درمان افسردگی با موسیقی چگونه است؟
نویسنده: جوونه
تاریخ: 12 دی 1402
افسردگی یکی از اصلی‌ترین اختلالاتی است که این روزها زندگی خیلی از ما را تحت تأثیر قرار داده است. همه ما هم تلاش میکنیم با کمک داروها با این بیماری کنار بیاییم؛ اما آیا تابه‌حال به فکر درمان افسردگی با موسیقی بوده اید؟ شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که می‌توانید با گوش دادن به موسیقی از شر افسردگی خلاص شوید.
البته استفاده از این روش نیازمند آن است که زیر نظر یک متخصص باشید و با کمک او این مسیر را طی کنید؛ به همین دلیل لازم است تا از مشاوران متخصص و کارآمد کمک بگیرید تا در صورت نیاز از موسیقی درمانی نیز استفاده کنند و در نهایت یک راه دشوار را به آسانی طی کنید.
آیا شما مبتلا به افسردگی هستید؟
قبل از اینکه به فواید درمان افسردگی با موسیقی بپردازیم، اولین گام این است که بدانید آیا شما یا یکی از عزیزانتان مبتلا به افسردگی هستید؟ علائم این اختلال چیست و چه کسانی باید برای درمان اقدام کنند؟ پس از آشنایی کامل با بیماری افسردگی به‌صورت مفصل به درمان با کمک موسیقی خواهیم پرداخت. اکنون وقت آن است که برای مقابله با این اختلال فراگیر، اطلاعات خودمان را افزایش دهیم.
یکی از اصلی‌ترین اختلالاتی که در کتاب‌های مرجع روانشناسی از آن یاد شده، افسردگی است. افسردگی یا دپرشن یکی از انواع اختلالات خلقی محسوب میشود که فرد مبتلا به آن مدام احساس غم و اندوه می کند. این اختلال میتواند برخی دیگر از جنبه‌های زندگی مانند خوردن، خوابیدن، تفکر و حتی حافظه را نیز تحت‌الشعاع خود قرار دهد.
فراموش نکنید که برخی موقعیت‌های زندگی میتواند در هر فرد سالمی علائم افسردگی را ایجاد کند. ازدست‌دادن عزیزی یا موارد مشابه در زندگی میتواند موجب ایجاد حس اندوه در فرد شود؛ اما افراد مبتلا به این اختلال علاوه بر اینکه برای دست کم دو هفته احساس غم دارند، بلکه علائم دیگری نیز در آنها مشاهده می شود. افسردگی انواع مختلفی مانند افسردگی بالینی، افسردگی پس از زایمان، افسردگی فصلی و… را شامل میشود.
افسردگی چه علائمی دارد؟
افسردگی یکی از اختلالاتی بوده که علائم آن از فردی به فرد دیگر متغیر است، بااین‌حال برخی علائم اصلی وجود دارد که اکثر افراد مبتلا به آن، این علائم را به مدت حداقل دو هفته تجربه می‌کنند. بااین‌وجود تشخیص این اختلال بر عهده متخصص است و نمی‌توان بدون داشتن تجربه آن را تشخیص داد. اگر شما علائم این بیماری را در خود احساس میکنید، می‌توانید یکی از کاندیداها برای درمان افسردگی با موسیقی باشید؛ اما قبل از آن باید علائم را بشناسید. این علائم عبارت هستند از:
- فرد دیگر علاقه به فعالیت‌هایی ندارد که سابقاً برای او لذت‌بخش بوده است.
- برای مدتی طولانی احساس غم میکند.
- هیچ انگیزه‌ای برای هیچ فعالیتی ندارد.
- در به‌یادآوردن اتفاقات دچار مشکل میشود.
- به‌سختی به خواب می‌رود یا مدام تمایل به خوابیدن دارد.
- نوع اشتها و میل به غذا در فرد افسرده تغییر میکند.
- به‌سرعت تحریک شده و هیجانات در او ایجاد میشود.
- از حضور در مجامع عمومی اجتناب میکند.
- نسبت به انجام امور بهداشتی روزمره بی‌علاقه است.
- افکار خودکشی در او دیده میشود.
- انرژی ندارد و احساس خستگی میکند.
- احساس بی‌ارزشی یا حس گناه در او دیده میشود.
- احساس بی‌قراری مضاعف دارد.
درمان افسردگی چگونه است؟
افسردگی اختلالی است که نباید آن را به حال خود رها کرد و لازم است تا برای درمان آن اقدام کنید. روش‌های بسیار زیادی در درمان این اختلال وجود دارد؛ اما نکته مهم این است که حتماً برای درمان باید تحت‌نظر متخصص باشید. درمانگران از روش‌های گوناگونی مانند گفتاردرمانی، درمان شناختی – رفتاری، دارودرمانی و مواردی از این دست استفاده می‌کنند تا بتوانند بیمار را بهبود بخشند. یکی از روش‌های نوین موسیقیدرمانی است که میتواند بسیار مؤثر باشد.
درمان افسردگی با موسیقی (موسیقی درمانی) چیست؟
حال که به‌خوبی با افسردگی آشنا شدید، وقت آن است که بدانید موسیقیدرمانی چیست تا بتوانید برای درمان افسردگی با موسیقی تصمیم درستی اتخاذ کنید. موسیقیدرمانی در واقع روشی است که در آن با کمک موسیقی عملکرد و خلاقیت افراد تحریک میشود و بهبود پیدا میکند و به کمک آن میتوان امید به این داشت که بیماران به حال بهتری دست پیدا کنند. موسیقیدرمانی راه جدیدی نیست و حتی یونانیان باستان نیز برای بهبود حال افراد از این روش استفاده می‌کردند. بااین‌حال اکنون نگاه مدرنی به این روش میشود.
زمانی که در یک جلسه درمانی، درمانگر از موسیقی استفاده میکند، به‌صورت ناخودآگاه احساسات و افکار بیمار از سطح ناخودآگاه به سطح خودآگاه میآید و بیمار میتواند آن را با درمانگر به اشتراک بگذارد. در روش فعال، بیمار یا درمانگر در حین جلسه موسیقی می‌نوازند؛ اما در روشی که از آن به نام غیرفعال یاد میشود، بیمار در حین مدیتیشن به موسیقی گوش می‌دهد و سپس درمانگر احساساتی را که در بیمار برانگیخته شده است، کشف میکند.
موسیقیدرمانی چگونه میتواند به بیمار کمک کند؟
تحقیقات بسیار زیادی در زمینه درمان افسردگی با موسیقی انجام شده است و تئوری‌های فراوانی در این زمینه وجود دارد که از این روش حمایت می‌کنند. دانشمندان و محققان اعتقاد دارند که لزوماً هر نوع موسیقی نمی‌تواند به شما در زمینه درمان کمک کند، بلکه باید ترکیبی از ملودی، هارمونی و ریتم درست انتخاب شود تا موسیقی بتواند ریتم تنفس و ضربان قلب را کاهش دهد و باعث شود تا سایر عملکردهای بدن نیز آرام‌تر شوند.
با ترکیب گفتاردرمانی و موسیقیدرمانی میتوان حالتی در فرد ایجاد کرد که به سبب آن بیمار احساسات خود را بیان کند. در این میان بر اساس نتایج 9 تحقیق که بر روی 400 نفر انجام شده است، این روش توانسته عملکرد افراد افسرده را افزایش داده و اضطراب آنان را کاهش دهد.
برای اینکه بتوان با کمک موسیقی به فرد افسرده کمک کرد، میتوان از اشکال و روش‌های مختلفی استفاده کرد و انتخاب روش مناسب توسط فرد درمانگر انجام میشود. در این روش درمانگر و بیمار می‌توانند آواز بخوانند یا بیمار میتواند با یادگیری نواختن یکی از سازها احساسات خود را تحریک کند. میتوان به‌صورت بداهه با موسیقی رقصید یا رقصی را انجام داد که بیمار از قبل آموخته است. میتوان برای کمک به بیمار به تماشای اجرای زنده رفت یا به‌صورت گروهی آوازخوانی کرد یا به نواختن ساز پرداخت.
انواع موسیقی درمانی
درمان افسردگی با موسیقی یا همان موسیقیدرمانی انواع متفاوتی دارد که در واقع درمانگر باتوجه‌به شناختی که از بیمار به دست میآورد، میتواند بهترین گزینه موجود را برای او انتخاب کند تا بیشترین تأثیر را داشته باشد. در ادامه قصد داریم برخی از انواع موسیقی درمانی را به اختصار برایتان توضیح دهیم.
موسیقی درمانی تحلیلی
در این روش بیمار میتواند یا ساز بنوازد یا با خواندن یک آواز کار خود را آغاز کند؛ در نتیجه میتواند از روشی بداهه برای بیان افکاری استفاده کند که در ناخودآگاه او وجود دارند. در نهایت درمانگر در زمینه تحلیل آن با بیمار صحبت میکند تا بتواند مشخص کند که چه احساسی در طول گوش کردن به موسیقی به بیمار دست داده است.
موسیقی درمانی شناختی – رفتاری
در این روش با کمک موسیقی میتوان برخی از رفتارها را در فرد تقویت کرده و برخی دیگر را اصلاح کرد. در این روش هیچ بداهه‌ای وجود ندارد و با کمک برخی ساختارها مانند شنیدن موسیقی یا رقصیدن با آن این فرایند طی میشود. حتی گاه در صورت لزوم از آوازخواندن به صورت مشترک نیز بهره برده میشود.
موسیقی درمانی اجتماعی
در این روش که به‌صورت گروهی انجام میشود، تلاش بر این است تا راهی به بیمار نشان داده شود که بتواند به‌سادگی به تغییر رفتار خود در جامعه بپردازد. در این شیوه فرد با قرارگرفتن در یک گروه میتواند به مشکلات ناشی از حضور خود در اجتماع غلبه کرده و هم‌زمان احساس بهتری را تجربه کند.
موسیقی درمانی نورداف – رابینز
یکی از روش‌هایی که در زمینه درمان افسردگی با موسیقی کاربرد دارد، شیوه نورداف – رابینز است. در این شیوه هم‌زمان با نواختن ساز توسط درمانگر، بیمار نیز سعی میکند تا طبل یا سنج را همراه با ریتم آهنگ او بنوازد. در این روش هر دو نفر به صورت بداهه می‌نوازند تا فرد احساسات ناخودآگاه خود را بیان کند.
تصویرسازی و موسیقی هدایت شده
در این روش از موسیقی کلاسیک استفاده شده و به این وسیله کمک میشود تا بیمار بتواند تخیل خود را به کار ببندد. در این شکل از درمان وقتی بیمار به موسیقی گوش میکند، تلاش کرده تا بتواند احساساتی را که در هنگام گوش‌دادن به موسیقی تجربه میکند، بیان کند.
روان‌درمانی صوتی
در این روش دیگر از موسیقی به شکلی که می‌شناسید، استفاده نمی‌شود، بلکه با کمک اصوات طبیعی یا تکنیک‌های تنفسی به بیمار کمک شده تا بتواند احساسات عمیقی را تجربه کند و همچنین بتواند با تکانه‌های ایجاد شده در درون خود ارتباط درستی برقرار کند.
فواید درمان افسردگی با موسیقی
درمان افسردگی با موسیقی فواید بسیار زیادی دارد و میتواند به بهترین نحو به بیمار کمک کند تا روند درمان بیماری او به طور مطلوب طی شود. این فواید باعث میشود تا بیمار عملکردهای خود را بهبود ببخشد. در ادامه برخی از این فواید را به اختصار برایتان بیان میکنیم.
بیان عواطف
افرادی که دچار افسردگی میشوند، برای مدتی دچار بی‌تفاوتی شده و نمی‌توانند یا انگیزه‌ای ندارند که عواطف خود را بیان کنند. تحقیقات نشان می‌دهد که موسیقی میتواند احساسات فرد را برانگیزد و به او کمک کند تا همه عواطفی را که قبلاً سرکوب کرده است، بیان کرده و از دردهای عاطفی رهایی پیدا کند. ضمن اینکه موسیقی میتواند عواطف فرد را بیدار کرده تا حتی به صورتی خلاقانه احساسات خود را بیان کند.
مقابله مؤثر
افرادی که تحت موسیقیدرمانی قرار می‌گیرند، می‌توانند استرس خود را مدیریت کنند و در نتیجه مقابله مؤثری با اضطراب ناشی از افسردگی داشته باشند. موسیقیدرمانی به آنان کمک میکند تا تمایل داشته باشند راه‌های دیگر این مقابله را بیاموزند. این روش بیشتر در موسیقیدرمانی فعال اجرا میشود.
افزایش اعتمادبه‌نفس
یکی دیگر از فواید درمان افسردگی با موسیقی ایجاد اعتمادبه‌نفس در بیماران افسرده است. این بدان جهت بوده که بیمار ممکن است در حین این درمان متوجه برخی از توانایی‌های خود شود که تابه‌حال با آنها آشنا نبوده است. همین امر میتواند باعث شود او اعتمادبه‌نفس ازدست‌رفته خود را دوباره بازیابد. بیماران متوجه میشوند که می‌توانند احساسات و چالش‌های خود را کنترل کنند و این همان ویژگی منحصربه‌فردی است که تابه‌حال از آن غافل بوده‌اند.
کاهش کورتیزول
اگر سطح کورتیزول افزایش پیدا کند، فرد دچار استرس میشود. یکی از مواردی که ارتباط مستقیم با افسردگی دارد، استرس و افزایش سطح این هورمون است. وقتی بیمار به موسیقی گوش می‌دهد، کورتیزول کاهش مییابد و فرد از حالت جنگ یا گریز خارج خواهد میشود. فراموش نکنید که سرعت موسیقی میتواند در این زمینه تأثیر بسیار زیادی داشته باشد. این سرعت میتواند بر ریتم تنفس و ضربان قلب نیز تأثیر بگذارد.
جلوگیری از نشخوار فکری
از دیگر فواید درمان افسردگی با موسیقی این است که میتواند باعث شود تا به‌سادگی از نشخوار فکری و مرور خاطرات گذشته دست بردارید و در زمان حال زندگی کنید. دلیل این نشخوار فکری استرس ناشی از اتفاقاتی بوده که در گذشته برایتان رخ‌داده است. برای اینکه بتوانید بهترین نتیجه را در این زمینه بگیرید، لازم است با ریتم موسیقی ضربه زده یا کف بزنید تا بتوانید خود را دقایقی با ریتم موسیقی همراه کنید.
کاهش علاقه به انزوا
اگر بتوانید در بین یک گروه به موسیقی گوش دهید، حس علاقه به انزوا و انزواطلبی در شما کاهش پیدا میکند. بدون آنکه بخواهید به موسیقی متصل می‌شوید و این اتصال باعث تسهیل ارتباط برقرارکردن با افرادی شده که در همان زمان در حال تجربه مشابهی با شما هستند.
کلام آخر
برای اینکه بتوانید از شر افسردگی خلاص شوید، باید راه‌های زیادی را بپیمایید و قبل از هر کاری لازم است اراده قوی داشته باشید که بتوانید با این اختلال خداحافظی کنید. موسیقی درمانی یکی از راه‌های بسیار مهم در این زمینه است که ما به طور مفصل در این مقاله به آن پرداختیم.
درمان افسردگی با موسیقی زمانی میتواند به‌درستی انجام شود که شما تحت‌نظر یک درمانگر متخصص سلامت روان باشید. فراموش نکنید بدون یک مشاور کاربلد هرگز نمی‌توانید این مسیر را به‌درستی طی کنید. همچنین برای مطالعه بیشتر در مورد درمان افسردگی با موسیقی می توانید به منابع زیر مراجعه کنید:
Healing through music: Depression music therapy benefits and uses
