تفاوت حمله اضطرابی با حمله پانیک

خودتون رو در موقعیت زیر تصور کنید:

شما ترسیده‌اید و تپش قلب و تنگی نفس دارید و دردی را در قفسهٔ سینهٔ خود احساس می‌کنید و به همین علت فکر می‌کنید در حال خفه شدن هستید در این حالت دهانتان هم خشک شده و به‌شدت لرز یا گرفتگی در عضلات خود احساس می‌کنید و شدیداً در حال عرق‌کردن هستید و بدنتان سوزن‌سوزن می‌شود و سردرد و سرگیجه امانتان را بریده.

قطعاً با تصورکردن چنین شرایطی حالتان خراب می‌شود و نگران می‌شوید، شاید هم برایتان سؤال پیش بیاید که اصلاً مگر می‌شود چنین وضعیتی را تجربه کرد و نگران نشد؟

سؤال بعدی شما می‌تواند این باشد که چرا فردی باید چنین تجربه‌ای داشته باشد و دلیلش چه چیزی می‌تواند باشد؟

در قدم اول باید گفت علائم ذکر شده در ابتدای متن اشاره به شرح‌حال فردی است که دچار حمله اضطرابی و یا حمله پانیک شده است؛ اما سؤال اینجاست که آیا بین حملهٔ اضطرابی و حمله پانیک تفاوتی وجود دارد؟ برای فهمیدن جواب این سؤال باهم نگاهی به ادامه این مقاله جوونه می‌اندازیم تا تفاوت حمله اضطرابی با حمله پانیک را متوجه شویم.

اما قبل از اینکه نگاهی به تفاوت حمله اضطرابی با حمله پانیک بیندازیم، به تعریف این دو مفهوم سری بزنیم.

تعریف حمله اضطرابی

تعریف حمله اضطراب تا حدودی دشوار است؛ زیرا این اصطلاح اغلب به‌جای دیگر اصطلاحات مانند “حمله پانیک” و “اضطراب حاد” استفاده می‌شود. “حمله اضطراب” در واقع یک اصطلاح بالینی نیست، و در “راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی” (DSM-5) گنجانده نشده است؛ بنابراین، طیفی از تجربیات وجود دارد که افراد ممکن است داشته باشند و آنها را به‌عنوان یک حمله اضطرابی تعریف کنند.

حمله اضطراب دوره‌ای از نگرانی، ناراحتی یا ترس شدید و بیش از حد است که با انواع علائم فیزیکی همراه است. علائم حمله اضطراب شامل تنگی نفس، تپش قلب، افکار غیرقابل‌کنترل، احساس وحشت و غیره است.

اگر تابه‌حال حملات اضطرابی را تجربه کرده‌اید، می‌دانید که چقدر می‌توانند ترسناک باشند. این ترسناک است که احساس کنید قادر به کنترل بدن و ذهن خود نیستید. به همین دلیل مهم است که به دنبال درمان برای حملات اضطراب باشید، به‌خصوص اگر در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کنند.

تعریف حمله پانیک

حمله پانیک یک دوره ناگهانی ترس شدید است که در صورت عدم وجود خطر واقعی یا علت ظاهری، واکنش‌های فیزیکی شدیدی را ایجاد می‌کند. حملات پانیک می‌تواند بسیار ترسناک باشد. هنگامی که حملات پانیک رخ می‌دهد، ممکن است فکر کنید در حال ازدست‌دادن کنترل خود، حمله قلبی یا حتی مرگ هستید.

بسیاری از مردم فقط یک یا دو حمله پانیک در طول زندگی خود تجربه می­کنند و مشکل برطرف می‌شود، شاید زمانی که یک موقعیت استرس‌زا به پایان برسد. اما اگر حملات پانیک مکرر و غیرمنتظره داشته‌اید و دوره‌های طولانی را در ترس دائمی از حمله دیگری سپری کرده‌اید، ممکن است وضعیتی به نام اختلال پانیک داشته باشید.

اگرچه حملات پانیک به‌خودی‌خود تهدیدکننده زندگی نیستند، اما می‌توانند ترسناک باشند و به طور قابل‌توجهی بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارند. اما با کمک‌گرفتن از یک درمانگر متخصص می‌تواند در بهبود عملکرد شما در زندگی بسیار مؤثر باشد.

مقایسه علائم حمله اضطرابی و حمله پانیک

در این بخش از مقاله برای اینکه بتوانیم علائم حمله اضطرابی با حمله پانیک را بهتر متوجه بشویم، چرا که با این‌ همه همپوشانی، تشخیص تفاوت حمله اضطرابی با حمله پانیک دشوار است، تفاوت علائم حمله اضطرابی با حمله پانیک را در جدول و در کنار هم بررسی می کنیم.

در این جدول علائم را در سه دستهٔ علائم فیزیکی، هیجانی – عاطفی و شناختی بررسی می‌کنیم:

1- علائم هیجانی – عاطفی

2- علائم شناختی

3- علائم جسمی

حملات پانیک و حملات اضطرابی معمولاً چقدر دوام دارند؟

در این قسمت از مقاله قصد داریم به تفاوت حمله اضطرابی و حمله پانیک در موضوع زمان بپردازیم.

پانیک

حمله پانیک می‌تواند به طور ناگهانی شروع شود. علائم پس از حدود 10 دقیقه به اوج خود می‌رسند. پس از حدود 30 دقیقه، علائم تمایل به فروکش‌کردن دارند، اگرچه ممکن است اثرات طولانی‌تری باقی بمانند. معمولاً حملات پانیک بین چند دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد.

اضطراب

علائم اضطراب اغلب می‌تواند برای مدت طولانی، روزها یا حتی ماه‌ها در یک‌زمان ایجاد شده و ادامه یابد. اضطراب مانند هراس به اوج خود نمی‌رسد. احتمال بیشتری وجود دارد که فرد تا زمانی که موقعیت ترسناک به پایان برسد یا تا زمانی که علائم خودبه‌خود محو شوند، به طور مداوم مضطرب باقی بماند.

چه عللی باعث به‌وجودآمدن حملات اضطرابی و حملات پانیک می­ شود؟

تا اینجای مقاله باهم با برخی از تفاوت حمله اضطرابی با حمله پانیک آشنا شدیم؛ اما سؤالی که پیش می‌آید این هست که چه موقعیت‌هایی و چه علتی برای تجربه‌کردن چنین وضعیتی اتفاق می­ افتند؟ در ادامه قصد داریم به این پرسش پاسخ دهیم.

برخی از محرک‌های احتمالی برای حمله پانیک چیست؟

اگرچه به نظر نمی‌رسد که حملات پانیک غیرمنتظره ناشی از چیز خاصی باشد، حملات پانیک می‌تواند در موقعیت‌های مشابه ایجاد شود. در زیر فهرستی از محرک‌های احتمالی برای این نوع حملات آمده است، اگرچه شایان‌ذکر است که برخی از محرک‌ها ممکن است مختص یک نوع شرایط اضطرابی باشند:

• شغل پر استرس
• موقعیت‌های اجتماعی
• قرارگرفتن در معرض یک فوبیا
• یادآوری تجربیات یا خاطرات آسیب‌زا
• نگرانی‌های مرتبط با یک بیماری مزمن
• ترک مواد مخدر یا الکل
• مصرف بیش از حد کافئین
• فشار مالی
• مشکلات رابطه
• تغییر موقعیت‌های زندگی، مانند خانه‌تکانی یا یافتن شغل جدید

عوامل بروز حمله اضطرابی چه چیزی می‌تواند باشد؟

اضطراب معمولاً مربوط به‌پیش بینی یک عامل استرس زا، رویداد یا تجربه است، به طور قابل‌توجهی این احساس که اتفاق بدی رخ خواهد داد.

محرک‌های حملات اضطرابی می‌تواند به انواع اضطراب‌هایی که فرد دارد بستگی داشته باشد. فردی که از موقعیت‌های اجتماعی ترس دارد، ممکن است هنگام سخنرانی در کلاس خود یا هنگام شرکت در مهمانی‌هایی با افراد زیادی دچار حملات اضطرابی شود.

بااین‌حال، گاهی اوقات افراد ممکن است برای شناسایی عامل استرس زا اضطراب خود نیز دچار مشکل شوند. به‌عنوان‌مثال، برخی از افراد می‌توانند به طور مداوم احساس اضطراب کنند بدون اینکه متوجه ارتباط نگرانی‌های بیش از حد خود از انتقاد از خود شوند.

افرادی که نمی‌توانند محرک اضطراب خود را مشخص کنند، می‌توانند اضطراب شناور آزاد را تجربه کنند، اغلب زمانی که به نظر می‌رسد دلیلی برای روزها، هفته‌ها یا ماه‌ها وجود نداشته باشد، نگرانی مداوم را تجربه می‌کنند.

تفاوت حمله اضطرابی با حمله پانیک

اگر بخواهیم تفاوت حمله اضطرابی با حمله پانیک را در خلاصه‌ترین حالت و به ساده‌ترین زبان بیان کنیم می‌توانیم این‌گونه بگوییم که علائم حملات پانیک شدیدتر و جدی ­تر است، درحالی‌که حمله اضطرابی می‌تواند از خفیف تا متوسط یا شدید متغیر باشد. اگرچه هر دو علائم فیزیکی و عاطفی مشترکی دارند، تفاوت اصلی این است که فقط حملات پانیک می‌تواند شامل احساس ترس، ترس از مردن، ازدست‌دادن کنترل و جداشدن باشد.

یکی دیگر از نکات کلیدی تفاوت حمله اضطرابی با حمله پانیک این است که حملات اضطرابی به طور مداوم برای دوره‌های طولانی اتفاق می‌افتد، گاهی اوقات برای روزها، هفته‌ها یا حتی ماه‌ها ادامه می‌یابد. حملات اضطراب معمولاً باگذشت زمان تشدید می‌شوند، درحالی‌که حملات پانیک معمولاً کوتاه هستند و تا حدود 30 دقیقه طول می‌کشند.

حملات پانیک اغلب به نظر می‌رسد که بدون هیچ هشدار یا محرک واضحی غیرمنتظره هستند. اضطراب معمولاً به پیش‌بینی یک عامل استرس زا، رویداد یا تجربه مربوط می‌شود و به طور قابل‌توجهی این احساس که اتفاق بدی قرار است رخ دهد.

 آیا اضطراب می‌تواند منجر به حمله پانیک (وحشت‌زدگی) شود؟

برخی از افراد مبتلا به اضطراب ممکن است به حملات پانیک دچار شوند. اگر فرد مبتلا به هراس یا اختلال اضطرابی مشکوک باشد که ممکن است یک حمله پانیک اتفاق بیفتد، ممکن است در انتظار حمله پانیک، اضطراب شدیدی را تجربه کند. می‌تواند منجر به علائم مشابه حملات اضطرابی شود که به نوبه خود ممکن است باعث شروع حملات پانیک شود.

به‌عنوان‌مثال، کسانی که نگران فضاهای بسته هستند یا می‌ترسند ممکن است در آسانسور دچار حمله پانیک شوند. برخی از شرایط اضطرابی می‌توانند دلیلی برای اضطراب و حملات پانیک بعدی باشند و هر شرایطی علل خاص و علائم مرتبط خود را دارد:

• اختلال اضطراب فراگیر: وجود اضطراب و نگرانی بیش از حد در مورد موضوعات، رویدادها و موقعیت‌های مختلف.
• اختلال وسواس اجباری: وضعیتی که با افکار تکراری ناخواسته (وسواس فکری) و رفتارها (اجبار) که با زندگی روزمره تداخل می‌کند مشخص می‌شود.
• اختلال اضطراب اجتماعی: وضعیتی که با ترس و اضطراب غیرمنطقی ناشی از تماشا، قضاوت یا شرمساری فرد مرتبط است.
• فوبیای خاص: این ترس غیرمنطقی از یک شی، مکان یا موقعیت است، به‌عنوان‌مثال، ترس از عنکبوت، یا فضاهای باز (آگورافوبیا).
• اختلال اضطراب جدایی: ترس بیش از حد از جداشدن از مراقب اصلی.

 راه های درمانی حمله اضطرابی و حمله پانیک

از بین بردن کامل اضطراب نه ممکن است و نه مطلوب، چرا که نقش مهمی در هوشیاری و بقای ما دارد. درمان به منظور حفظ آن در سطوح قابل کنترل است. اختلالات اضطرابی را می‌توان با استفاده از روان‌درمانی، دارو درمانی یا ترکیب هر دو و همچنین تکنیک های مکمل سلامت درمان کرد.

هنگامی که تشخیص حمله اضطرابی و یا حمله پانیک را دریافت کردید، می توانید گزینه های درمانی را با پزشک بررسی کنید. درمان می تواند به شما کمک کند بر علائم غلبه کنید و زندگی روزمره قابل کنترل تری داشته باشید.

رواندرمانی

رواندرمانی یا صحبت درمانی راهی برای رو‌به‌رو شدن با مسائل روان در فضایی امن و بدون قضاوت است. در این جلسات شما میتوانید با کمک درمانگر خود مساله خود را عمیق‌تر بررسی کنید و در مسیر درمان آن قدم بردارید. رویکردهای درمانی متنوعی با توجه به مسائب روانی و متناسب شخصیت و نیازهای متنوع افراد وجود دارند. در این قسمت به معرفی این رویکردهای درمانی خواهیم پرداخت.

درمان شناختی-رفتاری

خط اول درمان، درمان شناختی-رفتاری است. این درمان متناسب با اختلال های خاص فرد طراحی شده‌است و یکی از موثرترین گزینه‌ها است. در این درمان مراجعان درگیر با اضطراب یاد می‌گیرند که الگوهای فکری تحریف شده‌ای که ناراحتی زیادی ایجاد می‌کنند را به چالش بکشند. این درمان تمرین محور است.

مواجهه درمانی (EPR)

یکی از روش‌هایی که می‌تواند برای برخی از اختلال های اضطرابی مانند فوبیا مفید باشد، مواجهه درمانی (EPR) است. مواجهه درمانی که در آن بیمار به طور ایمن و به تدریج در معرض ترس های خود قرار می گیرد تا دیگر از آن ها اجتناب نکند، بخشی ضروری از اکثر درمان های رفتاری برای اضطراب است.

درمان هیجان‌مدار

از دیگر روش‌های تاثیرگذار درمانی، درمان هیجان‌مدار است. در این رویکرد، فرد هدایت می‌شود تا با ریشه اضطراب ها و نگرانی های خود رو به رو شود. اضطرابی که افراد تجربه می‌کنند ممکن است از سبک تنظیم هیجانی باشد که به مرور و در طول زندگی آموخته اند و لازم است با رو به رو شدن با بخش‌های نگران کننده خود به مرور سبک سالم تری از تنظیم هیجان را شکل دهند و تاب آوری فرد افزایش پیدا می کند.

10 راهکار ساده برای کنترل حملات اضطرابی و حملات پانیک

زندگی با اضطراب و ترس و نگرانی از تجربه‌کردن دوباره حمله اضطرابی و حمله پانیک می‌تواند گذران زندگی را بسیار سخت و چالش‌برانگیز کند در اینجا می‌خواهیم با هم نگاهی به 10 تکنیک ساده برای کنترل این حملات بیندازیم.

1- ویتامین B6 و آهن مصرف کنید:

ویتامین B6 و آهن نقش مهمی در تنظیم تولید سروتونین در بدن دارند. سطوح سالم سروتونین که به‌عنوان “هورمون شادی” نیز شناخته می‌شود، می‌تواند به شما کمک کند افکار منفی را رها کنید و به شما این امکان را می‌دهد که بهتر با مشکلات کنار بیایید.

2- تنفس دیافراگمی را تمرین کنید و انجام دهید:

به‌جای اینکه در طول حمله پانیک فقط نفس عمیق بکشید، می‌خواهید تنفس دیافراگمی را تمرین کنید. وقتی درگیر این نوع تنفس می‌شوید، به‌جای بالا و پایین‌رفتن قفسه سینه، شکم شما به داخل و خارج منبسط می‌شود. تصور اینکه یک بالون در شکم خود دارید کمک می‌کند. بازدم بیشتر از دم طول بکشد، شاید دم سه ثانیه و بازدم چهار ثانیه.

3- عضلات خود را آرام کنید:

یکی دیگر از تاکتیک‌های مفید، آرام‌سازی پیش‌رونده عضلانی است که اساساً شامل بررسی مرحله‌به‌مرحله کامل بدن و سفت کردن و سپس آزادسازی هر گروه عضلانی در بدن شما می‌شود. می‌توانید از انگشتان پا شروع کنید و به سمت بالا حرکت کنید، به‌نوبت یک گروه عضلانی را برای چند ثانیه منقبض کنید، سپس آن را برای حدود 30 ثانیه شل کنید. به گروه عضلانی بعدی بروید تا زمانی که به بالای سرخود برسید.

4- یادت باشد، تو نمی‌میری؛ شما دچار حمله پانیک هستید:

به خود یادآوری کنید که چیزی که تجربه می‌کنید یک حمله پانیک است و احساساتی که به همراه دارد علائم پانیک طبیعی هستند. علائم خود را برای خود توصیف کنید، به خودتان اجازه دهید آنها را احساس کنید تا بتوانید آنها را رها کنید. به‌جای قضاوت در مورد علائم خود، فقط آنها را بپذیرید. به خود یادآوری کنید که این فقط یک پاسخ سیستم عصبی سمپاتیک است که به‌زودی از بین خواهد رفت.

اولین کاری که افراد تمایل دارند انجام دهند این است که سعی کنند با علائم خود مبارزه کنند و خود را به‌خاطرداشتن آنها قضاوت کنند. با علائم خود همراه باشید و سعی کنید افکار خود را ساکت کنید. این بهترین راه برای کنترل حمله پانیک بدون تلاش برای خلاص‌شدن از شر آن است. فقط باتجربه خود در لحظه باشید.

5- کافئین را محدود کنید:

نوشیدن یا خوردن غذاهای حاوی کافئین می‌تواند شما را بیشتر مضطرب کند. این به این دلیل است که کافئین یک محرک سیستم عصبی مرکزی است. مصرف بیش از حد آن می‌تواند اضطراب و حملات پانیک را تشدید کند؛ زیرا واکنش جنگ یا گریز شما را تحریک می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که این می‌تواند اضطراب را بدتر کند، حتی باعث ایجاد یک حمله اضطرابی شود.

محدودکردن کافئین یک راه ساده برای کاهش سطح اضطراب روزانه است. از تمام منابع کافئینی که ممکن است در رژیم غذایی شما وجود داشته باشد؛ مانند نوشابه، شکلات، چای آگاه باشید.

6- چای بابونه بنوشید:

تحقیقات بالینی و آزمایشگاهی اخیر نشان داده است که بابونه نه‌تنها آرامش‌بخش است، بلکه می‌تواند به طور قابل‌توجهی اضطراب را کاهش دهد و حتی با افسردگی مبارزه کند. هنگامی که احساس اضطراب شدید می‌کنید، چهار کیسه چای بابونه را در آب داغ قرار دهید. بعد از اینکه به مدت پنج دقیقه اجازه دادید خیس بخورند، به‌آرامی بنوشید.

7- خود را با کمدی آرام کنید:

کمدین‌های موردعلاقه خود و یا یک کمدی خنده‌دار را تماشا کنید. ذهن خود را از اضطراب خود دور کنید و خوب بخندید.

8- رنگ ­ها:

طرفداران رنگ‌آمیزی توضیح می‌دهند که این فعالیت باعث می‌شود احساس آرامش، ذهنی شفاف‌تر، شادتر و آرامش بیشتری داشته باشند بیان می‌کنند که نگرانی‌های آنها به طور موقت از بین می‌رود. این موضوع تکان‌دهنده نیست وقتی در نظر بگیرید که همه سرگرمی‌های هنر و صنایع‌دستی این قدرت را دارند که مغز را به روشی شبیه مراقبه متمرکز کنند.

9- ورزش:

مطالعات نشان می‌دهد که 20 دقیقه ورزش برای کاهش علائم اضطراب کافی است. ورزش نه‌تنها باعث می‌شود احساس بهتری نسبت به خودتان داشته باشید، بلکه بدنتان را با اندورفین پر می‌کند.

برخی از محققان حتی بر این باورند که افزایش گرمای بدن، نتیجه طبیعی ورزش، ممکن است مدارهای عصبی را که عملکرد شناختی و خلق‌وخوی را کنترل می‌کنند، از جمله مدارهایی که بر انتقال‌دهنده عصبی سروتونین تأثیر می‌گذارند، تغییر دهد. محققان معتقدند این پاسخ می‌تواند خلق‌وخوی شما را تقویت کند، آرامش را افزایش دهد و اضطراب را کاهش دهد.

10- به خودتان اعتماد داشته باشید

شما می‌توانید با داشتن اعتمادبه‌نفس و دانش عمیقی که می‌توانید با هر تجربه‌ای که ممکن است به وجود بیاید، ملاقات کنید، با آن همراه باشید و از آن استفاده کنید، ترس خود را بهتر مدیریت کنید. هر چه بیشتر این کار را انجام دهید، اعتمادبه‌نفس بیشتری پیدا می‌کنید. به زمانی فکر کنید که یک کار دشوار را پشت سر گذاشته‌اید و چگونه می‌توانید آن را انجام دهید.

کلام آخر

در این مقاله از جوونه به بررسی تفاوت حمله اضطرابی با حمله پانیک، تفاوت علائم این دو، راهکار های درمانی و … پرداختیم. و در آخر باید گفت خوشبختانه در عصری زندگی می­کنیم که برای هر چالش و مسئله‌ای در زندگی راه ­حلی وجود دارد و با کمک‌گرفتن از متخصصان فعال در هر حوزه‌ای می­ توان از پس سختی‌ چالش‌های زندگی عبور کنیم.

پس اگر شما هم از آن دسته افرادی هستید که نگران حملات اضطرابی و پانیکی که دچار می­ شوید هستید در اولین قدم بهتر است بدانید که شما تنها نیستید و متخصصان جوونه با شما همراه هستند تا از این چالش نیز عبور کنید و زندگی بهتری را تجربه کنید.

همچنین برای مطالعه بیشتر می توانید به منابع زیر مراجعه کنید:

Anxiety Attack: Symptoms, Causes, Treatment (verywellhealth.com)

How to Stop Anxiety Attacks and their Symptoms – The Anxiety Guide (calmclinic.com)

Panic attacks and panic disorder – Symptoms and causes – Mayo Clinic

Panic Attack vs. Anxiety Attack: How They Differ (simplypsychology.org)

10 Simple Tactics to Manage Anxiety and Panic Attacks | Psychology Today