انواع تروما: نشانه ها و راه های درمان

حوادث آسیب زا و اتفاقات ناگوار می توانند در هر سنی اتفاق بیفتند و تأثیرات ماندگاری بر سلامت جسمی و روحی شما بگذارند. تجربه هر فرد منحصر به فرد است، اما دلایل مشترکی وجود دارد و بسیاری از افراد برخی از علائم مانند استرس پس از سانحه، اضطراب، بازگشت خاطرات ناگوار و اختلال خواب را تجربه می کنند.

تروما پاسخی به یک رویداد یا موقعیت های شدید استرس زا  و حوادث آسیب زا است. اثرات آن می تواند طولانی مدت باشد، اما نگران نباشید زیرا بهبودی ممکن است. به عنوان مثال می توان به قرار گرفتن در یک منطقه جنگی، یک بلای طبیعی یا یک حادثه اشاره کرد. همچنبن می تواند طیف وسیعی از علائم جسمی و روحی را ایجاد کند.

وقتی دستتان را می گیرید تا یک ماهیتابه داغ روی اجاق گاز بگیرید، قبل از اینکه متوجه شوید داغ است یا سوخته اید، دستتان به طور خودکار کنار می رود. بر اساس تحقبقات متخصصان سلامت روان ما انسان ها نیز با استفاده از همان بخشی از مغز که مسئول پردازش خطر است، به تروما پاسخ می دهیم.

باید توجه داشت که همه کسانی که یک رویداد استرس زا را تجربه می کنند دچار تروما نمی شوند. انواع مختلفی از آن نیز وجود دارد. برخی از افراد دچار علائمی می شوند که پس از چند هفته برطرف می شود، در حالی که برخی دیگر اثرات طولانی مدت بیشتری خواهند داشت. با درمان، افراد می توانند علت اصلی را برطرف کنند و راه های سازنده ای برای مدیریت علائم خود بیابند.

هر موقعیتی (حتی یک رویداد صلح آمیز) که باعث شود شما احساس غرق شدن، انزوا و ناامنی کنید، می تواند ذهن و بدن را تحت فشار قرار دهد. اگر این احساسات در طول زمان برطرف نشوند، می توانند ناتوان کننده شوند و منجر به تصمیم گیری ضعیف، اعتیاد و افسردگی شوند. عزت نفس پایین، شرم، پرخاشگری، اضطراب، ترس، رنجش و نفرت از خود از دیگر ثمرات تلخ تروما هستند.

در این مقاله از گروه جوونه توضیح خواهیم داد که تروما چیست و چگونه بر سلامت روان شما تاثیر می گذارد، انواع تروما کدام اند، نشانه های آن چیست و چگونه می توان تروما را درمان کرد. همچنین در این مقاله به سایر موضوعات مرتبط با تروما نیز پرداخته خواهد شد. با ادامه این مقاله همراه باشید!

تروما چیست؟

تروما یک واکنش عاطفی است که در پاسخ به یک حادثه یا مجموعه‌ای از رویدادهای آسیب‌زا ایجاد می‌شود. به بیان دیگر، پاسخی است شامل تضعیف پیچیده توانایی های انطباقی، عاطفی، شناختی، فیزیکی، معنوی و اجتماعی به دنبال تجربه کردن رویدادی که توسط سیستم عصبی ما به عنوان تهدید کننده زندگی برای خودمان یا دیگران (به ویژه کسانی که دوستشان داریم) شناخته شده است.

هنگامی که شخصی یک رویداد ناراحت کننده یا مجموعه ای از رویدادهای آسیب‌زا را تجربه می‌کند مانند سوء استفاده، یک تصادف بد، تجاوز جنسی یا سایر خشونت های جنسی و خانگی، درگیری یا یک بلای طبیعی، ممکن است یک واکنش عاطفی به نام تروما را تجربه کند.

باید دقت داشت که حتما لازم نیست یک رویداد یا حادثه مستقیماً برای شما اتفاق بیفتد، شما می‌توانید با مشاهده آن و یا دیدن یکی از عزیزان که رویداد ناگواری را تجربه کرده است نیز دچار آسیب شوید. یک رویداد آسیب زا احساس عمیقی از ترس، درماندگی یا سرگردانی ایجاد می کند و توانایی فرد برای مقابله را تحت تأثیر قرار می دهد. انجمن روان‌شناسی آمریکا به تأثیر منفی درازمدت بر عملکرد و باورها اشاره می‌کند.

تاثیر تروما بر سلامت روانی و جسمانی افراد

واکنش‌های فوری پس از یک رویداد آسیب‌زا شامل شوک و انکار است. در حالی که واکنش‌های طولانی‌مدت ممکن است شامل نوسانات خلقی، چالش‌های رابطه، بازگشت به گذشته و علائم فیزیکی باشد. باید بدانیم همه این موارد پاسخ های طبیعی به تجربه رویدادهای آسیب زا هستند.

تجربه رویداد آسیب‌زا می‌تواند تمامی سیستم‌های درونی ما را تحت تاثیر قرار دهد؛ سیستم‌هایی شامل:

• سیستم شناختی: بر توانایی پردازش افکار و قضاوت درست تأثیر می گذارد.
• سیستم عاطفی: گیر افتادن در چرخه احساسات شرم، خشم، گناه و ترس
• سیستم فیزیکی: ماهیچه ها، مفاصل، هضم و متابولیسم، دما، خواب، سیستم ایمنی و غیره را تحت تاثیر قرار می دهد.
• سیستم معنوی: به جهان بینی ما و لنزهایی که با آن واقعیت را می بینیم آسیب می‌زند و باعث می‌شود جهان را نا امن بدانیم و بر درک و معنای ما از زندگی، جامعه و جهان تأثیر می گذارد.
• سیستم اجتماعی: بر روابط با همسر، خانواده، دوستان، همکاران و غریبه‌ها تأثیر می‌گذارد و چون بر بسیاری از افراد تأثیر عمیقی می‌گذارد، ساختار جوامع را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

تاثیر تروما بر رابطه چیست؟

صرف نظر از نوع ترومایی که فرد تجربه کرده است، تجربیات آسیب زا بر رابطه تأثیر می گذارد. این تاثیر شامل روابط بین مردم با یکدیگر و همچنین رابطه زن و مرد است. هنگامی که شخصی ضربه روحی را تجربه می کند، ممکن است احساس ناامنی کند، احساس کند به او خیانت شده و یا در اعتماد به دیگران دچار مشکل شود. این می تواند منجر به افزایش احساسات، مانند خشم، پرخاشگری، تمایل به شرمگینی، بی حسی، و گوشه گیری شود.

تروما چقدر شایع است؟

به گفته موسسه سیدران (Sidran Institute)، تروما در ایالات متحده فراگیر است:

• حدود 70 درصد از بزرگسالان ایالات متحده حداقل یک بار یک رویداد آسیب زا را تجربه کرده اند. همه کسانی که آن را تجربه می کنند دچار PTSD (اختلال اضطراب پس از سانحه) نمی شوند.
• تا 20 درصد از این افراد معیارهای PTSD را دارند. احتمال ابتلای زنان به PTSD دو برابر بیشتر از مردان است.
• خطر ابتلا به PTSD بر اساس تروما متفاوت است. این خطر به ویژه پس از تجاوز جنسی (49٪)، تجاوز فیزیکی (حدود 32٪) و سایر تجاوزات جنسی (حدود 24٪) بالا است.

با توجه به منبع مورد اعتماد مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، تجربیات نامطلوب دوران کودکی (ACEs)  -رویدادهای بالقوه آسیب زا که در دوران کودکی رخ می دهد – رایج هستند:

• حدود 61 درصد از بزرگسالان مورد بررسی در 25 ایالت آمریکا گزارش دادند که حداقل یک ACE مانند خشونت، سوء استفاده، بی توجهی یا مسائل مربوط به مصرف مواد در خانه را تجربه کرده اند.
• تقریباً از هر 6 نفر 1 نفر، 4 بار یا بیشتر ACE را تجربه کرده اند.
• زنان و برخی از گروه های اقلیت قومی خطر بیشتری برای تجربه چهار بار یا بیشتر ACE داشتند.

دلایل ایجاد واکنش تروما چیست؟

هر نوع اتفاقی که فرد انتظار آن را نداشته باشد و قادر به پردازش و درک کردن آن نباشد، واکنش تروما ایجاد می‌کند. این واکنش کمتر به اتفاق و حادثه مربوط می شود و بیشتر به نحوه واکنش شما مربوط می شود. اما برخی از رویدادها بیشتر از سایرین منجر به تراماتایز شدن می شوند.برخی از رایج‌ترین رویدادهای آسیب‌زا و عوامل ایجاد تروما عبارت هستند از:

• بلایای طبیعی
• تصادفات
• جنگ
• کودک آزاری
• خشونت جنسی
• خشونت خانگی
• ترومای پزشکی
• قلدری
• تروریسم

تروما اغلب، نه همیشه، با حضور در محل یک رویداد آسیب زا یا اتفاق همراه است. همچنین ممکن است پس از مشاهده چیزی از راه دور، آن را تحمل کنید. کودکان خردسال به ویژه در برابر حوادث ناگوار آسیب پذیر هستند و باید پس از وقوع یک رویداد آسیب زا از نظر روانی معاینه شوند تا از سلامت روان آن ها اطمینان حاصل شود.

علائم و نشانه‌های تروما چیست؟

در حالی که علائم تروما متفاوت است، برخی از نشانه ها وجود دارد که می توانید به آن ها توجه کنید. افرادی که وقایع آسیب زا را تحمل کرده اند اغلب متزلزل و سرگردان به نظر می رسند. آنها ممکن است به طور معمول به مکالمه پاسخ ندهند و اغلب حتی در هنگام صحبت کردن، گوشه گیر به نظر می رسند یا در لحظه حاضر نیستند.

یکی دیگر از نشانه های اصلی، اضطراب است. اضطراب ناشی از تروما می تواند در مشکلاتی مانند ترس شبانه، عصبانیت، تحریک پذیری، تمرکز ضعیف و نوسانات خلقی ظاهر شود. اگرچه این علائم رایج هستند، اما جامع نیستند. افراد به روش های مختلف به تروما پاسخ می دهند. گاهی اوقات علائم حتی برای نزدیکترین دوستان و خانواده قربانی تقریباً غیر قابل توجه است.

این موارد اهمیت صحبت با کسی را پس از وقوع یک رویداد آسیب زا نشان می دهد، حتی اگر هیچ نشانه اولیه ای از اختلال را نشان ندهد. تروما می تواند روزها، ماه ها یا حتی سال ها پس از رویداد واقعی ظاهر شود. لذا صحبت با یک آشنا یا متخصص سلامت روان/ رواندرمانگر پس از وقوع یک حادثه آسیب زا بسیار حیاتی است.

باید بدانیم، صرفا تجربه کردن یک رویداد آسیب‌زا در همه افراد باعث ایجاد پاسخ تروما نمی‌شود. اگر رویداد تجربه شده، از ظرفیت روانی فرد بالاتر باشد و فرد نتواند رویداد را پردازش کرده و به آن معنا دهد، نشانه‌های بلندمدت ممکن است بروز کنند. برخی از نشانه‌های روان‌شناختی عبارت هستند از:

• اضطراب
• احساس درماندگی
• انتظار
• احساس شرم و سرزنش خود
• به یاد آوردن مداوم تجربه آسیب‌زا
• کابوس‌های مکرر
• احساس جدا شدن از خود
• بی‌قراری
• افسردگی

علائم عاطفی و روانی تروما

احساسات یکی از رایج ترین راه هایی است که در آن تروما روحی ظاهر می شود. برخی از علائم عاطفی و روانی رایج تروما روانی عبارتند از انکار، خشم، غم و طغیان عاطفی. قربانی ممکن است احساسات شدیدی را که تجربه می کند به سمت منابع دیگر مانند دوستان یا اعضای خانواده هدایت کند.

این یکی از دلایلی است که تروما روحی برای عزیزان و نزدیکان قرربانی نیز سخت است. کمک به کسی که شما را از خود دور می کند سخت است، اما درک علائم عاطفی و روانی ای که پس از یک رویداد آسیب زا به وجود می آیند می تواند به تسهیل روند بهبود و درمان افراد کمک کند.

همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر، می توانید مقاله “تروما روحی/ تروما روانی: شناخت انواع ترومای روحی روانی، پیشگیری و درمان” از گروه جوونه را مطالعه کنید.

علائم جسمانی و فیزیکی تروما

تروما اغلب از نظر جسمی و همچنین احساسی ظاهر می شود. برخی از علائم فیزیکی تروما شامل رنگ پریدگی، بی حالی، خستگی، تمرکز ضعیف و ضربان قلب تند است. قربانی ممکن است دچار اضطراب یا حملات پانیک شود و در شرایط خاصی نتواند با آن کنار بیاید. علائم فیزیکی می تواند به اندازه علائم آسیب جسمی یا یک بیماری، واقعی و هشدار دهنده باشد و همچنین باید مراقب سطح استرس پس از یک رویداد آسیب زا بود.

رابطه تروما و اختلالات روانی

تروما می تواند شما را در برابر مشکلات سلامت روان آسیب پذیرتر کند. همچنین می تواند مستقیماً باعث اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شود. برخی از افراد برای مقابله با خاطرات و احساسات دشوار از الکل، مواد مخدر یا آسیب رساندن به خود استفاده می کنند.

بسته به اینکه چگونه تحت تأثیر قرار گرفته اید، تروما ممکن است در زندگی روزمره شما مشکلاتی ایجاد کند. به عنوان مثال، ممکن است اعتماد به افراد سخت تر باشد، که می تواند حفظ روابط و دوستی ها را سخت تر کند. ممکن است برای مراقبت از خود، از شغل خود دست بکشید. ممکن است در مدیریت احساسات خود مشکل داشته باشید و به شیوه‌هایی واکنش نشان دهید که غیرمنطقی به نظر می‌رسد.

تروما می تواند بر مشکلات سلامت روان و اختلالات روانی تاثیر گذار باشد. در ادامه این مقاله برخی از این اختلالات روانی را شرح خواهیم داد.

اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

همه کسانی که تروما را تجربه می کنند به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) مبتلا نمی شوند، اما حدود 20٪ معیارهای تشخیصی را دارند. PTSD زمانی ایجاد می‌شود که علائم تروما در هفته‌ها و ماه‌های پس از رویداد استرس‌زا ادامه داشته باشد یا بدتر شود. PTSD ناراحت کننده است و در زندگی روزمره و روابط فرد تداخل دارد.

تفاوت بین تروما و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)

هر ترومایی خطر ایجاد اثرات طولانی مدت بر سلامت روان و فیزیکی شما دارد. اما همه آن ها به اختلال استرس پس از سانحه تبدیل نمی شوند. برای اینکه اثرات یک تروما با معیارهای تشخیصی PTSD مطابقت داشته باشد، باید احساس کنید که دوباره آن اثر را تجربه می کنید و رفتار اجتنابی شدید از خود نشان می دهید.

یکی دیگر از تفاوت های عمده این است که برخی از علائم تروما پس از مشاوره و یادگیری چارچوب بندی مجدد تفکر از بین می روند. در واقع، افرادی که یاد می‌گیرند تاب‌آوری ایجاد کنند، ممکن است عکس PTSD را تجربه کنند که رشد پس از سانحه نامیده می‌شود. رشد پس از سانحه زمانی است که آنها احساس می کنند می توانند به جلو حرکت کنند و چیزهای مثبت را از یک تجربه وحشتناک خارج کنند.

درک تفاوت‌های بین تروما و استرس پس از سانحه – تأثیر طولانی‌مدت یک واکنش عاطفی به یک رویداد آسیب‌زا – می‌تواند بر انتخاب‌های شما در جستجوی مشاوره یا داروهای خاص تأثیر بگذارد.

اختلال گسستگی یا اختلال تجزیه ای (Dissociative disorder)

گسستگی و تفکیک یک پاسخ رایج به تروما است. با توجه به گفته انجمن روانپزشکی آمریکا، 90 درصد از اختلالات تجزیه ای ممکن است با تروما مرتبط باشد. اختلالات تجزیه ای عبارتند از:

• اختلال تجزیه هویت
• فراموشی و از دست دادن حافظه
• اختلال مسخ شخصیت/ عدم تحقق

اختلال شخصیت مرزی (Borderline personality disorder)

طبق یک مطالعه در سال 2021، در 30٪ تا 90٪ موارد، اختلال شخصیت مرزی (BPD) با سوء استفاده و بی توجهی در دوران کودکی همراه است.

اختلال افسردگی

افسردگی که با کمبود انرژی، احساس بی ارزشی و دیگر علائم مشخص می شود، یک پاسخ رایج به تروما است.

اختلال اضطرابی

علائم اضطراب، مانند احساس ترس و وحشت، اغلب با علائم PTSD همپوشانی دارند. وقتی با چیزی مواجه می شوید که شما را به یاد یک حادثه می اندازد، ممکن است اضطراب ایجاد شود. برخی از افراد ممکن است دچار اختلالات اضطرابی مرتبط با تروما شوند.

شناخت انواع تروما

وقتی به انواع تروما فکر می کنیم، اغلب به یک رویداد واحد فکر می کنیم که باعث آسیب یا درد شدید می شود. با این حال، انواع مختلفی از تروما می تواند در طول زندگی ما رخ دهد. تروما به رویدادهای فیزیکی محدود نمی شود. همچنین می تواند ماهیت عاطفی یا روانی داشته باشد.

در حالی که بیشتر مردم با مفهوم تروما آشنا هستند، بسیاری از انواع تروما وجود دارد که از آن بی اطلاع هستند. تروما را می توان به صورت حاد، مزمن یا پیچیده طبقه بندی کرد که در ادامه مقاله به معرفی آن ها خواهیم پرداخت.

تروما حاد

ترومای حاد منعکس کننده پریشانی شدید بلافاصله پس از یک رویداد یکباره است و واکنشی کوتاه مدت است. نمونه‌های رایج تروما حاد عبارتند از تصادف اتومبیل، تجاوز فیزیکی یا جنسی، یا مرگ ناگهانی یکی از عزیزان.

تروما مزمن

ترومای مزمن می‌تواند از رویدادهای مضری که در طولانی مدت تکرار می‌شوند ناشی شود. این می تواند در پاسخ به قلدری مداوم، بی توجهی، سوء استفاده (عاطفی، فیزیکی، یا جنسی) و خشونت خانگی ایجاد شود.

تروما پیچیده

ترومای پیچیده می‌تواند از تجربه رویدادهای آسیب‌زای مکرر یا چندگانه که امکان فرار از آن وجود ندارد، ایجاد شود. حس به دام افتادن از ویژگی های این نوع از تروما می باشد است. مانند سایر انواع تروما، می تواند احساس امنیت را در جهان تضعیف کند و باعث ایجاد هوشیاری بیش از حد، نظارت مداوم (و طاقت فرسا!) از محیط برای احتمال تهدید شود.

تروما ثانویه یا جانشین

ترومای ثانویه یا جانشین از قرار گرفتن در معرض رنج دیگران ناشی می‌شود و می‌تواند به کسانی که در حرفه‌هایی که به آسیب‌ها و ضرب و جرح پاسخ می‌دهند، ضربه بزند مانند پزشکان یا مجریان قانون. با گذشت زمان، چنین افرادی در معرض خطر خستگی شفقت هستند، به طوری که آن ها از سرمایه گذاری عاطفی روی افراد دیگر برای محافظت از خود در برابر تجربه پریشانی اجتناب می کنند.

تروما تجارب ناگوار کودکی (ACE)

تجارب نامطلوب دوران کودکی (ACE) طیف وسیعی از موقعیت‌های دشواری را پوشش می‌دهد که کودکان یا به‌طور مستقیم با آن‌ها روبرو می‌شوند یا در دوران رشد، قبل از اینکه مهارت‌های مقابله‌ای مؤثر را ایجاد کنند، شاهد آن‌ها هستند.

ACE ها می توانند روند طبیعی رشد را مختل کنند و آسیب عاطفی می تواند تا بزرگسالی طولانی شود. از دست دادن پدر و مادر؛ بی توجهی؛ سوء استفاده عاطفی، فیزیکی یا جنسی؛ و طلاق از رایج ترین انواع تجارب نامطلوب دوران کودکی هستند.

واکنش افراد به ترومای طولانی مدت

افراد دو گروه کلی را تشکیل می‌دهند. گروهی از افراد پس از تجربه آسیب، نشانه‌های شدید روان‌شناختی و جسمی را تجربه کرده و قادر به بازگشتن به نقطه پیش از تروما نیستند. این گروه علائمی را تجربه می‌کنند که به مجموعه آن‌ها اختلال استرس پس از سانحه گفته می‌شود.

گروه دوم در مقابل، پس از تجربه رویداد آسیب‌زا، در ابتدا واکنش‌های منفی طبیعی و اولیه به تروما را نشان می‌دهند اما پس از مدت کوتاهی خود را به خوبی با شرایط جدید سازگار کرده و حتی شروع به رشد و فراتر رفتن از نقطه پیش از تروما می‌کنند.

گروه اول: اختلال استرس پس از سانحه

این اختلال مجموعه‌ای از پاسخ‌های هشداردهنده است که زمانی رخ می‌دهد که سیستم عصبی یک بازمانده پس از تروما در حالت آماده‌باش قرار می‌گیرد تا از آسیب بیشتر محافظت کند. سیستم های هشدار بازماندگان به یادآوری خاطرات آسیب زا به عنوان یک تهدید پاسخ می‌دهند. بنابراین فرد حتی در شرایط امن، احساس نا امنی، اضطراب و بی‌قراری می‌کند. فرد مبتلا به این اختلال احساس می‌کند هر لحظه تروما دوباره قرار است اتفاق بیفتد.

گروه دوم: رشد پس از تروما

این مفهوم اخیرا توسط دو محقق مطرح شده‌است. تحقیقات بسیاری در این زمینه بر روی بازماندگان انواع تروما از جمله سرطان، تصادف، تجاوز جنسی و خشونت انجام شده است. نتایج این تحقیقات به ما نشان می‌دهند که همه افراد الزاما پس از مواجهه با تروما، آسیب نمی‌بینند. این گروه از افراد پس از تجربه تروما، معنای تازه‌ای به زندگی خود می‌دهند، نسبت به دیگران احساس نزدیکی بیشتری می‌کنند و فرصت‌های ناچیز زندگی را غنمیت می‌شمرند.

تروما چه مدتی ادامه دارد؟

هر تجربه آسیب زا متفاوت است، و بستگی به این دارد که آیا فرد منابع و کمک برای مدیریت خود را دارد یا خیر. با حمایت مناسب، علائم تروما حدود سه ماه طول می کشد. اما اگر بیش از سه ماه طول بکشد و در زندگی روزمره فرد اختلال ایجاد کند، می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که تروما در حال تبدیل شدن به PTSD یا اختلال استرس پس از سانحه است.

هیچ یک از انواع تروما احتمال ابتلا به PTSD را به تنهایی افزایش نمی دهد. بلکه وابسته به یک سری عوامل مانند مشکلات قبلی سلامت روان، نزدیکی به حادثه و … است.

تروما شامل چه مراحلی است؟

یادآوری و استرس پس از حوادث آسیب زا شامل پنج مرحله می باشد:

• انکار
• خشم
• کشمکش و جر و بحث با خود
• پذیرش
• افسردگی

چرا رها کردن تجربه آسیب‌زا دشوار است؟

مشکل در بهبودی پس از ترومای گذشته طبیعی است. فقط به این دلیل که تجربه به پایان رسیده است به این معنی نیست که شما دیگر تحت تاثیر آن نیستید. تشخیص و درک اینکه چه اتفاقی افتاده و چه معنایی برای شما دارد، ممکن است زمان ببرد. رها کردن تجربه ناگوار به این معناست که ما خود را از بخش‌هایی از گذشته رها کنیم. زمانی که ما پیوندهایی ایجاد کرده‌ایم یا خاطرات معناداری با افراد، مکان ها و چیزها متصل تشکیل داده‌ایم، فراموش کردن می‌تواند چالش برانگیز باشد.

باید به این نکته توجه کرد که تغییر کردن برای انسان‌ها سخت و چالش برانگیز است. تروما معمولا دید ما را به دنیا تغیر می‌دهد و در پیش‌فرض‌هایی که درباره جهان و انسان‌ها داشتیم تغییراتی اساسی ایجاد می‌کند؛ بنابراین پذیرش و درک تغییر ایجاد شده در باورهایمان و معنا دادن به آن می‌تواند فرایندی زمان‌بر باشد.

در این مسیر، کمک گرفتن از روان‌درمانگر و استفاده از راهکارهایی برای کاهش استرس مانند مراقبه ذهن‌آگاهی، نوشتن افکار و احساسات خود، تمرینات تنفسی و گفت‌و‌گو با افراد نزدیک و قابل اعتماد می‌تواند کمک‌کننده باشد.

در صورت عدم درمان ضربه های روانی چه اتفاقی می افتد؟

ضربه های روانی ناشی از حوادث و رویداد های ناگوار قابل درمان هستند، اما بستگی به میزان حمایت شما و میزان پذیرش شما برای رفتن به درمان دارد. اگر استرس آسیب زا درمان نشود، می تواند بر توانایی کودک برای یادگیری و تمرکز تأثیر بگذارد. علاوه بر این، بر توانایی کودک برای تنظیم رشد عاطفی و موفقیت اجتماعی خود در دوران نوجوانی تأثیر می گذارد. آسیب‌های روانی نوجوانان می‌تواند به مشکلات سلامت جسمانی، از خطر بالای سوء مصرف مواد تا آسیب رساندن به خود، ظاهر شود.

در بزرگسالی، می‌تواند به مشکلات روانی بزرگ‌تری از جمله مشکلات رابطه، سوء مصرف مواد و اجتناب از هر چیزی که ممکن است آسیب‌های روحی آن ها را یادآوری کند، تبدیل شود. عمده ترین مشکلات جامعه ما از جمله قاچاق جنسی، خشونت خانگی و خشونت اجتماعی ناشی از آسیب های حل نشده دوران کودکی است، به طوری که واقعاً نیاز به مداخله زودهنگام را نشان می دهد تا بتوانیم از وقوع بسیاری از آن چیزها جلوگیری کنیم.

در صورت تمایل به گرفتن وقت مشاوره روانشناسی آنلاین، گروه روانشناسی جوونه می توانید رویکرد و مشاور مناسب شما را، بعد از پر کردن فرم ارزیابی اولیه، معرفی کند.

---

بهترین راه های درمان تروما چیست؟

انواع مختلفی از روش‌های روان‌ درمانی برای این واکنش مناسب هستند. روش‌های شناختی-رفتاری، روان‌پویشی و روش حساسیت‌زدایی از حرکات چشم و پردازش مجدد که اختصاصا انجام می‌شود. باید دقت داشت هرکسی به تروما و در نتیجه به درمان آن واکنش متفاوتی نشان می دهد. چیزی که برای یک نفر جواب می دهد ممکن است برای دیگری جواب ندهد. به عبارت دیگر، هیچ رویکرد یکسانی برای درمان وجود ندارد.

علاوه بر روان‌درمانی، راهکارهای زیادی وجود دارد که می توان از آن‌ها برای مقابله و غلبه استفاده کرد. صحبت کردن و گذراندن وقت با دوستان قابل اعتماد و اعضای خانواده می‌تواند مفید باشد. همچنین گروه‌های حمایتی به طور خاص  وجود دارد.

در ادامه برخی از رویکردهای درمانی تروما و همچنین درمان های جایگزین را شرح خواهیم داد. با این قسمت از مقاله گروه جوونه همراه باشید.

همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع درمان های روانشناسی، می توانید مقاله “چه زمانی به روان درمانی نیاز داریم؟ + انواع درمان های روانشناسی” از گروه جوونه را مطالعه کنید.

درمان شناختی رفتاری (CBT)

CBT اغلب به عنوان اولین رویکرد درمانی در برابر تروما در نظر گرفته می شود. منبع معتبر تحقیقات نشان می دهد که می تواند در تسکین علائم PTSD موثر باشد. این روش به شما کمک می‌کند تا الگوهای فکری غیرمفید را شناسایی کنید، مهارت‌های مقابله را برای رویارویی با موقعیت‌های دشوار یاد بگیرید و درک بهتری از چرایی رفتار دیگران به روشی که انجام می‌دهند به دست آورید.

هیچ دوره زمانی مشخصی برای مدت زمانی که CBT طول می کشد تا به شما در بهبود آسیب کمک کند وجود ندارد. بسته به پیشرفت می تواند از چند ماه تا چند سال طول بکشد.

مواجهه درمانی یا مواجه طولانی مدت (PE)

از آنجایی که اکثر مردم می خواهند از هر چیزی که مربوط به تروما است اجتناب کنند، این روش به شما می آموزد که چگونه به تدریج با احساسات مرتبط با یک محرک در یک محیط امن مقابله کنید. با یک جلسه در هفته، معمولا در یک دوره 3 ماهه رخ می دهد. تحقیقات نشان می دهد که این روش ممکن است برای کسانی که دچار PTSD مزمن یا تکرار شونده هستند مفید باشد.

حساسیت زدایی و پردازش مجدد حرکات چشم (EMDR)

برخلاف سایر رویکردهای درمانی که بر الگوهای فکری تمرکز دارند، این روش مستقیماً با حافظه کار می‌کند. پس از انتخاب خاطره یا رویدادی که می‌خواهید روی آن کار کنید، یک پزشک آموزش‌دیده از شما می‌خواهد روی حافظه تمرکز کنید، در حالی که از یک سری صداهای ملایم یا ضربه‌های ملایم متناوب استفاده می‌کنید. با ظهور افکار در مورد رویداد، فرصتی خواهید داشت که آن ها را به روشی جدید پردازش کنید.

جلسات EMDR را می توان یک یا دو بار در هفته برنامه ریزی کرد. تعداد کل جلسات بین 6 تا 12 متفاوت است، اما برخی از افراد ممکن است به تعداد جلسات بالا نیاز نداشته باشند. منبع معتبر تحقیقات نشان می دهد که EMDR برای PTSD موثر است و می تواند اضطراب، افسردگی و پارانویا را کاهش دهد.

درمان های جایگزین و راهکارهایی برای بهبود تروما

برخی از راهکارهایی که به بهبود اثرات ناشی از تروما در شما کمک می‌کنند عبارت هستند از:

• ارتباط داشتن با یک نظام حمایتی مانند دوستان یا خانواده
• بیان احساسات و افکار خود به شکلی خلاقانه از طریق نوشتن یا نقاشی
• انجام حرکات کششی ساده مانند حرکات یوگا
• شرکت کردن در گروه‌درمانی های مخصوص تروما
• پیاده‌روی روزانه و استفاده از نور آفتاب
• تمرین کردن تکنیک‌های ذهن‌آگاهی
• طب سوزنی
• تمرینات تنفس عمیق

ورزش هوازی نیز یک گزینه در دسترس است. منبع معتبر تحقیقات نشان می‌دهد که می‌تواند سیستم عصبی را آرام کند و علائم PTSD را تسکین دهد، در حالی که سلامت قلب و عروق و مدیریت وزن را بهبود می‌بخشد و فواید دیگری نیز ارائه می‌دهد. در کنار روش های مکمل، حفظ یک سبک زندگی متعادل را در نظر بگیرید. اگر می توانید، هر شب بین 7 تا 9 ساعت خواب با کیفیت داشته باشید و رژیم غذایی حاوی مواد مغذی فراوان داشته باشید.

جمع بندی و نتیجه گیری

همانطور که در ابتدای مقاله نیز گفته شد حوادث آسیب زا و اتفاقات ناگوار می توانند در هر سنی اتفاق بیفتند و تأثیرات ماندگاری بر سلامت جسمی و روحی شما بگذارند. هر ساله تعداد زیادی از افراد در رنج های سنی مختلف از کودکان تا بزرگسالان با تروما و همچنین اختلال استرس پس از سانحه دست و پنجه نرم می کنند. پذیرش و تشخیص هر چه سریع تر این اختلال به درمان آن کمک شایانی می کند.

در این مقاله از گروه جوونه به تعریف تروما و تاثیر آن بر سلامت روان و رابطه، انواع تروما و نشانه های آن، دلایل و راه های درمانی و … پرداخته شد. برای مطالعه بیشتر نیز همچنین می توانید به منابع زیر مراجعه کنید.

1- منبع اول

2- منبع دوم

3- منبع سوم