6 اسفند 1403

شاخه:

آشنایی با طرحواره وابستگی بی کفایتی

شاخه:

طرحواره وابستگی بی کفایتی

گاهی در زندگی، احساس می‌کنیم که حتی در ساده‌ترین تصمیم‌ها نیز نیاز به حمایت و راهنمایی دیگران داریم. این احساس، گاه به نظر می‌رسد که مثل باری سنگین بر دوش ما نشسته و ما را از تجربه‌ی استقلال بازمی‌دارد؛ طوری که نمیتوانیم به تنهایی کاری انجام دهیم و نیاز داریم دیگرانی کنار ما باشند و به ما کمک کنند. اما چرا اینگونه احساس می‌کنیم؟ اگر میخواهید بیشتر در این زمینه بدانید بهتر است با طرحواره وابستگی بی کفایتی آشنا شوید.

آنچه در این مقاله خواهید خواند:

طرحواره وابستگی بی کفایتی چیست؟

طرحواره وابستگی بی کفایتی، مجموعه‌ای از باورها و نگرش‌های عمیق درونی است که ما را بر این باور می‌رساند که بدون حضور یا تأیید دیگران، قادر به موفقیت و مدیریت زندگی نخواهیم بود. این طرحواره در اصل از دوران کودکی و تجربیات اولیه شکل می‌گیرد؛ جایی که رفتار والدین یا مراقبان، نقش مهمی در تعیین ارزش و توانایی‌های فرد ایفا می‌کند.

به عنوان مثال، ممکن است کودکی در سایه‌ی والدینی که بیش از حد مداخله‌گر یا انتقادگر هستند، به این نتیجه برسد که هر گامی که به تنهایی برمی‌دارد، ناکافی است و همیشه نیاز به راهنمایی و تایید دیگران دارد. در اینجا هم، اصطلاح طرحواره وابستگی به تمایل مداوم به دریافت حمایت از خارج اشاره دارد و طرحواره بی کفایتی بیانگر حس عمیق عدم اعتماد به توانایی‌های فردی است.

این باورها، نه تنها در تصمیم‌گیری‌های روزمره، بلکه در مواجهه با چالش‌های بزرگ زندگی نیز نقش تعیین‌کننده‌ای دارند. شاید شما هم تجربه کرده باشید که پس از یک شکست کوچک، به جای تلاش برای یادگیری از آن، بلافاصله به دنبال تایید و حمایت دیگران رفته‌اید؛ این واکنش نمونه‌ای از تأثیر عمیق طرحواره وابستگی بی کفایتی است که در طول زمان به تقویت الگوی وابستگی و عدم کفایتی منجر می‌شود. اگر چه این احساسات طبیعی به نظر می‌رسند، اما شناخت آن‌ها می‌تواند گام نخست در مسیر بازسازی اعتماد به نفس و استقلال فردی باشد.

برای اطلاعات بیشتر توصیه میشود بلاگ «آشنایی با انواع طرحواره ها» را بخوانید.

سوالاتی جهت شناسایی طرحواره وابستگی بی کفایتی

در مسیر شناخت بهتر خود و بررسی اینکه آیا به طرحواره وابستگی بی کفایتی گرفتار شده‌اید یا خیر، پرسش‌های زیر می‌توانند به عنوان یک ابزار خودارزیابی مفید عمل کنند. با پاسخ‌دهی صادقانه به این سوالات، شاید بتوانید بهتر متوجه شوید که در تصمیم‌گیری‌ها و روابط روزمره چقدر به طرحواره وابستگی و طرحواره بی کفایتی تکیه می‌کنید:

  • آیا پس از دستیابی به موفقیت‌های کوچک، نیاز مداوم به تایید و تشویق دیگران احساس می‌کنید؟
  • آیا در تصمیم‌گیری‌های روزمره (مانند انتخاب مسیر رفت و آمد یا انتخاب یک رستوران) ترجیح می‌دهید نظرات دیگران را جویا شوید تا خودتان تصمیم بگیرید؟
  • آیا احساس می‌کنید بدون حمایت یا راهنمایی دیگران نمی‌توانید به درستی کارهای روزانه و چالش‌های زندگی را مدیریت کنید؟
  • آیا نظرات یا انتقادات کوچک دیگران برای شما به عنوان نشانه‌ای از ناتوانی یا بی‌کفایتی تلقی می‌شود؟
  • آیا وقتی با مشکلات یا شکست‌ها مواجه می‌شوید، بلافاصله به دنبال تأیید یا حمایت دیگران می‌گردید به جای اینکه ابتدا به راه‌حل‌های خود متکی شوید؟
  • آیا در روابط شخصی یا عاطفی، نیاز شدید به حضور و پشتیبانی مداوم شریک یا دوستان دارید تا حس ارزشمندی و اعتماد به نفس پیدا کنید؟
  • آیا از پذیرش مسئولیت‌های جدید و چالش‌های مهم می‌ترسید چون فکر می‌کنید بدون کمک دیگران قادر به موفقیت نخواهید بود؟
  • آیا وقتی یک تصمیم مهم پیش رو دارید، ابتدا به نظرات و پیشنهادات اطرافیان متکی می‌شوید، حتی اگر خودتان اطلاعات کافی داشته باشید؟
  • آیا به‌طور مداوم شک دارید که توانایی‌های شما کافی است و احساس می‌کنید که همیشه به راهنمایی و تأیید دیگران نیاز دارید؟
  • آیا در مواجهه با تجربیات یا تغییرات جدید، ترجیح می‌دهید از دیگران راهنمایی بگیرید تا به تنهایی آن‌ها را امتحان کنید؟

پاسخ‌های شما به این سوالات می‌تواند به عنوان راهنمایی برای بررسی عمق طرحواره وابستگی بی کفایتی در زندگی شما عمل کند. به یاد داشته باشید که شناخت این الگو اولین قدم برای تغییر و رشد شخصی است؛ و هر قدمی که در جهت استقلال و افزایش اعتماد به نفس برمی‌دارید، ارزشمند و موثر خواهد بود.

اگر به مشاوره و تراپی نیاز داری...

اگر به مشاوره و تراپی نیاز داری...

اگر به مشاوره و تراپی نیاز داری، ما میتونیم مناسب‌ترین رویکرد و تراپیست رو بهت معرفی کنیم. کافیه فرم زیر رو پر کنی!

اگر به مشاوره و تراپی نیاز داری، ما میتونیم مناسب‌ترین رویکرد و تراپیست رو بهت معرفی کنیم. کافیه فرم زیر رو پر کنی!

درخواست مشاوره آنلاین روانشناسی جوونه

نشانه‌های طرحواره وابستگی بی کفایتی

نشانه‌های طرحواره وابستگی بی کفایتی

شناخت نشانه‌های این طرحواره می‌تواند اولین قدم برای شروع تغییر و رشد شخصی باشد. در ادامه به هفت نشانه مهم اشاره می‌کنیم که ممکن است در افرادی که از طرحواره وابستگی بی کفایتی رنج می‌برند، مشاهده شود:

نیاز مداوم به تایید دیگران

فردی که طرحواره وابستگی بی کفایتی دارد، همیشه به دنبال تأیید و تشویق از سوی اطرافیان است. حتی پس از دستیابی به موفقیت‌های کوچک، بدون تأیید دیگران احساس می‌کند موفقیت واقعی به دست نیامده است. این نیاز بی‌پایان به نظرات مثبت نمونه‌ای از طرحواره وابستگی است.

ترس از تصمیم‌گیری

وقتی فرد دارای این طرحواره به شدت به کمک و راهنمایی دیگران وابسته می‌شود، حتی انتخاب‌های کوچک روزمره مانند تصمیم‌گیری درباره‌ی شام یا انتخاب مسیر رفت و آمد، می‌تواند با اضطراب همراه شود. این ترس نشان‌دهنده تأثیر طرحواره بی کفایتی در شک و تردید نسبت به توانایی‌های فردی است.

اجتناب از مسئولیت‌ها

به دلیل حس ناتوانی که در نتیجه‌ی طرحواره وابستگی بی کفایتی ایجاد شده، فرد ممکن است از پذیرش مسئولیت‌های جدید و چالش‌های زندگی دوری کند. این اجتناب، راهی برای حفظ احساس امنیت در مواجهه با عدم قطعیت است.

احساس ناتوانی در حل مشکلات

افراد دارای طرحواره وابستگی ممکن است باور کنند که حتی مشکلات کوچک زندگی نیز بدون حمایت دیگران حل نخواهد شد. این دیدگاه منفی، آن‌ها را از امتحان راهکارهای مستقل محروم می‌کند و به تقویت طرحواره وابستگی کمک می‌کند.

کمبود اعتماد به نفس و خودباوری

شک و تردید مداوم نسبت به توانایی‌های خود، یکی از نشانه‌های بارز طرحواره بی کفایتی است. این افراد به‌راحتی نقاط ضعف خود را بیش از توانایی‌هایشان می‌بینند و در نتیجه نمی‌توانند به استعدادها و قابلیت‌های درونی‌شان باور کنند.

افزایش اضطراب و نگران

نگرانی مداوم از اینکه در لحظات بحرانی تنها بمانند یا حمایت اطرافیان از آن‌ها غایب باشد، باعث افزایش اضطراب می‌شود. این نگرانی‌ها اغلب ریشه در احساس عدم کفایت فردی دارد و نمایانگر تأثیر عمیق طرحواره وابستگی بی کفایتی است.

اجتناب از مواجهه با چالش‌های جدید

ترس از شکست و عدم کفایت، افراد را از امتحان راه‌های نوین و پذیرش تغییرات در زندگی بازمی‌دارد. این اجتناب نه تنها مانع پیشرفت شخصی می‌شود بلکه به تدریج باعث تثبیت بیشتر طرحواره وابستگی و طرحواره بی کفایتی در ذهن فرد می‌گردد.

هر یک از این نشانه‌ها می‌تواند به عنوان سیگنالی برای شروع بررسی و تغییر الگوهای فکری عمل کند. اگر در برخی از موارد بالا خود را مشاهده می‌کنید، بدانید که این احساسات قابل تغییر هستند و با آگاهی و تلاش می‌توان به سوی استقلال و خودباوری گام برداشت. مهم است که بدانید تنها نیستید و بسیاری از افراد با چالش‌های مشابه دست و پنجه نرم کرده‌اند؛ تغییر ممکن است زمان‌بر باشد، اما هر قدم کوچک در این مسیر ارزشمند است.

برای اطلاعات بیشتر توصیه میشود بلاگ «طرحواره اطاعت» را بخوانید.

علت‌های شکل‌گیری طرحواره وابستگی بی کفایتی

علت‌های شکل‌گیری طرحواره وابستگی بی کفایتی

درک علل بروز طرحواره وابستگی بی کفایتی به ما کمک می‌کند تا بهتر بفهمیم چرا در برخی شرایط احساس می‌کنیم بدون کمک دیگران نمی‌توانیم از پس مسائل زندگی برآییم. این علل معمولاً از دوران کودکی و تجربیات اولیه نشأت می‌گیرند. در ادامه، به چند علت مهم با توضیح مختصر و مثال‌های ملموس می‌پردازیم:

تأثیر والدین و محیط خانوادگی

رفتار والدین در دوران کودکی نقشی اساسی در شکل‌گیری طرحواره وابستگی و طرحواره بی کفایتی دارد. والدینی که بیش از حد مداخله‌گر یا انتقادگر هستند، ممکن است پیام دهند که فرزندشان قادر به حل مسائل به تنهایی نیست. برای مثال، اگر همیشه پس از هر اشتباهی والدین به جای تشویق، انتقاد می‌کنند، کودک ممکن است باور کند که هیچ‌گاه کافی و توانمند نخواهد بود.

تجربیات منفی دوران کودکی

مواجهه با عدم تایید، بی‌توجهی یا حتی بی‌عاطفی در محیط خانواده و مدرسه، زمینه‌ساز تثبیت طرحواره وابستگی بی کفایتی در ذهن کودک می‌شود. به عنوان نمونه، اگر کودک پس از تلاش‌هایش برای موفقیت، فقط به شکست‌هایش توجه شود، این تجربه می‌تواند اعتماد به نفس او را به شدت تحت تأثیر قرار دهد و باعث شود او فکر کند که بدون حمایت دیگران نمی‌تواند موفق شود.

تجربیات اجتماعی و مدرسه‌ای

محیط مدرسه نیز می‌تواند عاملی در شکل‌گیری این طرحواره باشد. برخوردهای تکراری با معلمان یا هم‌کلاسی‌های انتقادگر، ممکن است موجب شود فرد به جای دیدن توانایی‌هایش، فقط به نقاط ضعف خود بپردازد. این تجربه‌ها باعث می‌شود تا طرحواره وابستگی و طرحواره بی کفایتی در روابط اجتماعی او تقویت شود.

فشارهای اجتماعی و فرهنگی

در برخی فرهنگ‌ها، انتظارات بسیار بالا از موفقیت و تکمیل کامل نقش‌ها، می‌تواند باعث شود که افراد احساس کنند تنها از طریق حمایت و تأیید دیگران می‌توانند به استانداردهای اجتماعی برسند. این فشارها، همزمان باعث ظهور طرحواره وابستگی و طرحواره بی کفایتی می‌شوند.

انتقادها و شکست‌های مکرر

مواجهه مکرر با شکست و انتقاد می‌تواند اثرات منفی عمیقی بر روحیه فرد بگذارد. هر بار که فرد مورد انتقاد قرار می‌گیرد، این پیام در ذهن او تثبیت می‌شود که بدون کمک و حمایت دیگران، قادر به موفقیت نیست. این روند باعث می‌شود که طرحواره وابستگی بی کفایتی هر چه بیشتر در او ریشه دوانده و احساس ناتوانی را در او تقویت کند.

هر یک از این عوامل می‌تواند به تنهایی یا در کنار عوامل دیگر، به شکل‌گیری طرحواره وابستگی بی کفایتی منجر شود. اگر شما هم برخی از این تجربیات را در گذشته خود تجربه کرده‌اید، بدانید که آگاهی از این عوامل اولین قدم برای تغییر الگوهای فکری و رفتاری است. با درک علت‌ها، می‌توان به تدریج راهکارهایی را برای تقویت استقلال و افزایش خودباوری در پیش گرفت.

برای اطلاعات بیشتر توصیه میشود بلاگ «طرحواره رهاشدگی» را بخوانید.

پیامدهای طرحواره وابستگی بی کفایتی در زندگی

طرحواره وابستگی بی کفایتی تأثیرات عمیقی بر جنبه‌های مختلف زندگی ما دارد. این تأثیرات در روابط شخصی و اجتماعی و حتی در تصمیم‌گیری‌های روزمره به وضوح دیده می‌شوند. در ادامه با هم به بررسی پیامدها در هر دو حوزه می‌پردازیم:

پیامدهای طرحواره وابستگی بی کفایتی در روابط

افرادی که از طرحواره وابستگی بی کفایتی رنج می‌برند، اغلب در روابطشان با چالش‌هایی مواجه می‌شوند که هم به سطح عاطفی و هم به سطح ارتباطی آسیب می‌زند. به‌عنوان مثال:

نیاز مداوم به تایید و حمایت

فرد در طرحواره وابستگی بی کفایتی ممکن است در هر لحظه و حتی برای موضوعات کوچک، به تایید و تشویق شریک زندگی خود نیاز داشته باشد. این رفتار، علاوه بر ایجاد بار عاطفی برای شریک، می‌تواند به شکل‌گیری چرخه‌ای از عدم اعتماد به نفس و وابستگی بیش از حد منجر شود. به عنوان نمونه، وقتی شخصی به طور مداوم از شریکش می‌پرسد: «آیا من برای تو کافی هستم؟»، این پرسش‌ها می‌تواند به مرور زمان باعث فرسایش رابطه و ایجاد تنش‌های مداوم گردد.

ترس از بیان نظرات و احساسات واقعی

ترس از قضاوت یا رد شدن، ممکن است باعث شود فرد دارای طرحواره وابستگی نتواند به طور صادقانه و آزادانه احساسات و نظراتش را بیان کند. در نتیجه، گفتگوهای عمیق و سازنده در رابطه به سختی شکل می‌گیرند و فرد ممکن است همواره در پشت نقاب وابستگی و بی کفایتی پنهان شود.

عدم توانایی در تنظیم مرزهای شخصی

به دلیل نیاز شدید به همراهی و حمایت، فرد دارای طرحواره وابستگی ممکن است نتواند مرزهای سالم و واضحی در رابطه برقرار کند. این امر می‌تواند باعث شود که شریک زندگی احساس کند که همیشه باید نقش حمایتی بیش از حد را بر عهده بگیرد که در نهایت به نارضایتی و سوءتفاهم دامن می‌زند.

برای اطلاعات بیشتر توصیه میشود بلاگ «آشنایی با خصوصیات هر طرحواره در رابطه» را بخوانید.

پیامدهای طرحواره وابستگی بی کفایتی در زندگی روزمره

طرحواره وابستگی بی کفایتی نه تنها در روابط عاطفی، بلکه در سایر جنبه‌های زندگی روزمره نیز تأثیرگذار است. برخی از پیامدهای بارز در این حوزه عبارتند از:

عدم توانایی در تصمیم‌گیری مستقل

فردی که دچار طرحواره وابستگی است، حتی در انتخاب‌های ساده روزانه مانند انتخاب مسیر رفت و آمد یا برنامه‌ریزی برای تعطیلات، به دنبال راهنمایی دیگران می‌رود. این وابستگی به دیگران می‌تواند مانعی برای رشد فردی و کسب تجارب مستقل شود. به عنوان مثال، ممکن است کسی به دلیل ترس از اشتباه، در انتخاب شغل یا شروع یک پروژه جدید مردد باشد و به جای آن مدام نظر دیگران را جویا شود.

کاهش اعتماد به نفس در محیط کاری

در محل کار، فرد دارای طرحواره وابستگی ممکن است از پذیرش مسئولیت‌های جدید یا شرکت در جلسات تصمیم‌گیری خودداری کند، زیرا باور دارد بدون راهنمایی و تأیید همکاران یا مدیران، قادر به ارائه عملکرد مطلوب نخواهد بود. این رفتار می‌تواند فرصت‌های شغلی را از بین ببرد و موجب احساس ناکافی بودن مداوم شود.

افزایش اضطراب و نگرانی در مواجهه با چالش‌ها

وقتی هر تصمیم یا مشکلی به عنوان تهدیدی برای عدم کفایت تلقی شود، فرد درگیر طرحواره وابستگی بی کفایتی به جای اقدام مستقل، درگیر اضطراب و نگرانی می‌شود. برای مثال، در مواقع بحران یا تغییرات ناگهانی، شاید فرد فوراً به دنبال مشورت و حمایت دیگران برود، چرا که به توانایی‌های خود اطمینان ندارد.

ممانعت از تجربه‌های جدید و رشد شخصی

ترس از شکست یا عدم توانمندی می‌تواند باعث شود فرد درگیر طرحواره بی کفایتی از امتحان راه‌های نوین و کسب تجارب جدید خودداری کند. این خودمحروم‌سازی باعث می‌شود که فرصت‌های یادگیری و پیشرفت شخصی از دست برود و در نهایت احساس ناامیدی و ناتوانی عمیق‌تر در او ریشه دواند.

در مجموع، پیامدهای طرحواره وابستگی بی کفایتی می‌تواند به مرور زمان هم در روابط عاطفی و هم در زندگی روزمره فرد تأثیر منفی بگذارد. اگر شما نیز در برخی از این موارد خود را مشاهده می‌کنید، مهم است بدانید که آگاهی از این پیامدها اولین قدم برای تغییر است. با تلاش و حمایت مناسب، می‌توان به تدریج از این الگوها فاصله گرفت و به سوی استقلال و خودباوری حرکت کرد.

درمان طرحواره وابستگی بی کفایتی

درمان طرحواره وابستگی بی کفایتی

در مسیر درمان طرحواره وابستگی بی کفایتی، ابتدا باید به این نکته پی برد که تغییر الگوهای فکری عمیق، نیازمند زمان، صبر و تلاش مداوم است. در ادامه، راهکارهایی را ارائه می‌دهیم که هر یک به نوبه خود به شما کمک می‌کند تا از وابستگی افراطی به دیگران فاصله بگیرید و به استقلال فکری و عملی دست پیدا کنید.

افزایش خودآگاهی

یکی از نخستین گام‌ها در درمان طرحواره وابستگی بی کفایتی، افزایش خودآگاهی است. قبل از آنکه بتوانید تغییر ایجاد کنید، باید به دقت به افکار، احساسات و رفتارهای خود بنگرید. وقتی زمان‌هایی را به خوداندیشی، نوشتن خاطرات روزانه یا مدیتیشن اختصاص دهید، به تدریج متوجه می‌شوید که در کدام لحظات دچار وابستگی بیش از حد به نظرات و حمایت‌های خارجی می‌شوید.

به عنوان مثال، ممکن است دریابید که پس از هر تصمیم کوچک، تمایل دارید نظرات دوستان یا خانواده را جویا شوید. این شناخت اولیه، پایه‌ای است برای تغییر باورهای منفی و شروع به بازسازی درونی؛ چرا که درک دقیق الگوهای طرحواره وابستگی و طرحواره بی کفایتی می‌تواند شما را برای قدم‌های بعدی آماده کند.

روان‌درمانی و مشاوره حرفه‌ای

یکی از راهکارهای اثبات شده در تغییر الگوهای فکری، مراجعه به متخصصان روانشناسی است. جلسات مشاوره با یک روانشناس دلسوز، می‌تواند به شما کمک کند تا ریشه‌های این الگوها را، که اغلب در دوران کودکی شکل گرفته‌اند، شناسایی کنید.

جوونه، پلتفرمی برای ارتقای سلامت روان و بهبود حال درونی آدماست. ما با گروهی از درمانگران متخصص و همدل، انواع مختلفی از خدمات مشاوره آنلاین روانشناسی رو ارائه می‌کنیم و برای حال خوب همراهانمون تلاش می‌کنیم.

از طریق روش‌های درمانی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) و یا حتی روان‌کاوی، می‌توانید باورهای منفی مرتبط با طرحواره وابستگی و طرحواره بی کفایتی را بررسی و جایگزین کنید. به عنوان مثال، در یک جلسه درمانی ممکن است بررسی شود که چگونه واکنش‌های انتقادی در گذشته باعث شده‌اند که امروزه در هر تصمیم کوچکی به حمایت خارجی تکیه کنید. این فرآیند درمانی، به شما اعتماد به نفس و استقلال لازم را باز می‌گرداند.

تمرین تصمیم‌گیری مستقل

یکی از نشانه‌های بارز طرحواره وابستگی بی کفایتی، تکیه بیش از حد به نظرات دیگران در تصمیم‌گیری‌های روزمره است. برای غلبه بر این وابستگی، تمرین تصمیم‌گیری مستقل ضروری است. سعی کنید در فعالیت‌های کوچک روزانه، مانند انتخاب فعالیت‌های تفریحی یا برنامه‌ریزی برای یک گردش کوتاه، بدون مشورت دیگران تصمیم بگیرید. این تمرین‌ها به مرور زمان باعث می‌شوند که متوجه شوید توانایی تصمیم‌گیری درون خود را دارید و می‌توانید به تنهایی انتخاب‌های درستی داشته باشید. با هر تصمیم موفق، اعتماد به نفس شما در برابر طرحواره وابستگی و طرحواره بی کفایتی افزایش می‌یابد.

تقویت مهارت‌های حل مسئله و خودمدیریتی

یکی از راهکارهای کاربردی برای کاهش تأثیر طرحواره وابستگی بی کفایتی، تقویت مهارت‌های حل مسئله و خودمدیریتی است. با یادگیری روش‌های نوین مدیریت استرس و تکنیک‌های حل مشکلات، می‌توانید به صورت عملی بر چالش‌های روزمره فائق آیید.

شرکت در کارگاه‌های آموزشی، مطالعه کتاب‌های مرتبط و انجام تمرینات عملی می‌تواند به شما کمک کند تا به جای تکیه بر حمایت‌های خارجی، از توانایی‌های درونی خود برای حل مشکلات بهره ببرید. این مهارت‌ها نه تنها باعث کاهش احساس بی‌کفایتی می‌شوند، بلکه به شما نشان می‌دهند که در مواجهه با مشکلات، توانایی‌های لازم در درون شما وجود دارد.

ایجاد شبکه حمایتی سالم

داشتن یک شبکه حمایتی سالم و متعادل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ اما نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که این شبکه نباید به شکل وابستگی افراطی تبدیل شود. ارتباط با دوستان و اعضای خانواده‌ای که همواره شما را به سمت رشد و استقلال تشویق می‌کنند، می‌تواند نقش مهمی در بهبود طرحواره وابستگی بی کفایتی شما داشته باشد. این افراد با ارائه حمایت عاطفی سالم و بدون اعمال فشار برای تصمیم‌گیری‌های مداوم، به شما کمک می‌کنند تا به تدریج به توانمندی‌های درونی خود ایمان بیاورید و از وابستگی بیش از حد به دیگران فاصله بگیرید.

پذیرش شکست به عنوان بخشی از یادگیری

یکی از عوامل اصلی ایجاد طرحواره وابستگی و طرحواره بی کفایتی، ترس از شکست است. پذیرش این نکته که شکست بخشی طبیعی از مسیر یادگیری و رشد است، می‌تواند تغییر نگرش شما را به همراه داشته باشد. به جای نگاه کردن به هر شکست به عنوان نشانه‌ای از ناتوانی، می‌توانید آن را فرصتی برای یادگیری و بهبود مهارت‌هایتان بدانید.

به عنوان مثال، اگر در یک پروژه کوچک دچار مشکل شدید، به جای جستجوی فوری تایید خارجی، ابتدا سعی کنید از اشتباهات خود درس بگیرید. این نگرش مثبت به شما کمک می‌کند تا به مرور زمان از وابستگی به تأیید دیگران رهایی یافته و به استقلال فکری نزدیک‌تر شوید.

برای اطلاعات بیشتر توصیه میشود بلاگ «طرحواره در کار» را بخوانید.

تمرین تایید و تشویق خود

گاهی اوقات، نیاز به تایید مداوم از دیگران، بخشی از طرحواره وابستگی بی کفایتی ماست. اما یادگیری این نکته که ارزش واقعی از درون شما ناشی می‌شود، بسیار حیاتی است. تمرین تایید و تشویق خود، یعنی قدردانی از دستاوردهای کوچک و بزرگ خود بدون انتظار تایید خارجی، می‌تواند به کاهش این وابستگی کمک کند. مثلاً می‌توانید دفترچه‌ای داشته باشید که در آن هر موفقیت، حتی اگر کوچک باشد، ثبت و جشن گرفته شود. این روش به مرور زمان باعث می‌شود که شما به ارزش و توانمندی‌های خود ایمان بیاورید و از وابستگی به دیگران فاصله بگیرید.

استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش و تمرینات ذهنی

سرانجام، استفاده از تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند مدیتیشن، یوگا و تمرینات تنفسی می‌تواند تأثیر بسزایی در کاهش اضطراب ناشی از طرحواره وابستگی و طرحواره بی کفایتی داشته باشد. وقتی ذهن آرام و متمرکز باشد، شما قادر خواهید بود با چالش‌های زندگی به شیوه‌ای مستقل و منطقی برخورد کنید. اختصاص زمان منظم برای این فعالیت‌ها به شما کمک می‌کند که از افکار منفی فاصله بگیرید و به توانمندی‌های درونی خود اعتماد بیشتری پیدا کنید.

هر یک از این راهکارها به تنهایی و یا در ترکیب با یکدیگر، می‌توانند به شما کمک کنند تا از طرحواره وابستگی بی کفایتی رهایی یافته و به سوی یک زندگی مستقل و پر از اعتماد به نفس گام بردارید. مهم است که به یاد داشته باشید تغییر یک فرایند تدریجی است و هر قدم کوچک در این مسیر ارزشمند و موثر خواهد بود. شما لایق آن هستید که به توانمندی‌های درونی خود ایمان داشته باشید و زندگی خود را به شکلی آزاد و مستقل بسازید.

کلام آخر

در این مقاله از جوونه درباره طرحواره وابستگی بی کفایتی صحبت کردیم، علائم و پیامدهای آن را در رابطه بررسی کردیم و راهکارهایی را برای درمان پیشنهاد دادیم.

برای اطلاعات بیشتر میتوانید منابع زیر را مطالعه کنید:

What Is the Dependence/ Incompetence Schema

Feel Like a Burden to Others? 6 Signs of Dependence Schema

تازه ترین برگ های جوونه

تازه ترین برگ های جوونه

  • اختلال پوست کنی و موکنی
    19 اسفند 1403

    تا حالا شده بدون اینکه حواست باشه، مشغول کندن پوست کنار ناخنت بشی؟ یا یهو ببینی داری موهات رو می‌کَنی و وقتی به خودت میای، یه عالمه مو تو دستته؟ اگه این صحنه‌ها برات آشناست، بدون که تنها نیستی.

  • دلبستگی اجتنابی
    12 اسفند 1403

    تا به حال شده در یک رابطه عاطفی یا حتی در محیط کار و جمع‌های دوستانه احساس کنید که نیاز به فاصله دارید، حتی وقتی افراد اطرافتان را دوست دارید؟ یا اینکه وقتی کسی به شما نزدیک می‌شود، ناخودآگاه

  • اختلال بدشکلی بدن
    10 اسفند 1403

    تا حالا شده جلوی آینه بایستی و فقط روی یه نقص کوچک از صورت یا بدنت زوم کنی؟ شاید جای جوشی که کسی جز خودت بهش توجه نمی‌کنه، شاید فرم بینی‌ات یا حالت موهایت. برای خیلی از ما، گاهی

  • اختلال پوست کنی و موکنی
    19 اسفند 1403

    تا حالا شده بدون اینکه حواست باشه، مشغول کندن پوست کنار ناخنت بشی؟ یا یهو ببینی داری موهات رو می‌کَنی و وقتی به خودت میای، یه عالمه مو تو دستته؟ اگه این صحنه‌ها برات آشناست، بدون که تنها نیستی.

  • دلبستگی اجتنابی
    12 اسفند 1403

    تا به حال شده در یک رابطه عاطفی یا حتی در محیط کار و جمع‌های دوستانه احساس کنید که نیاز به فاصله دارید، حتی وقتی افراد اطرافتان را دوست دارید؟ یا اینکه وقتی کسی به شما نزدیک می‌شود، ناخودآگاه

  • اختلال بدشکلی بدن
    10 اسفند 1403

    تا حالا شده جلوی آینه بایستی و فقط روی یه نقص کوچک از صورت یا بدنت زوم کنی؟ شاید جای جوشی که کسی جز خودت بهش توجه نمی‌کنه، شاید فرم بینی‌ات یا حالت موهایت. برای خیلی از ما، گاهی

دیدگاه خود را بنویسید