چرا درد و دل کردن با کودک بد است؟

«یادم میاد کوچیک که بودم مامانم مدام میومد باهام درد و دل می‌کرد؛ اشک می‌ریخت و می‌گفت: «من به خاطر توئه که تو این زندگیم موندم. تو امید منی تو ازم دور بشی من می‌میرم. بابات گاهی سرم داد می‌زنه» منم تو اون سن می‌دیدم جلوم دعوا می‌کنن بابا، مامانمو می‌زد. منم که می‌دیدم حال مامانم اینجوریه سعی می‌کردم که بچه خوبی باشم وحرفشو گوش بدم. ولی شب که می‌شد از اضطراب و ترس اینکه نکنه چیزی بشه الان، همش جامو خیس می‌کردم. نمی‌دونم شاید علت اینکه الان انقدر نگرانم و درباره هر چیزی اضطراب دارمم ریشه درکودکیم داشته باشه. شاید بقول شما نباید با فرزندمون درد و دل کنیم»

به نظرتون اینکه والدین با فرزندشون درد و دل بکنند کار درستیه یا نه؟ تو این مقاله از جوانه می‌خوایم درباره اینکه چرا درد و دل کردن با کودک بد است ، حرف بزنیم. پس با ما همراه باشید.

چرا درد و دل کردن با کودک بد است؟

خیلی از والدین اینطور فکر می‌کنند که اون‌ها و فرزندشون بهتره که به جای اینکه والد و فرزند باشند، مثل دو تا دوست با همدیگه رفتار بکنن. به همین جهت ممکنه وقتی که بقیه نتونن درکشون بکنن، سراغ فرزندشون برن. مثلا وقتی که همسر نتونه نیازهای شریکش رو برآورده بکنه، کودک سپری بشه برای والدین. حتی ممکنه که والدین اینطور رفتار بکنن  با کودکشون و بگن که تو چرا اونجا جلوی بابات فلان حرفو نزدی؟؟ مگه نمی‌دونستی که حق با منه؟ چرا سکوت کردی و… . اونها با درد و دل کردن می‌خوان که فرزندشونو وارد بازی خودشون بکنن و میخوان توی بحث‌های زناشویی، فرزند هم دخالت داده بشه و حامیشون باشه.

درسته که در تربیت مناسب بهتره به جای اینکه نظارت خیلی زیاد باشه، نظارت در حد متعادل باشه و در کنارش محبت هم وجود داشته باشه. اما منظور ما اینه که بهتره نگاه از بالا به پایین خیلی وجود نداشته باشه و صمیمیت هم بین والد و کودک رواج داشته باشه. ولی این به این معنی نیست که کودکان وارد حریم بین زن و شوهر بشن و بخوان مداخله داشته باشند. صمیمیت خوبه ولی در کنارش حد و مرزی هم باید وجود داشته باشه و این چیزی هست که لازمه برای اینکه خانواده به کارکردش ادامه بده. در نتیجه درد و دل کردن با کودک در هر زمینه ای درست نیست.

در اینجا می‌خوام به بعضی از علت‌های اینکه چرا نباید با کودکان درد و دل بکنیم بپردازیم:

شکل‌گیری مثلث سازی در رابطه کودک و والدین

همونطور که در بالاتر هم اشاره کردیم با درد و دل کردن، کودک در دام رابطه مثلثی میفته.  توی مثلث سازی این اتفاق می‌افته که یکی از والدین که قدرت کمتری داره کودک رو وارد دعواها و گفتگوهای بین خودشون می‌کنه و از کودک انتظار حمایت داره. در حالی که ممکنه کودک ادراکی نداشته باشه که الان داره چه اتفاقی می‌افته چون بر حسب سن رشدیش هنوز به بلوغ عقلی نرسیده. علاوه بر اون ممکنه که احساس اضطراب در کودک شکل بگیره و با توضیحاتی که والد علیه والد دیگه نزد کودک بازگو می‌کنه، رابطه کودک رو با والدی که واقعاً بهش نیاز داره بد بکنه.

احساس ناامنی و آسیب به دلبستگی در درد و دل کردن با کودک

وقتی که مادر یا پدر از والد دیگه نزد کودکش بدگویی یا درد و دل می‌کنه یا گاهاً درباره اتفاقایی که تو زندگیش افتاده به فرزندش میگه، کودک اضطراب زیادی رو متحمل می‌شه و احساس ناامنی می‌کنه؛ احساس می‌کنه که دیگه شاید نتونه به اون والدش اعتماد بکنه و تکیه‌گاه باشه براش و در نتیجه شاید دنیا رو جای امنی نبینه و دلبستگیش مخدوش بشه. به همین جهت ممکنه که شاهد شب ادراری‌ها، دندون قرونچه و موارد دیگه باشیم. همچنین این کار زمینه رو برای سایر اختلال‌های اضطرابی مثل  اختلال اضطراب فراگیر در آینده فراهم می‌کنه.

آسیبهای بلوغ و طرحواره ناشی از درد و دل کردن با کودک

وقتی که والدین با کودکشون در سنین کودکی و در حالی که هنوز به بلوغ عقلی نرسیدند درد و دل می‌کنند، نمی‌تونن راهنمایی خوبی ازشون بگیرن که هیچ (چون قوه ادراکشون هنوز کامل نشده)، بلکه می‌تونه تصویر دنیا رو برای کودکشون مخدوش بکنن. چون کودک ممکنه که بعضاً درکی از اون مسائل نداشته باشه و براش قابل هضم نباشه. و این میتونه زمینه رو برای شکلگیری طرحواره آماده بکنه.

همچنین اگه درد ودل کردن با کودک مکررا رخ بده ممکنه که کودک در آینده دچار بلوغ زودرس بشه و و این مورد زمینه رو برای افسردگی و احتمال خودکشی بالا ببره. تحقیقات و پژوهش‌ها نشون دادن والدینی که با کودکشون درد و دل می‌کنند در دراز مدت در این کودکان زمینه خودکشی ناشی از اضطراب و بلوغ زودرس و افسردگی وجود داره.

مشکلات رفتاری هیجانی در اثر درد و دل کردن

در خیلی از کودکان اینطور هست که وقتی فشار از جانب بیرون و محیط افزایش پیدا بکنه، احتمال اینکه از نظر هیجانی و رفتاری بهEBD دچار بشن افزایش پیدا میکنه و این، زمینه رو برای سایر اختلال‌های اضطرابی به وجود میاره. وقتی والدین با کودک درد ودل میکنن فشار زیادی به کودک وارد میشه. به عنوان مثال باعث میشه رابطه کودک با خودش مخدوش بشه و حتی پوست کنی و موکنی برای کاهش اضطراب رخ بده. حتی گاهاً رفتارهای وسواسی از کودک سر بزنه.

شکل گیری طرحواره اطاعت با درد و دل کردن

وقتی والد با کودک درد و دل میکنه، کودک اینطور فکر میکنه که والد به غیر اون، پناه دیگه‌ای نداره و فقط اونه که به حرفاش گوش میده، در نتیجه اگه روزی نتونه به حرف والدش گوش بکنه یا کاری کنه که والد ناراحت بشه، عذاب وجدان شدیدی بهش وارد میشه. در نتیجه مدام نگرانه که نکنه مادر رو ناراحت کرده باشه و انگار والد بالاتر از خود کودک قرار می‌گیره.

درد و دل کردن با کودک می‌تونه روی اعتماد به نفس کودک نقش داشته باشه و حتی عزت نفس اونو کاهش بده و کودک خودش رو کم ارزش‌تر از والد و حتی در آینده کم ارزشتر از بقیه بدونه و در آینده نگران این باشه که نکنه بقیه رو ناراحت کنه و حتی ممکنه که همه چیزو تو خودش بریزه.

این توصیفات می‌تونه زمینه رو برای به وجود آوردن طرحواره محرومیت هیجانی، بازداری هیجانی و طرحواره اطاعت فراهم بکنه چون کودک علاوه بر اینکه نگرانه که تایید بگیره و بقیه رو از خودش راضی نگه داره، این باور هم در اون شکل می‌گیره که والدین درگیر خودشونن و به اندازه کافی به اون توجه نمی‌کنن.

در نتیجه کودک منزوی می‌شه و فکر می‌کنه که والدین بهش بهانه نمیدن. پس نیازهاشو بیان نمی‌کنه مبادا بار اضافی ای روی دوش اون‌ها بخواد بذاره. در نتیجه احساسات و هیجاناتشو در خودش می‌ریزه و حتی گاهاً تلاش می‌کنه که زندگی نزیسته والدی که به خاطرش مونده رو به دوش بکشه. مثلا کارایی بکنه که اونو خوشحال کنه یا رشته ای بره علی رغم اینکه دوست نداره اون رشته رو تا والدشو از خودش راضی نگه داره و بار اضافی ای نباشه.

زمینه برای اعتیاد در آینده در اثر درد و دل کردن

کودک در نتیجه شنیدن درد و دل‌های والد ممکنه که نتونه خوب تجزیه تحلیل بکنه و نتیجه‌گیری نادرست و نامتناسب با واقعیت داشته باشه و این عینکی بشه که زندگی رو اینطور ببینه. در نتیجه اگه دنیا رو تار و تیره ببینه یا اضطراب آور ببینه و امن نباشه میره سراغ خودآرام بخش‌های منفک شده. همچنین  درد و دل کردن با کودک در آینده زمینه رو برای اعتیاد به مصرف مشروب، الکل و مواد مخدر در بزرگسالی فراهم میشه.

نشخوار فکری و حساسیت مفرط کودک

همونطور که گفته شد چون کودک ادراکی از واقعیت نداره، مدام تجزیه تحلیل کنه اتفاق رو یا حتی خودش رو مقصر بدونه به خاطر این اتفاق؛ مثلاً چون بچه حرف گوش کنی نبوده باعث شده که دعوا بین پدر و مادر رخ بده. در نتیجه زمینه برای نشخوار فکری در دراز مدت افزایش پیدا می‌کنه و کودک بسیار حساسیت مفرط نشون میده و همچنین خطاهای شناختی رو هم در ذهنش تقویت می‌کنه و این به مرور در بزرگسالی زمینه افسردگی رو بیشتر می‌کنه.

مرز بین مشورت با درد و دل کردن و خاطره چیست؟

در مشورت کردن باید این رو مد نظر داشته باشیم که نیازه از کودک در حیطه امور عمومی خانواده یعنی امری که به همه ربط داره مشورت بگیریم. مثلاً اگه قراره شهر محل سکونت عوض بشه بهتره که نظر و حق انتخاب به کودک هم داده بشه. حتی اگه نظر کودک نظر مناسبی نبود والدین نباید فاز اینکه ما بهتر از تو می‌دونیم و در نتیجه ما تصمیم بهتر می‌گیریم رو داشته باشند. بلکه باید به نظر کودک بها بدن و کمک بکنند که بر حسب رشد سنیش بتونه مهارت تفکرشو افزایش بده.

اما چیزی که در درد و دل کردن با کودک اتفاق می‌افته اینه که والد احساس منفی ای رو به کودک انتقال میده. مثلا یک تجربه‌ای رو میگه که در رابطه با اون زخم داره و مسئلشو نتونسته هنوز حل بکنه و کودک هم هیچ نقشی در شکل گیری اون تجربه نداشته . درد و دل کردن نوعی سوء استفاده هیجانی از کودک هستش.

در خاطره گفتن هم اگه خاطره غمگینه نباید برای والد زخم شده باشه. بلکه فرد باید تونسته باشه حلش کرده باشه و با تجربه غمگینش کنار اومده باشه و الان هدف از گفتنش اینه که تجربه رو بتونه به کودکش انتقال بده که بر حسب شرایط سنیش درکی از اون مسئله داره.

راه حل موثر به جای درد و دل کردن با کودک

مراجعه به تراپیست به جای درد و دل کردن با کودک

اگه والد تجربه غمگینی داره بهتره که به درمانگر مراجعه بکنه تا خودشو درمان بکنه و به سایر اعضای خانواده آسیب نرسونه و با کودک درد ودل نکنه. تراپیست میتونه کمک بکنه که کیفیت زندگیش رو ارتقا بده.

نامه نوشتن و گفتگو با شخص مسئول، به جای درد و دل کردن با کودک

راه حل  دیگه‌ای که بجای درد و دل کردن با کودک توصیه میشه اینه که فرد بتونه تخلیه هیجانی داشته باشه. این کارو میتونه از طریق نامه نوشتن، یادداشت نوشتن، حضورا با شخصی که بهش آسیب زده گفتگو کردن، رخ بده.

کلام آخر

در این مقاله از جوونه ما در رابطه با این صحبت کردیم که چرا  درد و دل کردن با کودک بد است  و درد و دل کردن با کودک چه عواقبی می‌تونه داشته باشه و بهتره که به جاش برای تخلیه هیجانی چیکار کنند. امیدوارم با خوندن این مقاله متوجه شده باشید که چرا درد و دل کردن با کودک بد است و چه پیامدهای عمیق ناگواری رو میتونه در دراز مدت بر روی روان کودک به جای بگذاره.

Confabulation: Why We Generate False Memories

The Effect of Confabulation on Memory for Childhood Events: A DeveiopmentalCornparison