تاثیر وسواس بر رابطه

شاید شما هم در اطراف خود کسانی را داشته باشید که از اختلال وسواس رنج می‌برند و مسلماً متوجه تاثیر وسواس بر رابطه آنها با خود یا افراد دیگر شده‌اید. اختلال وسواس می‌تواند زندگی فرد را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهد. خوشبختانه راه‌های متعددی برای درمان این اختلال و رهایی از آسیب‌های ناشی از آن وجود دارد.

اگر شما هم فکر می‌کنید برای داشتن یک زندگی بهتر نیاز به کمک دارید، مشکلات خود را با روان­درمانگران و مشاوران متخصص ما در جوونه در میان بگذارید. جوونه در حقیقت با هدف ارتقای سلامت روانی شما و برای کمک به بهبود زندگی‌تان فعالیت می‌کند.

اختلال وسواس به چه رفتارهایی اطلاق می‌شود؟

اگر بخواهیم به طور کلی تعریفی را برای اختلال وسواس داشته باشیم، می‌توان گفت در این اختلال فرد مبتلا افکاری ناخواسته را مرتباً در ذهن خود تجربه می‌کند. او به دنبال این افکار و برای رهایی از آنها خود را مجبور کرده تا مکرراً رفتارهایی را تکرار کند. این رفتارهای تکرار شونده مانند شستن دست‌ها یا تمیز کردن محیط اطراف، چک کردن وسایل، فکرهای تکراری آزاردهنده یا دیگر کارها به طور قابل توجهی روی فعالیت‌های روزانه فرد تأثیر منفی می‌گذارد.

بسیاری از افراد مبتلا به اختلال وسواس دارای رفتارها و افکار تکرار شونده هستند و می‌توان تاثیر وسواس بر رابطه آنها را نیز به طور آشکاری مشاهده کرد. شاید این کارها باعث نشود زندگی روزانه فرد به طور کامل متوقف گردد؛ اما این افکار دائمی و آزاردهنده هستند و نیز مرتباً تکرار می‌شوند. اگر فرد بنا به دلیلی نتواند آن کار را انجام دهد، دچار استرس زیادی خواهد شد که اغلب منجر به ترس از عواقب کامل نکردن کار مورد نظر می‌گردد.

بسیاری از افراد مبتلا به اختلال وسواس خودشان می‌دانند که این افکار تکرار شونده واقعی نیستند و یا حداقل شک دارند که واقعی باشند؛ اما حتی اگر آنها بدانند این افکار حقیقت ندارند، باز هم از این افکار تکرار شونده رنج می‌برند و نمی‌توانند کارهای خود را متوقف سازند. اغلب تشخیص وجود اختلال وسواس در افکار یا رفتار فرد نیاز به صرف زمان دارد.

نشانه‌های وسواس فکری

وسواس فکری در واقع افکار و تصاویر خیالی دائمی و تکرار شونده‌ای هستند که باعث بروز علائم عاطفی مانند اضطراب، ترس یا دل نگرانی برای فرد می‌شود. بسیاری از افرادی که مبتلا به اختلال وسواس فکری هستند، متوجه می‌شوند که رفتارهای غیرمنطقی و افراطی آنها ناشی از ذهنشان است. با این وجود استرسی که تحت تأثیر این افکار مخرب ایجاد می‌شود را فرد نمی‌تواند با منطق و دلیل از بین ببرد.

افراد مبتلا به این اختلال برای کاهش تاثیر وسواس بر رابطه خود در تلاش هستند تا استرس ناشی از فکرهای زیاد را کاهش دهند. حتی شاید فرد در تلاش باشد حواس خود را با کارهای دیگر پرت کرده و یا اینکه این افکار تکرار شونده را نادیده بگیرد. در زیر مثال‌هایی از افکار وسواسی متداول و رایج را بیان می­کنیم:

• اضطراب از اینکه افراد دیگر یا محیطی که در آن هستند، آن‌ها را آلوده سازد.
• بروز فکرها یا تصاویر مخرب جنسی
• ترس‌ها و افکارهای مذهبی که اغلب چیزی شبیه به کفرگویی است.
• ترس از آسیب دیدن و مورد آزار و اذیت قرار گرفتن خود و کسانی که دوستشان دارند.
• نگرانی بسیار شدید از اینکه نتوانند کاری را کامل کنند.
• نگرانی زیاد در مورد نظم، تقارن و یا درست بودن همه چیز
• نگرانی برای از دست دادن یا خراب کردن چیزی که برایشان اهمیت دارد.
• وسواس فکری علاوه بر افکار و تصاویر ذهنی حتی می‌تواند باعث صداها یا موسیقی‌های بدون معنی در ذهن فرد شود.

نشانه‌های وسواس عملی

وسواس عملی در واقع رفتارهای تکرار شونده‌ای است که فرد در نتیجه وسواس فکری که دارد، احساس می‌کند باید حتماً آنها را انجام دهد. انجام این رفتارها می‌تواند به طور موقت استرس مربوط به وسواس فکری فرد را کاهش دهد و یا از بین ببرد و البته به احتمال زیاد فرد باز هم در آینده نزدیک این کارها را تکرار خواهد کرد. در واقع وسواس عملی یک واکنش بسیار شدید به چیزی است که فرد در ذهن خود دارد، مانند شستن دست‌ها به خاطر ترس از آلوده شدن.

در برخی موارد که وسواس عملی فرد بسیار شدید می‌شود، تکرار مرتب کارها می‌تواند بر زندگی روزانه او تأثیر بگذارد و داشتن یک زندگی عادی را برای او غیر ممکن سازد. تاثیر وسواس بر رابطه شخص با همسر و دیگر اعضای خانواده او غیر قابل انکار است. در ادامه نمونه‌هایی از وسواس عملی را برایتان بیان می­کنیم.

• شستن دست‌ها، دوش گرفتن، مسواک زدن یا استفاده از سرویس بهداشتی بیشتر از حد عادی
• تمیز کردن مکرر وسایل خانه
• مرتب کردن یا جابه‌جا کردن دائمی وسایل به شکلی خاص
• چک کردن مرتب قفل‌ها، درب‌ها و تمام وسایل دیگر
• فرد مرتباً به دنبال تأیید یا تکذیب کار خود از سوی دیگران است.
• گاهی فرد وسواس‌هایی در مورد اعداد دارد. مانند اینکه چندین بار چیزی را می‌شمارد یا اینکه دوست ندارد برخی از اعداد خاص را نام ببرد.

چه چیزی باعث بروز اختلال وسواس فکری عملی می‌شود؟

اختلال وسواس فکری عملی می­تواند از دوران کودکی یا نوجوانی شروع شود. اغلب افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، علائم آنها در حدود سنین ۲۵ سالگی آشکار شده است. اختلال وسواس فکری عملی اغلب یک اختلال شدید بوده که در افرادی که به این اختلال مبتلا هستند، می‌توان تاثیر وسواس بر رابطه آنها با دیگران را به طور مشهود مشاهده کرد. این اختلال خوشبختانه با درمان‌های مناسب قابل مدیریت است.

محققان و دانشمندان به طور قطع نمی‌دانند چه چیزی می‌تواند باعث بروز اختلال وسواس فکری عملی شود؛ اما مواردی مانند سابقه خانوادگی، مشکلات روانی یا محیط زندگی در بروز این اختلال اثرگذار هستند. حتی طرز کار بدن شما نیز می‌تواند تا حدودی در بروز این اختلال تأثیر داشته باشد. عادت‌های فردی مانند کمال‌گرایی می‌تواند فرد را در خطر ابتلا به وسواس فکری عملی قرار دهند. ضربه‌های روانی شدید و یا اتفاقات پر استرس در زندگی نیز در این اختلال نقش دارند.

دانشمندان بیان می­کنند که اختلال وسواس فکر عملی می‌تواند در یک خانواده به افراد دیگر منتقل شود؛ بنابراین اگر شما در خانواده خود فردی مبتلا به این اختلال دارید، احتمال بروز آن در شما نیز وجود دارد. تحقیقات نشان داده‌اند افراد مبتلا به این اختلال برخی صفات بیولوژیکی مشترک دارند. از جمله این خصوصیات می‌توان به فعالیت زیاد در بخش خاصی از مغز و عدم تعادل در پیام‌رسان‌های شیمیایی مغز اشاره داشت.

افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی ممکن است از برخی افراد، مکان‌ها یا موقعیت‌های خاص دوری کنند؛ زیرا احساس کرده آن شرایط خاص برای آنها استرس‌زا بوده و محرکی برای وسواسشان است. این موضوع می‌تواند روی توانایی داشتن عملکردی عادی در زندگی تأثیر منفی بگذارد.

وسواس منجر به چه رفتارهایی در رابطه می‌شود

وسواس‌های زیادی در افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی وجود دارد که می‌تواند تأثیرات منفی بر رابطه افراد بر جای بگذارد. یکی از مواردی که در تاثیر وسواس بر رابطه می‌توان به آن اشاره داشت، شک داشتن مرتب و دائمی به قابل اعتماد بودن شریک و درست بودن رابطه است. فرد مبتلا مرتباً با خود فکر می‌کند که آیا این رابطه برای او مناسب است یا نه و تمرکز زیادی روی نقاط منفی شخص مقابل خود دارد.

همچنین او تردید دارد که آیا واقعاً عاشق این شخص است یا نه. او مرتباً به دنبال نقاط ضعف در رابطه بوده و تلاش ذهنی زیادی برای تحلیل رفتارهای فرد مقابل خود می­کند. در ادامه، فرد مبتلا به وسواس مرتباً شریک عاطفی خود را با افراد دیگر مقایسه کرده و این کار باعث احساس عدم رضایت و ترس و ناامیدی در او می‌شود.

اختلال وسواس چگونه تشخیص داده می‌شود

متخصصان سلامت روان با استفاده از اسکن‌های مغزی یا تست‌های خون اختلال شما را تشخیص نمی‌دهند. آنها اغلب این کار را با بررسی علائم شما و مشاهده رفتارهایتان انجام خواهند داد. در یک مصاحبه تشخیصی، فرد روان درمان از بیمار سؤالات متعددی را در مورد رفتارهای او می‌پرسد. پس از آن با استفاده از معیارهای مشخصی که خود دارد، نتیجه را با افکار بیمار مقایسه می‌کند.

بسیاری از افراد مبتلا به اختلال وسواس دچار اختلال‌های روانی دیگری نیز هستند که از جمله آنها می‌توان به افسردگی، اختلال اضطراب یا اختلال خوردن اشاره داشت. فرد مبتلا برای اینکه بتواند تاثیر وسواس بر رابطه خود را کاهش دهد، باید ابتدا آن را به درستی بشناسد. شما در جوونه می‌توانید زیر نظر درمانگران متخصص که تجربه بالایی دارند، به ارتقای وضعیت سلامت روان فردی خود بپردازید و از کمک‌های روان درمانگران و مشاوران مجموعه استفاده کنید.

تاثیر وسواس بر رابطه فردی و زناشویی

حضور دائمی وسواس‌های فکری و عملی می‌تواند باعث بروز تنش شود و فشار زیادی را بر رابطه فرد وارد آورد. چالش‌هایی که در رابطه با مدیریت علائم این اختلال وجود دارد، می‌تواند روی جنبه‌های مثبت رابطه شما سایه بیفکند و در نتیجه آن، احساساتی مانند ترس، درماندگی یا ناتوانی برای فرد مبتلا به اختلال و کسانی که دوستش دارند، بر جای بگذارد.

فرد مبتلا به اختلال برای کاهش تاثیر وسواس بر رابطه خود تلاش زیادی می‌کند؛ اما شاید او احساس کرده در تلاش‌هایی که برای تغییر افکار و رفتار خود انجام می‌دهد، هیچ کمکی ندارد. شریک عاطفی او نیز احساس می‌کند هیچ‌گونه قدرتی ندارد تا بتواند به فردی که دوستش دارد، کمک کند تا بر چالش‌های این اختلال غلبه کند. اگر رابطه با همین شکل و با همین فشارها ادامه پیدا کند، به‌مرورزمان هر دو طرف احساس می‌کنند رابطه آنها به نقطه پایان رسیده است.

وسواس فکری عملی می‌تواند روی اعتماد به نفس فرد تأثیر منفی بگذارد و باعث شود او مرتباً به دنبال تأیید خود از سوی شریک عاطفی زندگی‌اش باشد. به دنبال این اتفاق، فرد مبتلا احساس می‌کند حضور او در زندگی ضرورتی ندارد و تنها باعث آزار فرد مقابل است.

به طور حتم برای فرد مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی داشتن یک رابطه عاطفی یا رابطه حرفه‌ای امکان‌پذیر است؛ اما او باید بداند این رفتارها و افکارهای تکرار شونده و مخرب می‌توانند روی روابط او تأثیر منفی بر جای بگذارند و باید حتماً به دنبال درمانی برای آنها باشد.

درمان برای جلوگیری از تاثیر وسواس بر رابطه

انجام تست اختلال وسواس فکری عملی می‌تواند به تشخیص این بیماری کمک کند و در ادامه شما می‌توانید درمان خود را آغاز کنید. یک درمان مؤثر به طور قابل توجهی علائم شما را کاهش می‌دهد و روی کیفیت زندگی‌تان تأثیر مطلوبی بر جای می­گذارد و به‌مرورزمان از تاثیر وسواس بر رابطه شما کاسته می­شود. در ابتدا ممکن است فرد روان­درمانگر بررسی کند که آیا این علائم می‌توانند از عوارض جانبی یک دارو یا دیگر اختلالات روانی باشند.

اگر فرد درمانگر اختلال وسواس فکری عملی را در شما تشخیص داد، قدم بعدی شروع یک برنامه درمانی مؤثر برای مدیریت علائم و غلبه بر بیماری است. از مؤثرترین راهکارها می­توان به جلسات درمانی، مصرف دارو یا هر دو در کنار هم اشاره کرد. اغلب برای درمان وسواس فکری از گفتار درمانی استفاده می‌شود که در آن به فرد بیمار روش‌های مختلفی برای فکر کردن، رفتار کردن و واکنش نشان دادن به افکار و رفتارهای وسواس‌گونه آموزش داده می‌شود.

در طول درمان به مرور از شیوه در معرض گذاشتن نیز استفاده می‌شود. در این روش فرد را با هرگونه ترس یا وسواسی که دارد، مواجه می‌سازند و سپس مهارت‌های تطابق سالم برای مدیریت اضطراب در چنین شرایطی به او آموزش داده می‌شود. داروهایی که برای درمان وسواس استفاده می‌شوند، نوع خاصی از داروهای ضد افسردگی هستند.

کلام آخر

فشار روحی زیادی که به دنبال افکار و رفتارهای وسواسی در فرد مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی وجود دارد، باعث می‌شود ادامه دادن یک رابطه برای او بسیار دشوار باشد. فرقی ندارد این رابطه، یک رابطه عاطفی باشد یا هر نوع رابطه دیگری. این امر درست به جنگی میان فرد مبتلا و کسانی که دوستش دارند، تبدیل می‌شود. تاثیر وسواس بر رابطه بسیار عمیق و گسترده است و تا زمانی که نشانه‌های وسواس را نشناسید و به دنبال درمان آن نباشید، نمی‌توانید روابط خود را بهبود بخشید.

همچنین برای مطالعه بیشتر در مورد تاثیر وسواس بر رابطه می توانید به منابع زیر مراجعه کنید:

?What is obsessive love disorder

The Effects of OCD on Interpersonal Relationships