5 علائم اضطراب اجتماعی که باید بدانید
نویسنده: جوونه
تاریخ: 21 اسفند 1401
«کل زندگیم شده اضطراب… مدام تو خونه نشستم و نمیتونم برم بیرون. همین که پام رو از در بیرون میذارم و با انسانهایی برخورد میکنم نگرانم که الان دارن دربارم چی فکر میکنن؟ نکنه کار احمقانه ای کنم بهم بخندن و… . سرم پر میشه ازین فکرا که تمومی نداره. خسته شدم و نمیدونم دیگه باید چه کاری انجام بدم…»
اگه این شرایط برات آشناعه پس حتما این مقاله از جوونه رو بخون چون قراره درباره اضطراب اجتماعی صحبت کنیم.
اضطراب اجتماعی چیست؟
کارشناسان انجمن اضطراب و افسردگی آمریکا، اضطراب اجتماعی رو به عنوان “اضطراب شدید یا ترس از قضاوت شدن، ارزیابی منفی یا طرد شدن در یک موقعیت اجتماعی” توصیف می کنن. ترس از ناهنجار به نظر رسیدن در جامعه، باعث اضطراب شدید میشه و اغلب منجر به دوری کامل فرد از اجتماع میشه. از اونجایی که اجتناب یک پاسخ رایج هست، در صورت عدم درمان، اضطراب اجتماعی زندگی فرد رو دچار محدودیت می کنه.
اضطراب اجتماعی یک احساس ناخوشایند همراه با ترس و نگرانی نسبت به یک یا چند موقعیت اجتماعی در یک لحظه هست. این اضطراب باعث میشه کودک در مدرسه به درستی عمل نکنه . همچنین فرد بزرگسال در جامعه دارای مهارت های اجتماعی ضعیف، عزت نفس پایین، انزوای اجتماعی و افسردگیه و حتی افکار یا اقدام به خودکشی رو در سر بپرورونه.
این اضطراب میتونه باعث احساس بی‌پناهی، خجالت‌زدگی، وحشت‌زدگی، شرم، دستپاچگی در افراد بشه. این افراد ممکنه از موقعیتهای اجتماعی ناخوشایندی که براشون پیش میاد، احساس درماندگی و ناتوانی کنن. اونها به جامعه اعتماد زیادی ندارن و این مورد باعث میشه که زندگی سختی رو داشته باشن.
اختلالات اضطرابی عموما باعث ایجاد واکنش‌های شدیدتر و سخت تر در افراد میشن. علاوه بر این، افرادی که سابقه اضطراب‌های مرتبط با مواد مخدر دارن، بیشتر در معرض بروز اختلال اضطراب اجتماعی قرار دارن. افراد دارای علائم اضطراب اجتماعی از احساس خود به شدت رنج می‌برن و با خودشون رفتار خوبی ندارن و ممکنه خودشونو به شدت سرزنش کنن واحساس شرمی رو تجربه کنن.
علائم اضطراب اجتماعی چیست؟
این اختلال با احساس ترس و ناراحتی در موقعیتهای اجتماعی مشخص میشه که میتونه از خفیف تا شدید باشه. در حالی که برخی از افراد ممکنه علائم گاه به گاه اضطراب اجتماعی رو تجربه کنن، برخی ممکن هست روزانه اضطراب رو با شدت بیشتری تجربه کنن. در نتیجه اینطور نیست که هر فردی اگه میزانی اضطراب داشته باشه حتما مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعیه؛ بلکه باید میزان اضطراب اجتماعیش به حدی باشه که منجر به نقص در عملکرد روزانه بشه یعنی فرد نتونه مدرسه بره و…. علاوه براون حداقل ملاکهایی رو در حداقل برهه زمانی ای باید برآورده کنه.
علائم اضطراب اجتماعی در مواجهه با موقعیت های اجتماعی عبارتند از:
- ترس یا اضطراب مداوم و شدید در مورد موقعیتهای اجتماعی ( فرد نگرانه که مورد قضاوت های منفی، خجالت آور یا تحقیر قرار بگیره در نتیجه از موقعیت اجتناب میکنه)
- اجتناب از موقعیتهای اجتماعی اضطراب‌زا یا تحمل آن‌ها با ترس یا اضطراب شدید.
- اضطراب بیش از حد که با میزان اضطراب طبیعی در موقعیت بوجود آمده نامتناسب هست.
- تجربه این میزان اضطراب یا پریشانی در زندگی روزمره منجر به نقس در عملکرد در سایر ابعاد میشه
- وجود علائم فیزیکی که فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی اون رو تجربه میکنه. علائم فیزیکی اضطراب اجتماعی عبارتند از «ترس شدید، تند شدن قلب، قرمز شدن یا سرخ شدن صورت، تعریق زیاد، خشکی گلو و دهان، لرزش دست، بلع غذا همراه با مشکل، انقباض عضلانی دست و پا، به ویژه در اطراف صورت و گردن.»
تست روانشناسی: شما می توانید با انجام تست اضطراب اجتماعی (SAIN) انواع نگرانی‌ها و ترس‌های اجتماعی خود را سنجیده تا مشاوران جوونه راهکارهای عملی برای مقابله با آن‌ها به شما ارائه دهند.
[/fusion_tagline_box]
علت اضطراب اجتماعی
با توجه به علائم اضطراب اجتماعی میشه گفت، اختلال اضطراب اجتماعی یک اختلال رایج هست که میلیون‌ها نفر رو در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌ده. در اینجا میخواییم بدونیم که چه عواملی منجر به این میشه که فرد اختلال اضطراب اجتماعی رو تجربه کنه:
عوامل ژنتیکی
عوامل ژنتیکی نقش مهمی در ایجاد اختلال اضطراب اجتماعی ایفا میکنن. مطالعات نشان داده که افرادی که سابقه خانوادگی اختلالات اضطرابی دارن، احتمال بیشتری در دچار شدن به اختلال اضطراب اجتماعی دارن. در واقع، تحقیقات نشان می‌ده که تا ۳۰٪ علت اضطراب اجتماعی ممکن هست به عوامل ژنتیکی مربوط باشه.
یکی از نظریه‌ها این هست که ژن‌های خاص ممکن هست افراد رو مستعدتر نسبت به محرک‌های محیطی کنن، این نوع محرک ها میتونن منجر به اضطراب اجتماعی بشن. به عنوان مثال، اگه کسی با توجه به عوامل ژنتیکی استرس زیادی در هر مرحله از زندگیش داشته باشه، ممکن هست احتمال بیشتری برای ایجاد اضطراب اجتماعی در پاسخ به عوامل استرس اجتماعی داشته باشه.
شیمی مغز
تحقیقات همچنین نشان داده که عدم تعادل در شیمی مغز میتونه علت اضطراب اجتماعی باشه. به ویژه، ناهنجاری در سطوح انتقال دهنده‌های عصبی مانند سروتونین، دوپامین و نورادینفرین با اضطراب اجتماعی مرتبط هست. این انتقال دهنده‌های عصبی در تنظیم خلق و خوی و احساسات نقش مهمی دارن و اگه به درستی کار نکنن، میتونن منجر به احساس اضطراب و افسردگی بشن.
علاوه بر این، مشخص‌شده که آمیگدالا، بخشی از مغز که مسئول پردازش احساسات هست، در افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی بیش از حد فعاله. این میتونه باعث واکنش بیش از حد به موقعیتهای اجتماعی بشه و احساس ترس و ناراحتی رو در پی داشته باشه.
عوامل محیطی
عوامل محیطی میتونن در ایجاد اضطراب اجتماعی نقش داشته باشن. به عنوان مثال، فردی که در گذشته تجربه‌های اجتماعی منفی مانند زورگویی یا رد شدن داشته ، ممکن هست در نتیجه اون، دچار اضطراب اجتماعی بشه. به همین ترتیب، بزرگ شدن در خانواده‌ای با والدین بیش از حد محافظ یا منتقد ممکن هست خطر ابتلا به اضطراب اجتماعی رو افزایش بده.
عوامل اجتماعی و فرهنگی هم میتونن در اضطراب اجتماعی نقش داشته باشن. به عنوان مثال، زندگی در جامعه‌ای که ارزش بالایی به موقعیت اجتماعی و ظاهر می‌ده، ممکن هست فشار برای انجام و پذیرفته شدن توسط دیگران رو افزایش بده، که منجر به اضطراب اجتماعی میشه.
ویژگی‌های شخصیتی
برخی از ویژگی‌های شخصیتی با اضطراب اجتماعی مرتبط هستن. افرادی که خجالتی، درونگرا و حساس هستن، ممکنه بیشتر مستعد اضطراب اجتماعی باشن. اونها ممکن هست حساسیت بیشتری نسبت به نشانه‌های اجتماعی داشته باشن و در شرایطی که انتظار می‌ره با دیگران ارتباط برقرار کنن و با اونها تعامل داشته باشن، احساس خستگی کنن. ولی لزوما اینطور نیست که هر فردی که درونگرا هست، اضطراب اجتماعی داشته باشه.
علاوه بر این، افرادی که عزت‌نفس کمی دارن یا کمالگرا هستن، بیشتر دچار اضطراب اجتماعی میشن. اون ها ممکن هست در موقعیتهای اجتماعی انتظارات غیرواقعی از خودشون داشته باشن و از قضاوت یا ارزیابی دیگران بترسن.
درمان اضطراب اجتماعی
در اینجا راهکارهایی برای غلبه و کناراومدن بهتر با اختلال اضطراب اجتماعی داده شده. برخی از این راهکارها عبارتنداز:
درمان به وسیله روان درمانی
مراجعه به تراپیست یکی از بهترین راه ها برای غلبه بر اضطراب اجتماعی هست. تراپیست بهتون کمک میکنه که بتونین خطاهای شناختی و عقاید ناسازگار با واقعیتتون رو کشف و کنترل کنید و فرصتی برای به چالش کشیدن اونها رو براتون فراهم میکنه. همچنین شما به کمک روش مواجهه و حساسیت زدایی منظم با کمک مشاور میتونید بر اضطراب اجتماعیتون غلبه کنید. نیازه که به این دو نکته در زیر هم موقع مشاوره توجه کنید:
- پروسه درمان اضطراب اجتماعی ممکنه شامل رواندرمانی (گفتگودرمانی) و گاهی دارو درمانی باشه و گاها استفاده از دارو نیازه بدلیل ساختار مغز و.. .
- رویکرد درمانی شناختی رفتاری (CBT)، یک روش بسیار موثر برای درمان اضطراب اجتماعی هست.
درمان شناختی-رفتاری (CBT)، یک درمان رایج برای اضطراب اجتماعی هست. CBT بر تغییر الگوهای تفکر و رفتارهای منفی که به اضطراب کمک میکنن، تمرکز داره. فرد با یادگیری مهارت‌های مقابله ای جدید و تمرین تکنیک‌های آرامش، میتونه حس کنترل و اعتماد به نفس بیشتری در موقعیتهای اجتماعی داشته باشه.
دارو درمانی
NIMH داروهای اضطراب اجتماعی را به سه دسته تقسیم می کنه.
- داروهای ضد افسردگی، مهارکننده‌های سروتونین (SSRIs) مانند Paxil و Zoloft، یا مهارکننده‌های سروتونین- نوراپی نفرین، (SNRIs) Effexor XR
- مسدودکننده های بتا، گهگاه برای درمان فیزیکی اضطراب اجتماعی مانند افزایش ضربان قلب، فشار خون و لرزش تجویز می شه.
- داروهای ضد اضطراب، مانند بنزودیازپین ها، ممکن هست تجویز بشن و تحت نظارت دقیق قرار بگیرن، چون می تونن اعتیادآور باشن.
داروها، مانند داروهای ضد افسردگی و داروهای ضد اضطراب، میتونن یک درمان موثر برای اضطراب اجتماعی باشن. این داروها میتونن به تنظیم شیمی مغز و کاهش علائم اضطراب کمک کنن. با این حال، مهم هست توجه کنید که داروها به تنهایی یک راه حل طولانی مدت نیستن و ممکنه در ترکیب با رواندرمانی موثرتر باشن.
نکته: به هیچ عنوان هیچ دارویی رو بدون مراجعه به روانپزشک و تجویز اون برای درمان اضطراب اجتماعی مصرف نکنید.
تغییر در سبک زندگی
تغییراتی در سبک زندگی، مانند خواب کافی، ورزش منظم و اجتناب از مواد مانند کافئین و الکل، همچنین میتونن به کاهش علائم اضطراب اجتماعی کمک کنن. این تغییرات میتونن سلامت روان کلی رو بهبود بخشن و مقاومت در برابر استرس رو افزایش بدن.
اجتناب نکردن
بهتره که فرد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی از قرار گرفتن در موقعیتهای اجتماعی اجتناب نکنه. هرچی بیشتر اجتناب رخ بده انگار بهای بیشتری به عقاید ناسازگار داده میشه و اضطراب فرد افزایش پیدا میکنه.
کلام آخر
در این مقاله از جوونه در رابطه با این صحبت کردیم که اضطراب اجتماعی چیه، چه علائمی داره، علتهای شکلگیری اون چین و بهتره چه راهکارهایی رو برای درمان اون اتخاذ کنیم.
برای مطالعه بیشتر درباره اضطراب اجتماعی میتونید منابع زیر رو مطالعه کنید:
سوالات متداول
4 دیدگاه
بلوار میرداماد، خیابان شاه نظری، کوچه ابن سینا، پلاک ۲، فضای کار اشتراکی ماجرا
سلام، ترس از مواجهه با موقعیت های اجتماعی خاص مثل مصاحبه شغلی هم جزو اختلال اضطراب اجتماعی حساب میشه یا طبیعیه به خاطر موقعیت خاصی که هست؟
سلام به شما دوست عزیز، در مصاحبه شغلی ترس و اضطراب طبیعی است و برای هر کسی وجود دارد اما اگر این اضطراب مانع انجام مضاحبه شغلی برای شما می شود می تواند در دسته اضطراب اجتماعی قرار بگیرد. در نهایت نیاز هست که بررسی دقیق تر توسط فرد متخصص انجام بشه.
من 35 سالمه و مدت 15 سال هست که اضطراب اجتماعی دارم؛ یعنی همه چیز از یک اتفاق شروع شد و مثل یه ویروس همه جای زندگیم پخش شد؛ البته من قبلش هم به دلیل تربیت ضعیف، زمینه این مشکل رو داشتم و خجالتی بودم؛ دکتر به اندازه کافی رفتم و دارو هم اونقدرها جواب نداد؛ یعنی فکر میکنم این مشکل اصن درمان قطعی نداره؛ فقط شاید گاهی بشه کنترلش کرد؛ به خاطر این مشکل با وجود مدرک فوق لیسانس نتونستم توی اجتماع کار پیدا کنم؛ یه درآمد ناچیزی از کار های فریلنسری در خونه دارم؛ روابطم هم واقعا محدوده؛ از طرفی هم خانواده ام مدام منو با بقیه مقایسه میکنن و زخم زبون میزنن؛ نمیدونم عاقبتم چی میشه؛ از همه جا ناامیدم و افسردگی هم دارم؛ گاهی جدی به خودکشی فکر میکنم؛ یعنی به خودم میگم که این وضعیت عادلانه نیست و چرا آدم باید با این سختی ادامه بده؛ اخیرا صبح ها با افکار سیاه و بدی در مورد زندگی و گذشته ام از خواب بیدار میشم و تحت تاثیر این فشار ها توی این هوای آلوده تهران، صبحم رو با سیگار شروع میکنم؛ سوالم اینه که رهایی از این افکار بد صبحگاهی راهکار موثری داره؟
ضمنا اگه کسی مشکلات مشابه و یا افسردگی داره و حوصله ای براش باقی مونده که حرف بزنه، من بدم نمیاد حرفای دوستان رو بشنوم و تبادل نظری کنیم؛ ایمیل من هست: saeedmohajer84@gmail.com
سلام همراه عزیز
ممنونیم از اینکه از تجربه خودت رو با ما به اشتراک گذاشتی. جمله‌ی همه چیز از یک اتفاق شروع شد بیانگر اینه که تجربه‌های سختی رو گذروندی که مثل یک ویروس پخش شده و انگار راه رهایی نیست.
میفهمیم قطعا خیلی ناامید‌کننده و سخت میشه وقتی به پزشکان مختلفی مراجعه میکنیم و نتیجه مطلوب رو نمی‌گیریم. چیزی که دوست دارم بهت یادآوری کنم اینه که همه ما آدما دردهای رو در زندگی داریم و ویروس‌هایی از جنس‌های مختلف بهمون چسبیده که زندگی رو برامون تلخ میکنه. چیزی که مهمه اینه که به خودمون در این شرایط یاداوری کنیم اینه که تنها نیستیم و ممکنه ادمای دیگه‌ای هم باشن که تجربه مشترکی داشته باشن. نه برای اینکه خوشحال بشیم از درد بقیه بلکه از این جهت که ببینیم هر کسی درد قصه خودش رو داره و حس‌های مشترکی با من رو تجربه میکنه. در گام بعدی چیزی که میتونه کمک کننده باشه اینه که احساسات خودت رو ببینی و از خودت بپرسی اگر یک دوست ارزشمند و حمایت‌گر اینجا بود چی بهم میگفت؟ اگر دوستی میدید که دیگران منو دارن مقایسه میکنن چه حرف دلگرم‌کننده و دوستانه‌ای رو بهم میگفت؟
همه ما نیاز داریم به این حمایت و شفقت مخصوصا در روزهای سختی که میگذرونیم.
پیشنهاد میکنم حتما با یک روانشناس خوب صحبت کنی و به مرور روی ترمیم این زخم‌ها کار کنی. تو ادم قوی و ارزشمندی هستی و امیدواریم به مرور بتونی اینو در درون خودت حس کنی و بتونی ویروسی که باهاش درگیر هستی رو مدیریت کنی.