افسردگی در نوجوانان

همه‌ی ما میدونیم که دوره‌ی نوجوانی یکی از پرچالش‌ترین دوره‌های زندگی هر فرد است و به همین علت احتمال اینکه دچار اختلال افسردگی در این دوره بیشتر هست، چرا که نوجوانان با دورشدن از دنیای کودکی و قدم‌گذاشتن به دنیای بزرگسالی سعی دارند که شخصیت خودشون رو به‌صورت مستقل تعیین کنند. گرانلی استنلی هال که یکی از بزرگ‌ترین روان‌شناسان در حوزه‌ی نوجوانی است، دوره نوجوانی را با نام «طوفان و استرس» معرفی می‌کند. البته باید گفت که همه‌ی نوجوانان طوفان و استرس را تجربه نمی‌کنند؛ اما احتمال وقوع آن در نوجوانی بیشتر است.

می‌توان یکی از طوفان یا چالش‌ها و نگرانی‌های پرتکرار خانواده‌ای که دارای فرزند نوجوان هستند را درباره‌ی موضوع افسردگی در نوجوانان دانست. بیشتر والدینی که در حال گذران زندگی با فرزند نوجوان خود هستند به علت تغییرات خلقی و رفتاری نوجوانانشان دچار نگرانی‌هایی می‌شوند که باعث می‌شود اگر آگاهی کافی از نحوه‌ی رفتار مناسب با نوجوان را نداشته باشند دچار آسیب‌های جبران‌ناپذیری شوند.

اما خبر خوب برای همراهان عزیز جوونه این است که ما در جوونه در بخش‌های مختلف فعالیتمان سعی در افزایش آگاهی خوانندگانمان و همراهانمان داریم. برای مثال قرار است با هم در این مقاله درباره‌ی افسردگی در نوجوانان، علائم آن، نحوه تشخیص و درمان افسردگی در نوجوانان صحبت کنیم.

چرا نوجوانان دچار افسردگی می‌شوند؟

این شاید اولین سؤالی باشد که هنگام مواجهه با موضوع افسردگی در نوجوانان از خود بپرسیم و به دنبال پاسخی برای این سؤال باشیم. دلایل متعددی وجود دارد که یک نوجوان ممکن است افسرده شود. به‌عنوان‌مثال، نوجوانان می‌توانند نسبت به نمرات خود احساس بی‌ارزشی و بی‌کفایتی داشته باشند. عملکرد مدرسه، موقعیت اجتماعی با همسالان، گرایش جنسی، یا زندگی خانوادگی هر کدام می‌توانند تأثیر عمده‌ای بر احساس نوجوان داشته باشند.

گاهی اوقات، افسردگی در نوجوانان ممکن است ناشی از استرس محیطی باشد. اما علت هرچه که باشد، زمانی که بودن با دوستان یا خانواده یا انجام کارهایی که نوجوان معمولاً از آنها لذت می‌برد به بهبود غم و اندوه یا احساس انزوا کمک نمی‌کند، احتمال زیادی وجود دارد که آنها افسردگی نوجوانی داشته باشند و نیاز به کمک داشته باشند.

آیا افسردگی در نوجوانان از خانواده ها شروع می شود؟

بله. افسردگی که معمولاً بین ۱۵ تا ۳۰ سالگی شروع می‌شود، گاهی اوقات می‌تواند شروع آن در خانواده باشد. در واقع، افسردگی در نوجوانان ممکن است در میان نوجوانانی که سابقه خانوادگی افسردگی دارند، شایع‌تر باشد.

آیا افسردگی در نوجوانان منجر به خودکشی می شود؟

خودکشی نوجوانان یک مشکل جدی است. خودکشی نوجوانان پس از تصادفات، دومین عامل مرگ‌ومیر در بین نوجوانان در ایالات متحده آمریکا است، تخمین زده می‌شود که سالانه ۵۰۰۰۰۰ نوجوان اقدام به خودکشی می‌کنند که ۵۰۰۰ نفر موفق می‌شوند. مشکلات خانوادگی، ازدست‌دادن یکی از عزیزان، یا ناکامی‌های درک شده در مدرسه یا در روابط، همگی می‌توانند منجر به احساسات منفی و افسردگی شوند. افسردگی در نوجوانان اغلب باعث می‌شود که مشکلات طاقت‌فرسا به نظر برسند و درد مرتبط با آن غیرقابل‌تحمل به نظر برسد. خودکشی یک عمل ناامیدی است و افسردگی در نوجوانان اغلب علت اصلی آن است.

برخی از علائم شایه در نوجوانان قبل از خودکشی می توانند موارد زیر باشند:

• ابراز ناامیدی از آینده
• تسلیم‌شدن از خود، صحبت‌کردن به‌گونه‌ای که گویی برای هیچ‌کس اهمیتی ندارد
• آماده‌شدن برای مرگ، دادن اموال موردعلاقه، نوشتن نامه‌های خداحافظی یا وصیت‌نامه
• شروع به استفاده یا سوءاستفاده از مواد مخدر یا الکل برای کمک به خواب یا رهایی از اضطراب روانی خود
• رفتار سرکش
• اعمال خشونت‌آمیز
• تهدید به خودکشی

اگر نوجوان شما هر یک از این رفتارها را نشان داد، باید فوراً از یک متخصص سلامت روان کمک بگیرید. یا می‌توانید برای کمک با خط تلفن خودکشی تماس بگیرید. افسردگی خطر خودکشی بالایی دارد. هر کسی که افکار یا قصد خودکشی را ابراز می‌کند باید بسیار، بسیار جدی گرفته شود. دریغ نکنید که فوراً با خط تلفن خودکشی محلی خود تماس بگیرید در ایران می‌توانید با شماره‌گیری تلفن ۱۲۳ از این خط تلفن کمک بگیرید تا این موقعیت اضطراری را بهتر مدیریت کنید.

علائم افسردگی در نوجوانان چیست؟

اغلب، افسردگی در نوجوانان منجر به تغییر قابل‌توجه در تفکر و رفتار آن ها خواهد شد. شایع‌ترین علامت افسردگی در نوجوانان غمگین بودن بدون دلیل مشخص است. آنها ممکن است هیچ انگیزه‌ای نداشته باشند و حتی گوشه‌گیر شوند و بعد از مدرسه در اتاق‌خواب خود را ببندند و ساعت‌ها در اتاق خود بمانند.

البته باید به این نکته توجه کرد که قبل از بررسی علائم مشخص برای افسردگی به این نکته که آیا در سبک زندگی نوجوان شما تغییری رخ‌داده است یا خیر توجه کرد. مثلاً ممکن است نوجوان شما به علت خستگی از دوران امتحانات و یا مسائل دیگری تمایل به استراحت بیشتری داشته باشد. پس بهتر است توجه کنیم که تشخیص اینکه فرزند شما دچار افسردگی هست یا خیر را به یک متخصص ارجاع دهیم و شما تنها در صورت مشاهده علائم از یک مشاور در این حوزه کمک بگیرید.

افسردگی در نوجوانان ممکن است باعث شود بیش از حد بخوابند، عادات غذایی خود را تغییر دهند، و حتی ممکن است رفتارهای مجرمانه‌ای مانند دزدی از فروشگاه از خود نشان دهند. برخی از  علائم افسردگی در نوجوانان عبارت اند از:

• بی‌تفاوتی
• شکایت از درد، از جمله سردرد، معده درد، کمردرد یا خستگی
• مشکل در تمرکز
• مشکل در تصمیم‌گیری
• احساس گناه بیش از حد یا نامناسب
• رفتار غیرمسئولانه
• ازدست‌دادن علاقه به غذا یا پرخوری اجباری
• ازدست‌دادن حافظه
• درگیری‌های ذهنی مربوط به مرگ و مردن
• رفتار سرکش
• غمگینی، اضطراب یا احساس ناامیدی
• شب بیدار ماندن و روز خوابیدن
• افت ناگهانی نمرات
• استفاده از الکل یا مواد مخدر و فعالیت جنسی بی‌رویه
• کناره‌گیری از دوستان
• احساس درماندگی
• گریه بی‌دلیل
• حساسیت شدید نسبت به شکست
• آسیب زدن به خود

هدف از این رفتارها معمولاً پایان‌دادن به زندگی نیست، اما باید آنها را بسیار جدی گرفت. آنها معمولاً گذرا هستند و معمولاً زمانی پایان می‌یابند که نوجوان مهارت‌های مقابله‌ای بهتری را ایجاد کند.

علت افسردگی در نوجوانان چیست؟

هیچ دلیل شناخته شده‌ای برای افسردگی در نوجوانان وجود ندارد. دلایل متعددی وجود دارند می‌تواند منجر به افسردگی در نوجوانان شود که برخی از آن ها را توضیح خواهیم داد:

تفاوت در ساختار مغز

منبع معتبر تحقیقات نشان داده است که مغز نوجوانان از نظر ساختاری با مغز بزرگسالان متفاوت است. نوجوانان مبتلا به افسردگی نیز می‌توانند تفاوت‌های هورمونی و سطوح مختلفی از انتقال‌دهنده‌های عصبی داشته باشند. انتقال‌دهنده‌های عصبی مواد شیمیایی کلیدی در مغز هستند که بر نحوه ارتباط سلول‌های مغز با یکدیگر تأثیر می‌گذارند. نقش مهمی در تنظیم خلق‌وخو ز رفتار دارند. انتقال‌دهنده‌های عصبی که برای درک ما از افسردگی مهم هستند سروتونین، دوپامین و نوراپی‌نفرین هستند. بر اساس تحقیقات موجود، سطوح پایین این انتقال‌دهنده‌های عصبی ممکن است به بروز افسردگی کمک کند.

رویدادهای تروماتیک اولیه زندگی

بیشتر کودکان مکانیسم‌های مقابله‌ای به‌خوبی توسعه‌یافته ندارند. یک رویداد آسیب‌زاز می‌تواند تأثیری ماندگار از خود بر جای بگذارد. ازدست‌دادن والدین یا آزار جسمی، عاطفی یا جنسی می‌تواند اثرات ماندگاری بر مغز کودک داشته باشد که می‌تواند به افسردگی در نوجوانان کمک کند.

صفات ارثی

منبع معتبر تحقیقات نشان می‌دهد که افسردگی یک بخش بیولوژیکی دارد و می‌تواند از والدین به فرزندانشان منتقل شود. نوجوانانی که یک یا چند بستگان نزدیک مبتلا به افسردگی دارند، به‌ویژه یکی از والدین، بیشتر در معرض افسردگی قرار دارند.

الگوهای یادگیری منفی تفکر

نوجوانانی که به طور منظم در معرض تفکر بدبینانه، به‌ویژه از سوی والدین خود قرار می‌گیرند، نیز می‌توانند به افسردگی مبتلا شوند. آنها ممکن است فاقد نمونه‌های مثبت در مورد چگونگی غلبه بر چالش‌ها باشند.

عوامل افزایش ریسک ابتلا به افسردگی در نوجوانان

عواملی که ممکن است خطر افسردگی در نوجوانان را افزایش دهد عبارت‌اند از:

• یک بحران خانوادگی، مانند مرگ یا طلاق
• نوجوانانی با گرایش جنسی متفاوت
• مشکل در سازگاری اجتماعی
• بدون حمایت اجتماعی یا عاطفی
• زندگی در یک خانواده خشن
• مورد آزار و اذیت قرارگرفتن
• داشتن یک بیماری مزمن

بااین‌حال، افسردگی در نوجوانان پس از تشخیص قابل‌درمان است و مهم است که حتما به یک متخصص سلامت روان مراجعه کرد.

افسردگی در نوجوانان چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشکان ممکن است از دستورالعمل‌های بزرگسالان برای غربالگری افسردگی در جوانان ۱۸ و ۱۹ساله استفاده کنند. برای درمان مناسب، توصیه می‌شود که یک روان‌شناس یا روانپزشک یک ارزیابی روان‌شناختی انجام دهد و از نوجوان یک سری سؤال در مورد خلق‌وخوی رفتارها و افکارش بپرسد. ارزیابی همچنین باید سابقه خانوادگی نوجوان، عملکرد مدرسه و راحتی در محیط همسالان را در نظر بگیرد.

برای تشخیص افسردگی یک نوجوان باید معیارهای مشخص شده در ویرایش جدید راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی را داشته باشد. آنها همچنین باید دو یا چند دوره افسردگی اساسی برای حداقل ۲ ز هفته داشته باشند. دوره‌های آنها باید حداقل شامل پنج مورد از علائم زیر باشد:

• بی‌قراری
• خلق‌وخوی افسرده در بیشتر روز
• کاهش توانایی تفکر یا تمرکز
• کاهش علاقه به بیشتر یا همه فعالیت‌ها
• خستگی
• احساس بی‌ارزشی یا احساس گناه بیش از حد
• بی‌خوابی یا خواب زیاد
• افکار تکراری مرگ
• کاهش یا افزایش وزن قابل‌توجه و غیرعمدی

علاوه بر این، روان‌شناس یا روانپزشک از والدین یا مراقب خود درباره رفتار و خلق‌وخوی نوجوان سؤالاتی می‌پرسد. معاینه فیزیکی نیز ممکن است برای کمک به رد سایر علل احساسات آنها استفاده شود. برخی از شرایط پزشکی نیز می‌توانند به افسردگی کمک کنند.

درمان افسردگی در نوجوانان

روش‌های مختلفی برای درمان افسردگی استفاده می‌شود، از جمله داروها و روان‌درمانی. اگر تعارضات خانوادگی در افسردگی نوجوان نقش داشته باشد، ممکن است خانواده‌درمانیز مفید باشد. نوجوان همچنین به حمایت خانواده یا معلمان برای کمک به مشکلات مدرسه یا همسالان نیاز دارد. گاهی اوقات، بستری‌شدن در بخش روانپزشکی برای نوجوانان مبتلا به افسردگی شدید ممکن است موردنیاز باشد.

مشاور و متخصص همراه شما در این مسیر بهترین روش درمانی را برای نوجوان شما تعیین می‌کند. FDA (سازمان غذا و داروی امریکا) هشدار می‌دهد که داروهای ضدافسردگی به‌ندرت می‌توانند خطر تفکر و رفتار خودکشی را در کودکان و نوجوانان مبتلا به افسردگی و سایر اختلالات روانپزشکی افزایش دهند؛ بنابراین، استفاده از داروهای ضدافسردگی در بیماران جوان‌تر نیاز به نظارت و پیگیری دقیق توسط پزشک معالج دارد. اگر سؤال یا نگرانی دارید، آنها را با مشاور خود در میان بگذارید.

حال که تا اینجای مقاله با جوونه همراه بودید شاید به این سؤال فکر کنید که به‌عنوان والدی که صاحب فرزند نوجوان است و نگران حال فرزندش هست برای کمک به او چه کاری باید انجام دهید در آخرین قسمت از این مقاله قرار هست نگاهی کوتاه به این موضوع بیندازیم؛ ولی یادتان نرود که همیشه برای مداخله تخصصی در حوزه‌ی روان بهترین گزینه کمک‌گرفتن از یک متخصص در همان حوزه است.

والدین برای کاهش افسردگی در نوجوانان چه کنند؟

فرزندپروری نوجوانان می‌تواند بسیار چالش‌برانگیز باشد. بااین‌حال، برخی از تکنیک‌های فرزندپروری و ارتباط مؤثرز وجود دارد که می‌توانید برای کمک به کاهش سطح استرس نوجوان خود از آنها استفاده کنید:

• هنگام تنبیه نوجوان خود، شرم و تنبیه را با تقویت مثبت برای رفتار خوب جایگزین کنید. شرم و تنبیه باعث می‌شود نوجوان احساس بی‌ارزشی و بی‌کفایتی کند.
• به نوجوان خود اجازه دهید اشتباه کند. محافظت بیش از حد یا تصمیم‌گیری برای نوجوانان می‌تواند به‌عنوان عدم ایمان به توانایی‌های آنها تلقی شود. این باعث می‌شود آنها احساس اعتمادبه‌نفس کمتری داشته باشند.
• به نوجوان خود اتاق تنفس بدهید. توقع نداشته باشید که نوجوانان همیشه همان کاری را که شما می‌گویید انجام دهند.
• نوجوان خود را مجبور نکنید راهی را که می‌خواهید دنبال کنید. از تلاش برای احیای دوران جوانی خود از طریق فعالیت‌ها و تجربیات نوجوان خود اجتناب کنید.

اگر مشکوک هستید که نوجوان شما افسرده است، برای گوش‌دادن به نگرانی‌های او وقت بگذارید. حتی اگر فکر نمی‌کنید مشکل واقعاً نگران‌کننده است، به یاد داشته باشید که ممکن است برای کسی که درحال‌رشد است بسیار واقعی باشد. خطوط ارتباطی را باز نگه دارید، حتی اگر به نظر می‌رسد نوجوان شما می‌خواهد کناره‌گیری کند.

سعی کنید از گفتمان یک‌طرفه با نوجوان خود اجتناب کنید. در عوض، بادقت گوش کنید و ممکن است در مورد مسائلی که باعث ایجاد مشکلات می‌شوند، اطلاعات بیشتری کسب کنید. اگر دوست صمیمی یا عضوی از خانواده وجود دارد که نوجوان شما با او نزدیک است و با او راحت است، می‌توانید به نوجوان خود پیشنهاد دهید که در مورد نگرانی‌هایش با او صحبت کند.

کلام آخر

افسردگی در نوجوانان موضوعی است که بسیاری از والدین با آن درگیر هستند و به دلیل حساسیت این دوره سنی توجه به این اختلال در نوجوانانی که درگیر آن هستند بسیار حیاتی است. در این مقاله در مورد چرایی و علت افسردگی در نوجوانان، علائم آن، درمان و همچنین برخی از نکات برای والدین در مورد افسردگی در نوجوانان پرداخته شد. اگر سوالی در این زمینه داشتید می توانید از طریق کامنت ها و یا واتساپ جوونه با ما در ارتباط باشید.

همچنین برای مطالعه بیشتر در مورد افسردگی در نوجوانان می توانید به منابع زیر مراجعه کنید:

Teen Depression: Causes, Symptoms, Heredity, and Treatments (webmd.com)
Teen Depression: Symptoms, Diagnosis, Medications & More (healthline.com)