تروما روحی/ تروما روانی: شناخت انواع ترومای روحی روانی، پیشگیری و درمان

«چند سالی میشه که بچم فوت کرده ولی همچنان بهش فکر میکنم و منتظرم یه روزی از در تو بیاد. به وسایل اتاقش دست نزدم هنوز. روزای تعطیل غذاهایی که دوست داره میپذم.. براش لباس میخرم… زنگ در که زده میشه دلم میریزه. شوهرم خیلی نگرانم بوده بخاطر همین بهم گفت برو تراپی. میگه احتمالا تروما روانی رو داری تجربه میکنی. ولی فکر میکنم اگه فراموش کنم بچمو گناه کردم…»

تروماها، به عنوان نتیجه‌ای از تجربه وقایع ناگوار در زندگی انسان‌ها، می‌تونن تأثیرات منفی جدی بر روح و روان اون‌ها بذارن. این تجربه‌ها می‌تونن به شکل تروما روحی و تروما روانی مشاهده بشن و منجر به اختلالات مختلفی مثل افسردگی، اضطراب و بیماری‌های روانی بشن. برای پیشگیری و درمان این تروماها، شناخت دقیق اون‌ها و استفاده از راهکارهای مناسب بسیار حائز اهمیته .

تروما روانی به عنوان یکی از مسائل شایع و جدی در جامعه، اثرات زیادی روی زندگی افراد داره. این تروماها معمولاً ناشی از وقوع رویدادهای ناگوار مثل تصادفات، از دست دادن عزیزان، شکست در روابط عاطفی، مشکلات اجتماعی و… هستن. تروما روحی، به خصوص زمانی که به صورت مداوم تجربه بشه‌، ممکن هست باعث اختلالات جدی در زندگی روزمره فرد بشه و از طریق اون از فعالیت‌های عادی و بهره‌وری و روابط با دیگران بازبمونه و عقب نگه دارتش.

با توجه به اهمیت این مسئله، جوونه در این مقاله تلاش کرده تا انواع تروما روحی و روانی رو بررسی و راهکارهایی برای پیشگیری و درمان اون‌ها ارائه بده. یکی از راهکارهای اصلی در مقابله با تروماها، شناخت و درک صحیح اون‌ها هست. ما تا زمانی که نسبت به ماهیت تروما و اتفاقی که منجر به تروما شده شناختی نداشته باشیم تو سیکل معیوب گیر میفتیم و نمیتونیم برای التیام و بهبود گام برداریم. بهترین روش برای شناخت تروما، مشاوره حرفه‌ای و روان‌درمانی هست که به افراد در فرایند بهبود بویژه بهبودی روحی-روانی کمک می‌کنه.

علاوه بر این، استفاده از راهکارهایی مانند تکنیک‌های مدیریت استرس و اضطراب، تمرینات روانشناختی و ترکیبی از رویکردهای مختلف درمانی هم می‌تونن بهبودی رو تسهیل کنن.

در نهایت، بهبودی در تروماهای روحی و روانی نیازمند صبر، مداومت و حمایت از سوی خانواده، دوستان و جامعه هست. افرادی که با تروماها مواجه هستن، باید از خودشون مراقبت کنن و در صورت نیاز، حمایت پزشک و روانپزشک رو دریافت کنن یا دارو مصرف کنن.

همچنین، ایجاد فضای مناسب و فراهم کردن شرایطی برای ارائه خدمات روان‌درمانی و پشتیبانی به افراد متأثر از تروماها، از اهمیت بالایی برخوردار هست. با توجه به این موارد، میشه‌ با مداخله موثر و مناسب در زمینه تروما روحی و روانی، بهبود و بهتر شدن کیفیت زندگی افراد رو ممکن ساخت.

تروما روحی چیست؟

تروما روانی یا تروما روحی، یک نوع ضربه روانی یا آسیب روانی پس از زندگی در یک رویداد بسیار ترسناک یا ناراحت کننده هست و ممکن هست منجر به چالش هایی در عملکرد در حوزه های متفاوت یا کنار آمدن به طور معمول پس از اون رویداد بشه. در حالی که هر فردی که یک رویداد آسیب زا رو تجربه می کنه واکنش متفاوتی نشان می ده و اینطور نیست که لزوما منجر به تروما بشه . همچنین بسیاری از افرادی که با تروما درگیر میشن با یک سیستم پشتیبانی مناسب به خوبی بهبود پیدا میکنن و مشکلات طولانی مدت رو تجربه نمی کنن.

با این حال، برخی از افراد پس از تجربه یک رویداد آسیب زا، مستقیماً پس از رویداد یا در عرض چند ماه پس از رویداد، چالش هایی رو تجربه می کنن. تجارب آسیب زا اغلب شامل وقایع تهدید کننده زندگی میشه، به عبارتی هر موقعیتی که باعث بشه فرد احساس تنهایی و تحت فشار بودن بکنه، می تونه آسیب زا باشه – حتی بدون آسیب فیزیکی.

مهمه که به خاطر داشته باشید که، این واقعیت های عینی یک اتفاق یا رویداد به تنهایی نیستن که تعیین کننده آسیب زا بودن اون هستند، بلکه تجربه عاطفی و ذهنی فرد از رویداد هست که در شکلگیری تروما تقش داره. اغلب، هر چه فرد وحشت، تنهایی و درماندگی بیشتری رو احساس کنه، احتمال آسیب دیدن اون هم بیشتر هست.

توانایی تشخیص آسیب های روانی و عاطفی در طول سال ها دستخوش تغییر شده. پس از آموخته های زیادی در مورد تروما در دهه ۹۰ میلادی، تعریف رویدادهای تروماتیک حتی بیشتر گسترش یافته . به لطف توانایی ام آر آی و سی تی اسکن مغز، اکنون می تونیم مغز رو در عمل مشاهده کنیم. این اسکن های مغزی در واقع نشان دادن که تروما در واقع ساختار و عملکرد مغز رو تغییر میده.

رابطه تروما روحی و سلامت روان

تروما روانی می‌تونه برای فردی که اون رو تجربه می‌کنه، بسیار سخت و دردناک باشه. این اتفاقات که منجر به تروما میشن ممکن هست از رویدادهای خشونت‌آمیز، تصادفات، فوت عزیزان، آزارهای جنسی، حملات تروریستی و حتی بیماری‌های روانی ناشی بشن. هرچند که برخی از افراد، به نوعی از عوارض اون آگاهی ندارن، اما تروماهای روحی و روانی می‌تونن به طور مستقیم بر سلامت روان فرد تاثیر داشته باشن.

برای پیشگیری از تروماهای روحی، بهتره تلاش بشه تا با ایجاد محیط‌های آرام و ایمن، فشارهای روانی کاهش پیدا کنه. علاوه بر این، تلاش برای حمایت از خود و دیگران هم می‌تونه در پیشگیری از این تروماها موثر باشه.

در صورتی که فردی تجربه تروما روحی داشته باشه، درمان مناسب و به موقع، می‌تونه در بهبود سلامت روانی اون فرد موثر باشه. روش‌های مختلفی برای درمان تروماهای روحی و روانی وجود داره که می‌تونه شامل مشاوره، مداخلات روان‌شناختی، داروها و درمان‌های جسمانی باشه.

بنابراین درک صحیح و شناخت تروماهای روحی و روانی، اهمیت بسیاری در حفظ سلامت روان داره. در نتیجه، بهتر هست در صورت تجربه ترومای روحی و روانی، از درمان مناسب و کمک‌های لازم استفاده بشه تا سلامت روانی فرد بهبود پیدا کنه.

تاثیر تروما روانی بر روی رفتار و احساسات فردی

تروماهای روحی و روانی اغلب به عنوان یک عامل تأثیرگذار بر رفتار و احساسات فردی مطرح میشن. تروماها ممکن هست از رویدادهای ناگواری مانند تصادفات، حملات تروریستی، سوء‌مصرف مواد مخدر و حتی طلاق و جدایی ناشی بشن. برای پیشگیری از تروما روانی، باید به این نکته توجه کنید که تمام افراد به شدت متفاوت هستن و روش‌های مختلفی رو برای مقابله با تروماها دارن.

نوع ترومای روحی و روانی بستگی به نوع رویداد و سطح شدت اون داره. برخی از نمونه‌های تروماهای روحی و روانی شامل اضطراب، افسردگی، اختلالات خواب، اختلالات خوردن، اختلالات مصرف الکل و مواد مخدر و اختلالات استرس پس‌از صدمه مغزی می‌شن.

یکی از راهکارهایی که برای پیشگیری از تروماهای روحی و روانی میشه به کار برد، شناخت رویدادهای ناگوار هست. در صورتی که یک فرد در مورد رویدادهای ناگوار اطلاعات کافی داشته باشه و بتونه با اون‌ها مواجه بشه، احتمال آسیب روحی و روانی به شدت کاهش پیدا می‌کنه.

از  راهکارهای دیگه ای که برای درمان تروماهای روحی و روانی استفاده می‌شه، مشاوره روانی و روان‌درمانی است. با توجه به نوع تروما و سطح شدت اون، مشاوره و درمان متفاوتی انجام می‌شه. برای مثال، درمان برای ترومای روحی و روانی ناشی از اختلالات استرس پس‌از صدمه مغزی با درمان تلفیقی، شامل داروها و مشاوره‌های روانی، انجام می‌شه.

شناخت انواع تروما روحی و روانی

تروما روحی و روانی یکی از مهمترین موضوعاتی هست که در حوزه سلامت روان مورد بررسی قرار می‌گیره. تروماهای روحی و روانی می‌تونه به دلایل مختلفی ایجاد بشه، از جمله تجربه ترسناک، تصادف، از دست دادن عزیزان، تحمل رویدادهای ناگوار و …. بسیاری از افراد با تروماهای روحی و روانی روبرو شدند و به دنبال راه‌حل‌هایی برای پیشگیری و درمان اون‌ها هستند.

از جمله تروماهای روحی و روانی می‌توان به اختلال استرس پس از سانحه، اختلال در بیش از حد نگران‌بودن، افسردگی، اختلالات خوردن، اختلالات خواب و اختلالات جنسی اشاره کرد. همچنین اهمیت شناخت انواع تروماهای روحی و روانی و درک نحوه پیشگیری و درمان اون‌ها برای حفظ سلامتی روان بسیار مهم هست.

برای پیشگیری از تروما روحی و روانی، باید به دنبال راه‌هایی برای مقابله با تنش و استرس در زندگی روزمره خودتون بگردین. به عنوان مثال، تمرینات تنفس، یوگا، مدیتیشن و ورزش می‌تونن کمک کننده باشن. همچنین علیرغم اینکه شما هرچقدر هم تلاش کنید که از برخی رویدادها اجتناب کنید تا کمتر دچار تروما بشید، ولی باز هم برخی اتفاقات هستن که برای همه انسانها رخ میدن مثل ازدست عزیز و تجربه سوگ. در این موقعیتها بهتره از قبل تلاش کنید که مهارتهای لازم برای مواجه بهتر رو یاد بگیرید و روی سلامت روانتون کار کنید. همچنین از تراپیست برای عبور بهتر کمک بگیرید.

در نهایت، شناخت انواع تروماهای روحی و روانی و ارائه راهکارهای مناسب برای پیشگیری و درمان اون‌ها می‌تونن به بهبود سلامت روانی افراد کمک کنن و باعث ایجاد زندگی سالم‌تر و کیفیت بیشتر بشن.

علائم و نشانه های تروما روحی و روانی

خیلی از افراد بلافاصله پس از تجربه یک رویداد آسیب زا، واکنش های فیزیکی یا احساسی قوی ای رو تجربه می کنن. بیشتر مردم متوجه میشن که احساساتشان در طی چند روز یا چند هفته از بین میره. با این حال، برای برخی از افراد، علائم آسیب روانی ممکن هست به طور فزاینده ای شدید باشه و طولانی تر باشه. در ادامه برخی از رایج ترین علائم شناختی، رفتاری، فیزیکی و روانشناسی تروما روانی رو شرح خواهیم داد.

علائم شناختی ترومای روحی

برخی از اصلی ترین علائم شناختی تروما روحی عبارت اند از:

• افکار مزاحم از وقایع گذشته که ممکن هست به طور ناگهانی رخ بده
• کابوس ها
• تصاویر بصری از رویدادهای ناگوار گذشته
• از دست دادن حافظه و توانایی های تمرکز
• سرگردانی
• گیجی
• نوسانات خلقی

علائم رفتاری ترومای روحی

برخی از اصلی ترین علائم رفتاری تروما روانی عبارت اند از:

• اجتناب از فعالیت‌ها یا مکان‌هایی که خاطرات وقایع ناگوار گذشته رو تشدید می کنه.
• انزوای اجتماعی و کناره گیری
• عدم علاقه به فعالیت هایی که قبلاً لذت بخش بوده

علائم فیزیکی ترومای روحی

برخی از اصلی ترین علائم فیزیکی تروما روانی عبارت اند از:

• لرزیدن و وحشت زدگی
• خستگی و فرسودگی شدید
• افزایش ضربان قلب
• سرگیجه
• بیخوابی
• دردهای ماهیچه ای مزمن
• اختلال عملکرد جنسی
• تغییر در الگوهای خواب و غذا خوردن
• شکایات مبهم از درد در سراسر بدن

علائم روانشناسی ترومای روحی

برخی از اصلی ترین علائم روانشناسی تروما روحی عبارت اند از:

• ترس طاقت فرسا
• رفتارهای وسواسی و اجباری
• جدا شدن از دیگران و احساسات
• بی حسی عاطفی
• افسردگی
• احساس گناه (بخصوص اگه در طی حادثه ای شخصی زنده مونده باشه و بقیه فوت کرده باشن)
• شرمندگی
• شوک عاطفی
• ناباوری
• تحریک پذیری
• خشم
• اضطراب
• وحشت زدگی

راهکارهای مواجهه و پیشگیری از تروما روانی

تروماهای روحی و روانی در دنیای امروز بسیار شایع شدن و ممکن هست برای بسیاری از افراد تاثیراتی ناگوار داشته باشن. برای مواجهه با این نوع تروماها، میشه از راهکارهای متنوعی مثل موارد زیر استفاده کرد:

• از مطالعه و گفتگوهای مربوط به موضوع بهره گرفته و اطلاعات خودتون رو افزایش بدید.
• استفاده از تکنیک‌های مدیتیشن و یوگا برای آرامش بخشیدن به روحیه خودتون.
• استفاده از تکنیک‌های تنفسی و تمرینات ورزشی برای کاهش تنش و استرس.
• مراجعه به مشاوره روانی و درمانی برای درمان تروماهای روحی و روانی و کاهش تاثیرات اون‌ها بر روی روح و روان خودتون.

با توجه به اینکه هر نوع تروما روانی دارای ویژگی‌های خاص خود هست، بهتره که برای مواجهه با اون‌ها، از راهکارهای متنوعی استفاده کنید تا بتونید بهبودی رو تجربه کنید.

درمان تروما روحی با روش‌های جدید

برای کمک به افراد مبتلا به تروما روحی و روانی، روش‌های جدید درمانی وجود داره. این روش‌ها شامل درمان‌های روان‌شناختی، تراپی چشم حرکتی سریع، درمان‌های بازسازی شناختی می‌شن. درمان‌های روان‌شناختی برای کمک به فرد در شناخت احساسات و افکار خود، همچنین کمک به اون برای برطرف کردن مشکلات روانی مورد استفاده قرار می‌گیرن.

تراپی چشم حرکتی سریع یک روش درمانی نوین هست که با استفاده از حرکات چشمی، به فرد کمک می‌کنه تا تجربه تروماتیک خودش رو فراموش کنه. درمان‌های بازسازی شناختی هم به فرد کمک می‌کنن تا بهبودی در مهارت‌های ارتباطی و حل مسئلش داشته باشه. به طور کلی، درمان تروماهای روحی و روانی با روش‌های جدید، می‌تونه به افراد کمک کنه تا از تجربه‌های تروماتیک خودشون بهبود پیدا کنن و شرایط زندگی بهتری رو برای خودشون خلق کنن.

نقش اطرافیان در بهبود تروما

یکی ازموارد حائز اهمیت در خصوص تروما این هست که اطرافیان برای بهبود فرد تلاش کنن مهارتهایی رو در خودشون تقویت کنن و از رفتار های غلط که میتونه منجر به بدتر شدن حال فرد بشه، دست بردارن. مثلا اطرافیان نباید دست به سرزنش و توبیخ فردی که دچار تروما شده، بزنن و حواسشون باید به گفتار و رفتارشون باشه. بهتره که این افراد نسبت به فرد تروما دیده پذیرش داشته باشن.

کلام آخر

با توجه به اهمیت سلامت روان و شیوع تروماهای روحی و روانی در دنیای امروز، لازم هست که افراد با این مسئله آشنا بشن و راه‌حل‌های مناسبی برای پیشگیری و درمان اون‌ها رو بیاموزن. برای مواجهه با تروماهای روحی و روانی، راهکارهای متنوعی وجود داره که شامل استفاده از تکنیک‌های مدیتیشن و یوگا، تمرینات ورزشی و تکنیک‌های تنفسی، مراجعه به مشاوره روانی و درمانی و استفاده از روش‌های جدید درمان تروماهای روحی و روانی هست.

همچنین شناخت و تجربه رویدادهای ناگوار می‌تونه به پیشگیری از تروماهای روحی و روانی کمک کنه. با توجه به تاثیر تروماهای روحی و روانی بر رفتار و احساسات فردی، درمان‌های روان‌شناختی و تراپی چشم حرکتی سریع هم به عنوان روش‌های درمانی موثر شناخته شدن. با کاهش تنش‌های روانی و استفاده از راه‌حل‌های مناسب، میشه بهبودی  بدست آورد و از تاثیرات ناگوار تروماهای روحی و روانی جلوگیری کرد.

تروماهای روحی و روانی ممکنه در اثر تجربه ماجراهای ناخوشایند و ناراحت‌کننده ایجاد بشن. این تجربیات می‌تونن باعث ایجاد استرس، اضطراب، افسردگی و اختلالات روانی متعدد بشن. برای پیشگیری از این اختلالات، ضروری هست که انواع تروماهای روحی و روانی شناخته بشن و راه‌های درمانی و پیشگیری از اون‌ها برای همه افراد در دسترس باشن.

در این مقاله، به شناخت تروماهای روحی و روانی و نحوه پیشگیری و درمان آن‌ها پرداخته شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید به منابع زیر مراجعه کنید:

1- منبع اول

2- منبع دوم