6روش تقویت سطح عزت نفس

تصور کنید هر روز صبح با احساس عمیق ارزش و قدرت از خواب بیدار می‌شدید؛ نه فقط به‌خاطر موفقیت‌هایتان، بلکه به‌خاطر درک عمیق از «کی هستید» و «چه توانایی‌هایی دارید». عزت نفس، همون نیروی پنهانی است که تمام تصمیمات، رفتارها و واکنش‌های شما رو هدایت می‌کنه. اما عزت نفس فقط یه حس زودگذر یا وابسته به تایید دیگران نیست؛ این یه بنیان روانیه که بر اساس باورهای شما درباره خودتون ساخته میشه و در طول زمان میشه اون رو تقویت کرد.

افراد با عزت نفس بالا، نه تنها عملکرد بهتری در کار و زندگی دارن، بلکه احساس رضایت و آرامش درونی بیشتری هم تجربه می‌کنن. اما سوال اینجاست که چطور می‌تونید در راستا افزایش عزت نفس گام بردارید و اون رو تقویت کنید؟ اگه میخوایید درباره تقویت سطح عزت نفس و نحوه شکل گیریش اطلاعات داشته باشید با این بلاگ همراه باشید.

عزت نفس چیست؟

عزت نفس یعنی احساس ارزشمندی که از درون خودت نسبت به خودت داری؛ به زبان ساده، عزت نفس یعنی چقدر خودت را دوست داری و برای خودت احترام قائلی و حالت با خودت خوبه. این حس نه از مقایسه با دیگران، بلکه از شناخت و پذیرش خودت به وجود می‌آید. به عبارتی دیگر عزت نفس یعنی دیدگاه و احساسی که نسبت به خودت داری و اینکه چقدر خودت را شایسته، ارزشمند و دوست‌داشتنی می‌دانی. این حس از تجربیات زندگی، باورهای درونی، روابط، و نحوه برخورد با خودت و دیگران شکل می‌گیرد. به عبارت ساده‌تر، عزت نفس مثل یک “آینه درونی” است که خودت را در آن می‌بینی.

وقتی شخصی عزت نفس بالایی داشته باشد، علیرغم خطاها و اشتباه ها حالش با خودش خوب هست و خودسرزنشگری ندارد، خودش را تنبیه نمیکند و مانند یک دوست در شرایط سخت به خودش شفقت میورزد. وقتی فردی عزت نفس بالایی دارد مدام دنبال ثابت کردن خود به دیگران نیست یا اینطور تلاش نمیکند که با دستاوردهای بسیار بالا بخواهد هویتش را به دیگران بشناساند. او فارغ از دستاوردهایش ارزشمند است و ارزش خود را مساوی با دستاوردهایش نمیداند.

عزت نفس در فرد چطور شکل می‌گیرد؟

اینکه چطور عزت نفس ما شکل میگیرد بخش اعظم آن به دوران کودکی ما و ارتباط ما با خانواده، جامعه، مدرسه، دوستان و اطرافیان برمیگردد. انگار صدای والدین ما و بازخوردهایشان در درون ذهن ما درونی میشود و اینگونه تصوری از خود را در درونمان شکل میدهد. انگار چون آنها ما را شخصی توانمند در نظر نگرفتند یا پذیرش مشروط وجود داشته برای ارزشمند دانشته شدن منجر به این شده که فرد اکنون عزت نفس بالایی نداشته باشد.

به عبارتی عزت نفس از مجموعه‌ای از تجربیات، محیط زندگی، و باورهایی که در طول زمان در فرد ایجاد می‌شوند، شکل می‌گیرد. این فرایند معمولاً از کودکی شروع می‌شود و تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. عزت نفس مثل یک “پازل” است که قطعاتش شامل تجربیات گذشته، محیط خانوادگی، روابط اجتماعی، و نحوه برخورد با موفقیت‌ها و شکست‌هاست.

به عنوان مثال کودک وقتی میبیند که والدین هنگامی به او فقط توجه مثبت نشان میدهند که درس هایش را خوب بخواند تا 20 بگیرد، در آن هنگام کودک وقتی فقط خود را ارزشمند و شایسته محبت میداند که دستاوردی کسب کرده باشد و بهترین باشد. و اینگونه صدای والدین و طرز رفتارشان در کودک نیز درونی میشود و او در آینده با خود مانند والدینش رفتار خواهد کرد.

اما وقتی به فرد این پیام داده شود که او به خودی خود ارزشمند است فارغ از اینکه 20 گرفته یا 10 گرفته باشد، این کودک در آینده عزت نفس بیشتری دارد. عزت نفس مثل یک عضله هست که در طول زندگی تقویت شده. پس اینطور نیست که بگوییم فردی عزت نفس اصلا ندارد. بلکه این جمله درست است که عزت نفس او کم است.

بطور کلی مثالها و عواملی که میتواند در تقویت عزت نفس یا کاهش آن نقش داشته باشد، عبارتند از:

• کودکی که والدینش او را تشویق می‌کنند و به او احساس ارزشمندی می‌دهند، احتمالاً عزت نفس بالاتری خواهد داشت.

• اگر والدین یا اطرافیان کودک را زیاد سرزنش کنند، ممکن است او احساس کند “به اندازه کافی خوب نیست”.

• حمایت و پذیرش از سوی دوستان به فرد کمک می‌کند که احساس ارزشمندی داشته باشد.

• موفقیت در مدرسه یا حتی نحوه برخورد معلمان با دانش‌آموزان تأثیر زیادی در شکل‌گیری عزت نفس دارد. موفقیت در فعالیت‌ها (مثل ورزش یا درس) باعث می‌شود فرد احساس شایستگی کند.

• گفتگوی درونی مثبت، مثل “من می‌توانم از پس این کار برآیم”، نقش بزرگی در ایجاد عزت نفس دارد. در مقابل، افکار منفی مثل “من همیشه اشتباه می‌کنم”، عزت نفس را کاهش می‌دهد.
• جامعه‌ای که ارزش انسان‌ها را به موفقیت‌های بیرونی (مثل پول یا ظاهر) گره می‌زند، می‌تواند عزت نفس افراد را تحت تأثیر قرار دهد. در مقابل، فرهنگ‌هایی که بر ارزش درونی انسان‌ها تاکید دارند، به تقویت عزت نفس کمک می‌کنند.

اگر به مشاوره و تراپی نیاز داری...

اگر به مشاوره و تراپی نیاز داری...

اگر به مشاوره و تراپی نیاز داری، ما میتونیم مناسب‌ترین رویکرد و تراپیست رو بهت معرفی کنیم. کافیه فرم زیر رو پر کنی!

اگر به مشاوره و تراپی نیاز داری، ما میتونیم مناسب‌ترین رویکرد و تراپیست رو بهت معرفی کنیم. کافیه فرم زیر رو پر کنی!

درخواست مشاوره

درخواست مشاوره

مثال‌های ساده از عزت نفس

در اینجا چند مثال ساده از افرادی که سطح عزت نفس بالایی دارند آورده شده تا بسنجید و آگاه باشید که چنین اشخاصی در برخورد با چنین موقعیت هایی چه میکنند:

• وقتی یک نفر اشتباه می‌کند و به‌جای سرزنش خودش، می‌گوید: “اشتباه کردم، ولی می‌تونم درستش کنم”، این نشانه عزت نفس بالاست.
• کسی که به جای پنهان کردن ضعف‌هایش، با آرامش درباره آن‌ها صحبت می‌کند، عزت نفس بالایی دارد.
• فردی که عزت نفس بالا دارد، از شکست‌هایش درس می‌گیرد و خودش را سرزنش نمی‌کند. مثلاً اگر در امتحانی قبول نشود، می‌گوید: “این بار آماده نبودم، دفعه بعد بیشتر تلاش می‌کنم.”
• کسی که به چیزی که نمی‌خواهد، نه میگوید (مثلاً رد کردن یک درخواست غیرمنطقی) بدون عذاب وجدان، عزت نفس بالایی دارد.
• وقتی از موفقیت دیگران خوشحال می‌شوید و احساس حسادت نمی‌کنید، یعنی عزت نفس خوبی دارید.

تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس

عزت نفس و اعتماد به نفس دو مفهوم روان‌شناختی مهم هستند که گاهی به اشتباه به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، اما این دو با هم تفاوت‌های اساسی دارند. ما نیاز داریم تا تفاوت میان این دو را بدانیم، تا مسئله خود را بتوانیم به دقت شناسایی کرده و سپس برای حل آن اقدامی کنیم. اگر مسئله را اشتباه تشخیص دهیم، راه را هم اشتباه میرویم.

عزت نفس به احساس ارزشمندی و احترامی که برای خود قائل هستید اشاره دارد. این احساس ناشی از درک کلی شما از خودتان است، نه وابسته به توانایی‌ها یا دستاوردها. همانطور که در بالا هم اشاره کردیم عزت نفس به این ربط دارد که من چقدر خود را فارغ از نقاط قوت و ضعف، موفقیتها و شکستها، ارزیابی میکنم و ارزشمند میدانم. درحالی که اعتماد به نفس به باور شما به توانایی‌ها و مهارت‌هایتان در انجام یک کار خاص اشاره دارد. این احساس اغلب به عملکرد و تجربه‌های بیرونی مرتبط است.

به عبارتی اعتماد به نفس یعنی شما چقدر به خود در یک حیطه خاص باور دارید و فکر میکنید میتوانید آن کار را انجام داده یا از عهده آن بربیایید. اعتماد به نفس جزء دیگری هم دارد و آن مهارت است. اگر شما در کاری مهارت نداشته باشید میتوان گفت اعتماد به نفس شما در آن حیطه پایین است. این امری طبیعی است که فرد در حوزه هایی اعتماد به نفس بالایی داشته باشد و در حوزه هایی هم اعتماد به نفس پایینی داشته باشد. به عنوان مثال فردی ممکن است در ارائه سخنرانی اعتماد به نفس بالایی داشته باشد، اما در شنا کردن اعتماد به نفس کمی داشته باشد.

همچنین اعتماد به نفس و عزت نفس باهم رابطه ای هم دارند. تجربه موفقیت‌ها و تقویت اعتماد به نفس در یک زمینه خاص می‌تواند به تقویت عزت نفس فرد کمک کند، اما اگر عزت نفس کلی پایین باشد، این دستاوردها ممکن است تأثیر موقتی داشته باشند و بعد از مدتی حال فرد با خودش دوباره بد شود. به عنوان مثال کسی که اعتماد به نفس بالایی در سخنرانی دارد اما عزت نفسش پایین است، ممکن است بعد از سخنرانی موفق همچنان احساس کند به اندازه کافی خوب نیست.

مقایسه خودگویی های افراد با سطح عزت نفس متفاوت

قبل از اینکه به نشانه های افراد با عزت نفس بالا بپردازیم، خوب است که بدانید این افراد چه خودگویی هایی دارند یا در مواجهه با موقعیتهای مختلف به خود چه میگویند و بسنجید که چقدر از این موارد در شما دیده میشود. در ادامه به این موارد میپردازیم:

نمونه ای از خودگویی های مثبت که افراد با عزت نفس بالا دارند به شرح زیر هست:

• “من می‌تونم از پس این کار بربیام.”
• “اشتباه کردم، ولی می‌تونم ازش درس بگیرم.”
• “من نیازی ندارم که همه از من راضی باشند.”
• “من خودم رو با همه نقاط ضعف و قوتم قبول دارم.”
• “نه گفتن به این درخواست نشون‌دهنده احترام به وقتمه.”
• “خوشحالم که به اینجا رسیدم، برایش خیلی زحمت کشیدم.”

نمونه ای از خودگویی های منفی که افراد با عزت نفس پایین دارند به شکل زیر هست:

• “من همیشه اشتباه می‌کنم.”
• “من به اندازه کافی خوب نیستم.”
• “دیگران از من بهترن، من هیچ‌وقت نمی‌تونم مثل اون‌ها باشم.”
• “اگر مخالفت کنم، ممکنه از من ناراحت بشن.”
• “شانس من همیشه بده، هیچ‌وقت موفق نمی‌شم.”
• “من خوب نیستم، فقط شانسی این کار رو انجام دادم.”
• “حق با شماست، من هیچ وقت درست عمل نمی‌کنم.”

نشانه‌های افراد با عزت نفس بالا

افراد با عزت نفس بالا ویژگی‌هایی دارند که در رفتار، گفتار، و نحوه برخوردشان با زندگی مشخص است. این افراد نه تنها خودشان را ارزشمند می‌دانند، بلکه روابط سالم‌تری با دیگران دارند در اینجا به برخی از نشانه های افراد با عزت نفس بالا میپردازیم و شما نیز میتوانید این موارد را در خود بررسی کنید.

پذیرش نامشروط خود و نقاط ضعف و قوت خود

افراد با عزت نفس بالا خودشان را همان‌طور که هستند قبول دارند. به جای سرزنش یا انکار نقاط ضعف، آن‌ها را می‌پذیرند و تلاش می‌کنند بهتر شوند. همچنین اگر در یک کار اشتباه کنند، به‌جای پنهان کردن آن می‌گویند: «اشتباه کردم، از این تجربه یاد گرفتم» و خودشان را بابت آن مدام ، سرزنش نمیکنند یا با خود بد رفتار نمیکنند.آن‌ها به خودشان اجازه می‌دهند انسان باشند و اشتباه کنند، بدون اینکه احساس کم‌ارزشی کنند.

توانایی “نه” گفتن بدون احساس گناه

افراد با عزت نفس بالا مرزهای مشخصی دارند و می‌توانند به درخواست‌هایی که برایشان مناسب نیست، “نه” بگویند، بدون اینکه نگران ناراحت شدن دیگران باشند. زیرا برای خود، وقت و انرژیشان زمان قائلند و خود و دیگران را یک سطح میبینند؛ یعنی دیگران ارجحیتی بر آنها ندارند و خودشان به همان اندازه ارزشمندند که دیگران برایشان ارزشمند هستند.

آنها این حق را به دیگران میدهند که درخواست کنند و در قبالش این حق را هم برای خود قائلند که نه بگویند. افراد با عزت نفس بالا اهمیت احترام به خود را درک می‌کنند و به جای خشنود کردن دیگران، به نیازهای خود اولویت می‌دهند.

برخورد سالم با انتقاد

افراد با عزت نفس بالا می‌توانند انتقاد را بدون اینکه احساس بی‌ارزشی کنند، بشنوند. اگر کسی به آن‌ها بگوید که در کاری اشتباه کرده‌اند، می‌گویند: «ممنون که به من گفتی، بررسی‌اش می‌کنم.» نه اینکه در مقابل هر حرف و انتقادی گارد بگیرند و عصبی شوند. افراد با عزت نفس بالا انتقاد را فرصتی برای رشد می‌دانند و آن را به‌عنوان حمله شخصی برداشت نمی‌کنند.

اعتماد به توانایی‌ها و تصمیمات خود

افراد با عزت نفس بالا به تصمیمات و قضاوت‌های خود اطمینان دارند و برای تایید دیگران، زندگی نمی‌کنند. یا به عبارتی فرمان زندگیشان را به دست دیگران نمیدهند و برای جلب توجه آنها کاری که برخلاف میلشان باشد را، انجام نمیدهند. اگر تصمیمی بگیرند و فکر کنند که آن درست و مطابق اصولشان است، حتی اگر دیگران مخالفت کنند، روی انتخابشان می‌مانند، چون می‌دانند چرا آن را انتخاب کرده‌اند.آن‌ها ارزش خود را وابسته به نظر دیگران نمی‌دانند و از تایید یا عدم تایید دیگران متزلزل نمی‌شوند.

احساس رضایت از موفقیت دیگران

افراد با عزت نفس بالا از موفقیت دیگران خوشحال می‌شوند، بدون اینکه حسادت کنند یا احساس کمبود کنند. آنها چون خودشان را ارزشمند می‌دانند، موفقیت دیگران را تهدیدی برای خود و موقعیتشان نمی‌بینند. به عبارتی اینطور احساس نمیکنند که چون شخصی موفق شده، چیزی از آنها نیز کم شده است.

برخورد سالم با شکست و چالش‌ها

افراد با عزت نفس بالا شکست را بخشی طبیعی از زندگی می‌دانند و از آن درس می‌گیرند. به عنوان مثال اگر در یک امتحان رد شوند، می‌گویند: “دفعه بعد بیشتر تمرین می‌کنم. این فقط یک مانع کوچک بود.” زیرا شکست برایشان به معنای بی‌ارزش بودن نیست، بلکه فرصتی است برای یادگیری و بهتر شدن.

همچنین افراد با عزت نفس بالا معمولاً به جای تمرکز بر مشکلات، روی راه‌حل‌ها تمرکز می‌کنند و دید مثبتی به زندگی دارند.اگر با چالشی روبه‌رو شوند، می‌گویند: “این یه فرصت برای رشد و یادگیریه.” نگرش مثبت آن‌ها به زندگی از اعتماد به خود و توانایی‌هایشان نشأت می‌گیرد.

احترام به خود و دیگران

افراد با عزت نفس بالا، خودشان و دیگران را محترم می‌شمارند. آن‌ها به مرزهای دیگران احترام می‌گذارند و انتظار دارند دیگران هم به مرزهایشان احترام بگذارند. اگر کسی بخواهد مرزهایشان را بشکند، با احترام می‌گویند: “من با این موضوع راحت نیستم. لطفاً رعایت کن.”آن‌ها می‌دانند که احترام به خود، اولین گام برای داشتن روابط سالم است.

توانایی پذیرش تعریف و تمجید

این افراد به راحتی تعریف‌ها و تمجیدها را می‌پذیرند، چون احساس می‌کنند شایسته آن هستند. وقتی کسی به آن‌ها می‌گوید “کارت عالی بود”، با لبخند می‌گویند: “خیلی ممنون! خوشحالم که اینو می‌گی.” افراد با عزت نفس بالا نیازی ندارند که تواضع غیرواقعی نشان دهند یا تمجید را رد کنند.

مرز گذاری در افراد با عزت نفس بالا (چطور مرزگذاری کنیم تا عزت نفسمون تقویت بشه؟)

افراد با عزت نفس بالا به خوبی می‌دانند که مرزهای شخصی بخشی از احترام به خود و دیگران است. مرزگذاری برای آن‌ها به معنای تعیین حد و حدود روشن در رابطه‌ها، کار، و زندگی شخصی است، به‌طوری که احساس ارزشمندی و امنیت خود را حفظ کنند، بدون اینکه به دیگران آسیب برسانند. ویژگی‌های مرزگذاری در افراد با عزت نفس بالا عبارتند از:

• شفافیت در تعیین مرزها

این افراد می‌دانند چه چیزهایی برایشان قابل قبول یا غیرقابل قبول است و به‌وضوح آن را به دیگران اعلام می‌کنند.

• حفظ مرزها با احترام به دیگران

مرزگذاری برای افراد با عزت نفس بالا به معنای خشن بودن یا بی‌احترامی نیست. آن‌ها مرزهایشان را با لحنی دوستانه اما محکم بیان می‌کنند. به عنوان مثال اگر کسی بدون اجازه وارد حریم خصوصی‌شان شود، به جای عصبانی شدن، می‌گویند: “لطفاً قبل از ورود به اتاقم، در بزن.

• توانایی گفتن “نه” بدون احساس گناه

افراد با عزت نفس بالا می‌دانند که “نه” گفتن به دیگران، “بله” گفتن به خودشان است. آن‌ها بدون احساس گناه یا نگرانی از قضاوت دیگران، درخواست‌هایی که برایشان مناسب نیست را رد می‌کنند.

• احترام به مرزهای دیگران

این افراد نه تنها مرزهای خود را تعیین می‌کنند، بلکه مرزهای دیگران را نیز محترم می‌شمارند. به عنوان مثال اگر کسی می‌گوید “الان وقت صحبت ندارم”، آن‌ها بدون ناراحتی یا اصرار این خواسته را می‌پذیرند. یا وقتی دوستی تمایلی به اشتراک‌گذاری مسائل شخصی ندارد، می‌گویند: “مشکلی نیست، هر وقت احساس راحتی کردی می‌تونی با من صحبت کنی.”

• حفظ تعادل بین کمک به دیگران و حفظ نیازهای خود

این افراد آماده کمک به دیگران هستند، اما هرگز نیازهای خود را قربانی نمی‌کنند. به عنوان مثال وقتی دوستی از آن‌ها می‌خواهد در جابجایی وسایل کمک کنند، می‌گویند: “می‌تونم یک ساعت کمکت کنم، ولی بعدش باید به کارهای خودم برسم.”

• عدم تحمل بی‌احترامی یا سوءاستفاده

افراد با عزت نفس بالا به‌محض مواجهه با رفتارهای بی‌احترامی یا سوءاستفاده، مرزهایشان را محکم می‌کنند و از خود دفاع می‌کنند. به عنوان مثال  اگر کسی در بحثی لحن تحقیرآمیزی داشته باشد، می‌گویند: “من نمی‌پذیرم با من این‌طور صحبت بشه. اگر آماده‌ای محترمانه صحبت کنیم، ادامه می‌دهم.” یا اگر در محیط کار کسی مسئولیت اشتباهش را به گردن آن‌ها بیندازد، با قاطعیت می‌گویند: “این اشتباه من نبوده، لطفاً موضوع رو بررسی کنیم.”

• احساس مسئولیت دربرابر خود

افراد با عزت نفس بالا مسئولیت احساسات و زندگی خود را بر عهده می‌گیرند و اجازه نمی‌دهند دیگران این کنترل را در دست بگیرند. به عنوان مثال وقتی خانواده از آن‌ها می‌خواهند رشته تحصیلی یا شغل خاصی را انتخاب کنند، می‌گویند: “من برای نظر شما ارزش قائلم، ولی انتخاب باید بر اساس علاقه و اهداف خودم باشه.”

• تمرکز بر ارزش‌های شخصی

مرزهای افراد با عزت نفس بالا بر اساس ارزش‌ها و اصول شخصی‌شان شکل می‌گیرد، نه ترس از قضاوت دیگران. اگر فعالیتی خلاف ارزش‌هایشان باشد، حتی اگر دیگران آن را طبیعی بدانند، محترمانه از انجام آن خودداری می‌کنند. مثلا وقتی دوستانشان آن‌ها را به کاری غیرقانونی دعوت می‌کنند، می‌گویند: “این با ارزش‌های من سازگار نیست، من نمی‌تونم این کار رو انجام بدم.”

رابطه کاذب عزت نفس پایین و دستاوردها

گاهی افراد با عزت نفس پایین فکر میکنند که اگر دستاوردهایشایشان را افزایش بدهند ممکن است حالشان بهتر شود اما بعد شاهد این هستیم که در سیکل معیوب« این که خوب نکرد حالمو و کمه پس برم سراغ هدف بالاتر» می افتند. و حتی گاهی اگر در مسیر کسب این موفقیتها شکست بخورند حالشان بدتر میشود. چون همه چیز را به خود نسبت میدهند و مسئله را از خود میبینند. پس بطور کلی تا زمانی که به مقوله عزت نفس بطور اساسی پرداخته نشود ممکن است حتی کسب دستاورد هم فایده ای نداشته باشد. در اینجا دو نمونه از آسیبی که این پدیده میتواند به همراه داشته باشد برایتان بیان شده:

• وابستگی بیش از حد به دستاوردها

گاهی افراد عزت نفس خود را تنها بر اساس دستاوردهایشان تعریف می‌کنند. در این حالت، شکست می‌تواند به شدت عزت نفسشان را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال فردی که همه هویت و ارزش خود را به موفقیت شغلی گره زده است، با از دست دادن شغلش ممکن است احساس بی‌ارزشی کند.

• مقایسه با دیگران

افرادی که عزت نفس پایین دارند، مدام مسیر خود و خود را با دستاوردهای دیگران مقایسه می‌کنند، حتی با وجود موفقیت‌هایشان ممکن است احساس کنند کافی نیستند.

آیا عزت نفس قابل تقویت و ارتقا است؟

تقویت عزت نفس کاملاً شدنی است، حتی اگر در حال حاضر پایین باشد.همانطور که در ابتدا گفتیم عزت نفس مثل عضله یا ماهیچه هست و با تغییر در عوامل محیطی و سایر موارد شما میتوانید این عضله را تقویت کنید و در مسیر افزایش عزت نفس گام بردارید.

عزت نفس به مرور زمان و تحت تأثیر تجربیات، باورها و تمرین‌های شخصی می‌تواند رشد کند. اگرچه عوامل محیطی و تجربیات دوران کودکی در شکل‌گیری عزت نفس تاثیر دارند، اما در هر مرحله از زندگی می‌توان با تلاش آگاهانه میتوانید در راه افزایش عزت نفس گام بردارید و بهتر است حتما به تراپیست برای تقویت عزت نفس تان مراجعه کنید.

راه‌های تقویت عزت نفس

در ادامه به برخی از راه ها برای تقویت عزت نفس میپردازیم که شما میتوانید برای خود به کار بگیرید. این موارد به شرح زیر هستند:

شناخت خود و پذیرش نقاط قوت و ضعف

اولین گام برای تقویت عزت نفس، شناخت خود و پذیرش واقعی خودمان است. هیچ انسانی کامل نیست و همه نقاط قوت و ضعفی دارند. وقتی بدانید چه توانایی‌ها و ضعف‌هایی دارید، می‌توانید بر اساس واقعیت، خودتان را بپذیرید و از تلاش برای کامل بودن دست بردارید. پذیرش خود به این معنا نیست که تسلیم ضعف‌ها شوید، بلکه یعنی آن‌ها را به‌عنوان بخشی از وجودتان بپذیرید و برای بهبودشان تلاش کنید.

مراجعه به تراپیست

یکی از ضروری ترین کارها برای افزایش عزت نفس این است که به درمانگر مراجعه کنیم تا با داشتن یک رابطه امن بتوانید ریشه عزت نفس پایین خود را پیدا کرده و حل کنید و حالتان را بهتر کنید. رویکرد شناختی رفتاری و هیجان مدار میتواند به شما در این مسیر کمک کند و یک ارتباط بی قید و شرط را تجربه کنید.

تعیین اهداف کوچک و قابل دستیابی

افراد با عزت نفس پایین اغلب احساس می‌کنند که توانایی رسیدن به اهدافشان را ندارند. با تعیین اهداف کوچک و قابل دسترسی، و آهسته گام برداشتن در راستای آنها میتوانید احساس توانمند نبودن را کاهش دهید. همچچنین خوب است که در این راستا وقتی به اهداف کوچکتان میرسید، خودتان را تشویق کنید و به خود پاداش دهید. این کارها میتواند در افزایش عزت نفس برایتان موثر واقع شود.

در مسیر تقویت عزت نفس میتوانید به این موارد توجه کنید:

• اگر هدفتان یادگیری یک زبان جدید است، آن را به گام‌های کوچک تقسیم کنید. مثلاً یادگیری ۵ کلمه در روز.
• به جای عجله برای رسیدن به نتیجه، بر پیشرفت‌های کوچک تمرکز کنید.
• اگر می‌خواهید ورزش کنید، با روزی ۱۰ دقیقه شروع کنید. وقتی به این هدف برسید، احساس موفقیت می‌کنید و می‌توانید زمان تمرین را افزایش دهید.

یادگیری مهارت “نه” گفتن

“نه” گفتن به خواسته‌هایی که به شما آسیب می‌زند یا با ارزش‌هایتان ناسازگار است، نشان‌دهنده احترام به خود است. پس بهتر است برای افزایش عزت نفس، مهارت نه گفتن را یادبگیرید. برای نه گفتن ابتدا نیاز است که ارزش های خود را بشناسید.پس از آن اگر مایل به انجام کاری نبودید میتوانید اول کمی همدلی با شخص مقابل کنید و پس نه خود را قاطعانه ولی محترمانه بیان کنید و در انتها اگر پیشنهادی هم برای شخص مقابل داشتید ارائه دهید.

مقایسه نکردن خود با دیگران

مقایسه مداوم خود با دیگران یکی از مخرب‌ترین عوامل برای عزت نفس است. بهتر است برای تقویت عزت نفس تاجای ممکن استفاده از رسانه های اجتماعی را کم کنید. امروزه بیش از هر دوره ای در معرض بمباران اطلاعات قرار داریم و باطن زندگی خود را یک تکه خوب از ظاهر زندگی دیگران مقایسه میکنیم و فکر میکنیم که همه چقدر خوب هستن و ما نه. بهتر است هر بار که متوجه می‌شوید خود را با دیگران مقایسه می‌کنید، بپرسید: “چگونه می‌توانم  نسخه بهتری از خودم باشم؟” همچنین خوب است که لیستی از موفقیت‌های گذشته خود تهیه کنید و به آن نگاه کنید تا یادآور شوید که چه دستاوردهایی داشته‌اید.

مراقبت از خود

رسیدگی به نیازهای جسمی و روحی نشان‌دهنده این است که برای خودتان ارزش قائل هستید. افراد با عزت نفس بالا به سلامتی، تغذیه و استراحت خود اهمیت می‌دهند. پس بهتر است برنامه‌ای برای ورزش، تغذیه سالم و استراحت داشته باشید.

همچنین وقتی به استراحت نیاز دارید، به خودتان اجازه استراحت دهید و زمان‌هایی برای خودتان اختصاص دهید. به عنوان مثال هر شب ۱۵ دقیقه مدیتیشن کنید یا یک کتاب موردعلاقه بخوانید تا آرامش بگیرید و از استرس روزانه دور شوید.

بطور کلی تقویت عزت نفس یک فرایند مداوم است که به تلاش آگاهانه نیاز دارد. این گام‌ها ممکن است در ابتدا چالش‌برانگیز به نظر برسند، اما با تمرین مداوم، می‌توانید نگرش مثبت‌تری نسبت به خود پیدا کنید و عزت نفس بالاتری داشته باشید. مراجعه به تراپیست، توجه به خود، پذیرش، و تمرکز بر رشد شخصی کلید موفقیت در مسیر افزایش عزت نفس است.

کلام آخر

ما در این مقاله از جوونه درباره عزت نفس، نشانه های عزت نفس بالا صحبت کردیم و راهکارهایی هم برای تقویت عزت نفس به افراد پیشنهاد دادیم.

برای اطلاعات بیشتر در این زمینه میتونید منابع زیر رو مطالعه کنید:

What Is Self-Esteem

Self-esteem