سعی کنید شناسایی کنید که چه افکار و احساساتی دارید که نشان‌دهنده کمال‌گرایی است. این الگوهای فکری و احساسی را یادداشت کنید تا بدانید وقتی این فکر یا احساس در ذهنتان خطور کرد، اشتباه است و از روی کمال‌گرایی است پس نباید بر اساس آن عمل کنید. پس اولین گام، آگاهی پیداکردن از نشانه‌های کمال‌گرایی در ازدواج در خودتان است.

به خودتان اجازه اشتباه‌کردن بدهید

البته نه در ازدواج، بلکه در کارهای کوچک که اشتباه‌کردن در آنها تأثیر بسیار شدیدی روی شما و زندگی‌تان نمی‌گذارد. مثلاً در درس یک‌بار به خودتان اجازه بدهید که نمره پایینی بگیرید و نه اینکه همیشه ۲۰ بگیرید. این نکته را بدانید که در بسیاری از موارد اشتباه‌کردن باعث می‌شود چیزهای خوب و ارزشمندی را یاد بگیرید و بتوانید بیشتر پیشرفت کنید.

اهداف معقول تری را تعیین کنید

کمال‌گراها به دلیل داشتن معیارهای سخت‌گیرانه، اهداف غیرمعقول و غیرواقع‌بینانه دارند که بسیار دست‌نیافتنی هستند. برای درمان کمال گرایی در ازدواج، اهداف معقول‌تری را تعیین کنید. مثلاً به‌جای اینکه به دنبال ازدواجی باشید که در آن هیچ بحث و دعوا و اختلافی نیست، به دنبال ازدواجی باشید که در آن عشق، تفاهم، صمیمیت، احترام و اعتماد وجود دارد. هدف اول، کمال‌گرایانه؛ اما هدف دوم ممکن و دست‌یافتنی است.

به خودتان بیش از حد فشار وارد نکنید

افراد کمال‌گرا خودشان را با معیارهای سخت‌گیرانه‌ای که برای خودشان تعیین کرده‌اند، تحت‌فشار قرار می‌دهند. اگر شما هم از خودتان انتظارات و توقعات شدیدی دارید، کمی آنها را کم کنید، با خودتان مهربان‌تر باشید، سخت نگیرید و به خودتان فشار وارد نکنید.

کارهایتان را به تعویق نیندازید

برنامه‌ریزی درست و متعادلی انجام بدهید و کارهایتان را به‌موقع انجام بدهید حتی اگر نتوانید آن را تمام کنید یا نتوانید به‌صورت بی‌نقص انجام بدهید. به تعویق‌انداختن کارها فقط به شما اضطراب بیشتری می‌دهد و وقتی کارها روی‌هم جمع شود و انجام نشده باقی بماند، ممکن است دچار ناامیدی و افسردگی شوید و در زندگی در جا بزنید.

زندگی با فرد کمال‌گرا چگونه است؟

حالا اگر با فرد کمال‌گرا ازدواج کردیم سؤال اصلی این است که چطور می‌توانیم با فرد کمال‌گرا زندگی کنم؟ به زندگی با او ادامه دهم؟ و یا چگونه او را درمان کنم؟

– اضطراب او را کنترل کنید

– این افراد همیشه تلاش برای رسیدن به بهترین و کامل‌ترین همسر هستند بهتر است با آنها همدردی کنید و به‌جای دوری‌کردن از آنها مانند یک دوست با آنها رفتار کنید

– برایشان حدومرز مشخص کنید

– همیشه مانع از تصویر کمال‌گرایی همسرتان بر روی خود باشید پایبندی به اصول و مقررات خود باشید نباید رفتار منفی بر روی شما اثر بگذارد و این شما هستید که باید او را تحت‌تأثیر رفتار مثبت خود قرار دهید درست است که باید با او سازش و مدارا کنید؛ اما به این معنا نیست که باورهای شخصی و اصول خود را در این میان قربانی کنید

– هنگامی که کارهای شمارا قبول ندارند صبوری کنید

– به هنگام شکست و سختی‌ها تکیه‌گاه همسر خود باشید؛ چون این افراد بعد از شکست افسرده می‌شوند که در چنین شرایطی نباید آنها را سرزنش کنید با ابراز همدردی کنید و دلگرمی دهید تا به زندگی عادی برگردد

مفیدترین درمان کمال گرایی در ازدواج عوض‌کردن باورهای شناختی اشتباه و ناکارآمد با باورهای شناختی درست و کارآمد و برابر با واقعیت است، در ذیل چند راهکار مفید و ساده را برای شما مثال خواهیم زد؛

– تلاش کنیم که فرد کمال‌گرا را با کسی مقایسه نکنید و تحت هیچ شرایطی او را تحت‌فشار برای تغییر قرار ندهید.

– اهداف زندگی مشترک خود را به هدف‌های کوتاه‌مدت تقسیم کنید و بعد از دستیابی به هر کدام احساس رضایت و خشنودی کنید.

– زمان بیشتری را برای لذت‌بردن از زندگی و سرگرمی و تفریح و با هم بودن اختصاص دهید.

– پس از انجام هر کاری لذت ببرید بدون آنکه درگیر نتیجه آن باشید به جنبه‌های مثبت خود بیشتر ارزش و بها بدهید.

– با ترس‌های خود روبه‌رو شوید همواره در مورد موضوع‌های گوناگون ناآشنا با هم صحبت کنید و از سایرین کمک بخواهید.

باید یادآور این نکته مهم هم باشیم که کمال‌گرایی در ازدواج علاوه بر تأثیر بر روی زندگی مشترک بر روی فرزندان خانواده نیز اثر می‌گذارد و از همان ابتدا موجب کمال‌گرایی فرزندان می‌شود که سبب ایجاد بسیاری از مشکلات برای او در بزرگسالی می‌شود.

ازدواج با افراد کمال‌گرا در چه صورتی امکان‌پذیر است؟

تنها وقتی ازدواج با افراد کمال‌گرا امکان‌پذیر و درست است که دو طرف بتوانند خود را برای یک زندگی جدید سازگار کنند. این یعنی فرد کمال‌گرا باید کمی از استانداردها و توقعات خود نسبت به همسرش کم کند و همسر فرد کمال‌گرا نیز باید در زندگی با او، بیش از گذشته صبور باشد و تلاش کند به همسر خود در ناامیدی‌ها و افسردگی‌ها کمک کند.

تنها یک زوج که واقعاً عاشق یکدیگر باشند می‌توانند این کار را انجام دهند. در هر فردی درک و نوع نگرش به مسائل متفاوت است؛ اما حالا که از خصوصیات یک فرد کمال‌گرا مطلع هستید، باید بنشینید و فکر کنید که می‌توانید با همسر کمال‌گرای خودسازش و مدارا کنید یا خیر.

به همین کمال گرایی در ازدواج یکی از مهم ترین فاکتورهای قابل بررسی قبل از ازدواج می باشد.

چگونه می توان کمال گرایی در ازدواج را کاهش داد؟

همان‌طور که گفتیم، مهم‌ترین عامل سازش دوطرفه است. در ادامه چند نکته مهم دیگر نیز برای آسان‌کردن ازدواج با افراد کمال‌گرا آورده‌ایم:

کمتر واکنش نشان دهید

سعی کنید نسبت به اعمال، رفتار و گفتار یک فرد کمال‌گرا کمتر واکنش نشان دهید. این کار می‌تواند اوضاع میانتان را بدتر کند.

خودتان باشید

برای این که همسرتان، شما را همان گونه که هستید بپذیرد، ابتدا شما باید خودتان را بپذیرید. این یعنی خودتان باشید و نه آن چه از شما انتظار دارند. بر عقده‌های خود غلبه کنید و نقص‌های خود را بپذیرید و سعی کنید که اگر می‌شود، آن‌ها را برطرف کنید.

بی‌منطق عمل نکنید

شما نباید با هر کاری که همسرتان می‌کند و یا هر چیزی که می‌گوید صرفاً به دلیل این که او کمال‌گرا است، مخالفت کنید. در واقع افراد کمال‌گرا به رشد شما در زندگی کمک می‌کنند اگر به‌درستی از آن‌ها استفاده کنید.

مزایا کمال‌گرایی در ازدواج

اگر افراد کمال‌گرایی سالم را پیش بگیرند، کمال گرایی در ازدواج می تواند مزایایی داشته باشد. مزایایی از قبیل:

1- در این نوع کمال‌گرایی، اهداف منطقی اجازه‌ی لذت از تلاش را می‌دهد.

2- این افراد از انجام کارهای حتی سخت و طاقت‌فرسا نیز لذت می‌برند؛ چون خوشحال‌اند برای پیشرفت خود تلاش می‌کنند و مفیدبودن.

3- همیشه سعی می‌کنند کارها را به بهترین نحو انجام دهند و اگر شکست بخورند ناراحت نیستند چون می‌دانند تمام تلاش خود را کردند و مثل همیشه بهترین خودشان بودند.

4- مفیدبودن برای آنان از مهم‌ترین فاکتورها است و این موضوع سبب پیشرفت می‌شود.

5- در این نوع کمال‌گرایی افراد می‌توانند سطوح کمال‌گرایی خود را به سبب منطق تنظیم کنند؛ بنابراین رابطه مستقیمی با پیشرفت در سطوح بالا و عواطف مثبت و آرامش روان دارند.

کلام اخر

همان طور که در این مقاله خواندید کمال گرایی در ازدواج در صورت افراطی بودن می تواند صدمات جبران ناپذیری برای زندگی زناشویی و ازدواج داشته باشد. در صورتی که از کمال گرایی در ازدواج رنج می برید و یا پارتنر و همسر شما دچار کمال گرایی می باشد حتما با یک تراپیست و یا مشاور خانواده مشورت کنید.

در این مقاله از جوونه سعی شد جوانب مختلف کمال گرایی در ازدواج بررسی شود اما در صورتی که سوالات خود در راطه با کمال گرایی در ازدواج را در این مقاله نیافتید می توانید با ما در ارتباط باشید و یا سوالات خود را کامنت کنید.

همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد کمال گرایی در ازدواج می توانید به منابع زیر (انگلیسی زبان) مراجعه کنید:

How to Deal With Perfectionism in a Relationship

How Perfectionism Hurts Relationships

10 Ways Perfectionism Damages Relationships and How to Overcome it